مسعود فراستی: در سالن سینما هم سر مردم کلاه می‌گذارید!

همشهری آنلاین/ در قسمت ششم فصل دوم برنامه «کات» با اجرای مسعود فراستی، مرتضی شایسته گفت: «لطفا به کمدی‌هایی که از سینما پخش می‌شود، نگویید زباله!»
 ششمین قسمت از فصل دوم برنامه کات با اجرای مسعود فراستی و با حضور مرتضی شایسته، تهیه کننده سینما و سعید مروتی، روزنامه‌نگار و منتقد سینمایی برگزار شد. در این بخش مرتضی شایسته از مسعود فراستی خواست که به فیلم‌هایی که روی پرده می‌رود، نگوید «زباله»! سعید مروتی نیز در این بخش از دستمزدهای نجومی سینما پرده برداشت. آنچه می‌خوانید صحبت‌های مسعود فراستی با مرتضی شایسته و سعید مروتی است.

مهمان ما صاحب همه این زباله‌هاست!
فراستی در بخش نخستین صحبت‌هایش درباره مرتضی شایسته گفت: «شایسته یکی از مهم‌ترین تهیه کنندگان سینمای ایران است. بنا دارم که با او درباره فیلم «۷۰سی» و اوضاع سینمای کمدی –که در این زمینه صاحت نظر است- صحبت کنیم.
در ادامه بحث هم درباره دستمزدهای نجومی سینما صحبت خواهیم کرد اما در حال حاضر می‌خواهم قدری درباره سینمای کمدی صحبت کنیم. قرار است بحث کنیم و بدانیم که چقدر از این فیلم‌های کمدی زباله‌اند. چون آدمی که اینجا و روی این صندلی نشسته و ما در خدمتش هستیم، صاحب همه این زباله‌هاست.

---

بازار

---

می‌خواهم بدانم که از «ورود آقایان ممنوع» تا «لیلی با من است» و حتی «آدم برفی» چگونه رسیده‌ایم به این‌هایی که بهشان می‌گویند کمدی؟!»
مرتضی شایسته نیز در این بخش عنوان کرد: «من درباره فیلم صحبت می‌کنم و به طور کلی درباره سینمای کمدی که به دلیل وضعی که در دوران کرونا در کشور ما پیش آمد به سمت ساختنشان رفتیم. اگر حقیقت موضوع را بخواهید در دوران کرونا ما با وقفه‌ای روبه‌رو شدیم. این وقفه در کل کشور ۲ سال طول کشید. سینمای ما به طور کامل به محاق تعطیلی رفت و گوشه‌ای نهاده شد. پس از آن دوره با توجه به علاقه مردم به سینمای کمدی، تماشاگران به سمت این گونه سینما رفتند و صاحبان سینماها هم می‌خواستند ضرر ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا را جبران کنند. اگر امروز هم از مردم نظرخواهی کنید و سنجشی درست داشته باشید، درخواهید یافت که مردم ما بیشتر به سمت فیلم‌های کمدی گرایش دارند. اخیراً البته فیلم «رها» آمد که دیده شد اما نه آن گونه که باید و شاید. از همین جا باید عنوان کنم که ما هنوز ۳، ۴ سال وقت نیاز داریم تا آن ضرر جبران شود و مردم بتوانند باز هم سینمای را به طور عادی، همان‌طور که قبلاً دنبال می‌کردند، پی بگیرند. همان‌طور که مشخص است مردم در حال حاضر به سینمای کمدی علاقه‌مندند و به همین دلیل ۹۰ درصد فیلم‌هایی که در حال حاضر اکران می‌شود، کمدی‌اند و باقی شکست می‌خورند و مردم هم نمی‌خواهند فیلم‌های دیگر را ببینند. به نظرم درباره این موضوع باید از مردم سوال کرد.
امروز حتی تئاترهای سینماها هم کمدی است. دکتر و مهندس مملکت شب وقتی از سر کار به خانه برمی‌گردد، دوست دارد تئاتر کمدی ببیند و این خواست مردم است. این کمدی هم در سینما و تئاتر جریان دارد. چرا؟ چون مردم آن را انتخاب کرده و می‌کنند. اگر بخواهیم درباره فیلم‌ها صحبت کنیم و به این موضوع برسیم که قوی هستند یا ضعیف، باز در نهایت با مردم روبه‌روییم، چون مردم آنها را انتخاب کرده و دیده‌اند. این گونه فیلم‌ها و تئاترها با استقبال مردم مواجه شده‌اند.»

خواست مردم نیست، نابود کردن سینمای ماست!
فراستی در پاسخ به شایسته گفت: «مرتضی جان! این‌ها خواسته مردم نیست! این‌ها به نظرم نابود کردن سینمای ماست.»
مرتضی شایسته نیز در این بعد از صحبت‌های فراستی افزود: «قبول دارم که این گونه سینما به مردم تحمیل شده و ما به عنوان سینماگر و تهیه کننده آن را انتخاب می‌کنیم. طبیعی است که وقتی ۱۰ فیلمنامه به من می‌دهند، من برای ساختنشان، آن کمدی را انتخاب می‌کنم. این یعنی من هم به دنبال کمدی هستم و همکارم هم چنین است. چرا؟ چون فیلم‌های دیگر شکست می‌خورند.»
فراستی عنوان کرد: «من حتی از فیلم «کوچولو ساده» هم دفاع کردم و شاهدش بودم. چون به مخاطب توهین نمی‌کرد. اما اکثر فیلم‌هایی که با عنوان کمدی می‌بینیم، توهین به مخاطب و کمدی است. از این رو، فیلم‌هایی مانند «۷۰سی» فراوان است. من بدون دخالت دادن سلیقه شخصی‌ام این را می‌گویم. در این فیلم حتی یک لحظه هم مخاطب خنده‌اش نمی‌گیرد. این‌ها کمدی نیستند!»

مردم مثل شما نیستند و بیشتر از شما می‌خندند جناب فراستی
شایسته ادامه داد: «آیا شما در سالن سینما حضور داشتید که ببینید تماشاگران نمی‌خندند یا فقط خودتان را می‌بینید و می‌گویید مردم نمی‌خندند؟ مردم ممکن است بیشتر از شما بخندند!»
فراستی در همین راستا گفت: «من به زباله‌ها نمی‌خندم! دست‌کم می‌توان با فیلم‌های «ورود آقایان ممنون» و «لیلی با من است» و «آدم برفی» خندید. حتی «مارمولک» و «مکث» که قبلاً این گونه سینما را داشته‌ایم. پس وقتی من از این فیلم‌ها دفاع کرده‌ام و می‌کنم، به این معنا نیست و به من نمی‌چسبد که بگویند فراستی آدم اخمویی است که فقط فیلم‌های جدی و اجتماعی را می‌بیند و می‌پسندد.»

شرایط اجتماعی موجود دلیل وضع سینمای کمدی است
شایسته گفت: «وضع فعلی سینما را به حساب شرایط اجتماعی بگذارید. معتقدم که شرایط اجتماعی ما طی یک دو سال آینده به مراتب بهتر می‌شود و روز به روز به جلو حرکت می‌کنیم.»

فراستی: در سالن سینما هم سر مردم کلاه می‌گذارید!
فراستی نیز پیرو سخنان شایسته توضیح داد: «این سلیقه تا ترمیم شود وقت می‌برد. اما شما به دام این افتاده‌اید که آت و آشغال بسازید و بگویید که این‌ها سینمای کمدی است! سینما نه سلیقه من است و نه سلیقه تو. اینکه مردم هم می‌خندند نکته‌ای دارد که الآن دلیلش را به تو می‌گویم! آنها شاید بخندند اما وقتی پایشان را از سینما بیرون می‌گذارند، ناراضی‌اند! من این را دیده‌ام. خنده آنها نوعی عکس‌العمل به فشار زندگی است و اصلاً واقعی به شمار نمی‌رود و دستاوردی برای شما سینمادارها به حساب نمی‌آید. فشار زندگی از جمله تورم و فقدان مدیریت درست است که مردم را به این سو کشانده که با دام شما پا به سینما بگذارند اما شما هم آنجا سرشان کلاه می‌گذارید.»

شایسته: جناب فراستی؛ شما کمدی‌هایی دوست دارید که اذیتتان کند!
مرتضی شایسته گفت: «درباره فیلم‌های کمدی باید بگویم که ما دو طیف داریم. یکی «تیتانیوم» و دیگری «ماشالله خان در درگاه هارون‌الرشید». دومی همان‌طور که می‌دانید رمانی موفق و متعلق به ایرج پزشکزاد است. رمان خوبی از نویسنده خوبی است. او وقتی زنده بود من کپی‌رایت اثر را هم از خودش خریدم. این‌ها کمدی است. کمدی‌هایی که با حساب و کتاب تدارک دیده شده است. البته منظور شما را هم از کمدی می‌دانم و می‌فهمم. شما معمولاً کمدی‌هایی را می‌بینید و دوست دارید که شما را اذیت کنند. اما به شما قول می‌دهم که اواخر امسال یا سال آینده فیلم‌های کمدی اجتماعی روی پرده سینماها ببینید. می‌آیند و شما با خیال راحت می‌توانید آنها را تماشا و نقد کنید.»
مسعود فراستی نیز در این راستا توضیح داد: «من نمی‌دانم که آقای فریدزاده که از نزدیک ایشان را می‌شناسم، چه کار می‌کنند. باز هم فیلم‌هایی ساخته می‌شود که تو نمی‌توانی به همراه خانوده‌ات آنها را ببینی. چه کسی مسئول این وضع است؟»
شایسته گفت: «آقای فریدزاده و جناب زندی، هر دو مدیران خوبی هستند و هر دو دنبال سینمای سخیف نیستند.»
فراستی افزود: «آنها فیلم سینمایی سخیف تولید کرده‌اند!»
شایسته افزود: «به آقای فریدزاده مهلت بدهید. من به عنوان کسی که کار دارد و مدام پیش آقای زندی و فریدزاده هستم، باید بگویم که فرصت دهید تا فیلم سینمایی خوب تولید شود. در حال حاضر به خوبی می‌دانم که آقای حسینی و زندی به افراد می‌گویند که فیلم درست، خوب و باکلاس باید ساخته شود.»
فراستی هم در این باره گفت: «اینکه می‌گویند با اینکه هدایت کنند دو مقوله مجزاست. مثلاً «صد دام» می‌آید تا همه اکران‌ها را قبضه کند. این چه مدیریتی است که اجازه چنین کاری را به آنها می‌دهد؟ به نظرم «صد دام» فیلم بسیار توهین آمیزی است. حتم دارم که تو آن را ندیده‌ای! هم جنگ ما را روی هوا می‌برد و هم مسائل دیگر را. این آقایان پشت پرده چه کسانی هستند؟ اینکه به آینده خوش‌بین باشیم خوب است اما روی نتیجه و خروجی کار چه تأثیری دارد؟!

شما نمی‌توانید پنبه همه فیلم‌ها را بزنید!
شایسته تأکید کرد: «در حال حاضر در زمینه فیلمنامه‌نویسی کارهای خوبی انجام می‌شود. در شورای انجمن تهیه کنندگان، حتی تهیه کنندگان مستقل هم عنوان می‌کنند که دنبال سینمای خوب‌اند. انجمن‌هایی که در تولید فیلم کار می‌کنند، در زمینه فیلمنامه هم دخالت دارند و دخالتشان هم مثبت است. اجازه دهید همین جا به شما قول دهم، کسانی که در حال حاضر فیلم دارند، در آینده فیلم‌هایشان را خواهید دید. در آینده خواهید دید که فیلم‎‌های بسیار خوبی خواهند ساخت. ضمن اینکه امروز هم فیلم‌هایی ساخته‌اند که تا به امروز، چنین نبوده که شما بتوانید پنبه همه‌شان را بزنید و داغانشان کنید!»

اگر بخواهم نقد کنم، تو تحمل شنیدنش را نداری!
فراستی توضیح داد: «باور کن که من با رحم فیلم‌ها را نقد می‌کنم. وگرنه اگر بخواهم بگویم که این فیلم‌ها چیست، تو تحمل شنیدنش را نداری! من این‌ها را زباله می‌دانم و آنها را دیده‌ام.»
شایسته عنوان کرد: «خواهش می‌کنم نگویید زباله! این فیلم‌ها متعلق به همکاران من است و تقاضا دارم که در کلام رعایت کنید. من آینده را مثبت می‌بینم. با توجه به وجود کسانی مانند آقای فریدزاده، آقای حسینی و دیگران که در شورای نمایش و پروانه ساخت دخالت دارند و دخالتشان هم مثبت است، آینده روشن خواهد بود. ما شورای صنفی نمایش داریم که من هم عضوش هستم و ان‌شالله هفته آینده در خدمت شما خواهیم بود.»
فراستی گفت: «این شورا به اکران مجوز می‌دهد؟ پس تهیه کننده هر کار که دلش خواست می‌تواند انجام دهد؟ اگر نه پس چرا وضع شما در حال حاضر این گونه است؟»
پروانه ساخت حذف می‌شود؟ | شما دغدغه سینما دارید و ما به آن احترام می‌گذاریم اما...
شایسته گفت: «اگر خارج از قوانین شورای نمایش و شورای صفنی عمل کرده باشیم، شورای صنفی به ما تذکر می‌دهد. اگر شما امروز می‌بینید که وضع سینما چنین است به دلیل آن است که ما ضرر کرده‌ایم و حاصلش این می‌شود که شما تند می‌روید. دلیلش همان‌طور که گفتم ضرر و زیان‌هایی است که سینمادارها متحمل شدند. امروز کاری که آقای فریدزاده می‌کند خیلی خوب است. احتمالاً به همت فعالیت ایشان پروانه ساخت برداشته می‌شود. یعنی امثال منوچهر محمدی و قدیمی‌ها دیگر پروانه ساخت نمی‌خواهند. کسانی که سابقه‌شان گویا و و روشن است دیگر پروانه ساخت نمی‌خواهند و این به خودی خود تحولی در کار سینمای ایران محسوب می‌شود. جناب فراستی! شما همواره دغدغه سینما دارید و ما هم به این دغدغه‌تان احترام می‌گذاریم. اما به عنوان یک تهیه کننده باید به شما بگویم که سینمای ما نسبت به ۱، ۲ سال قبل به مراتب بهتر شده. چرا؟ چون امروز آقای زندی را می‌بینم که نظارت مثمر ثمری دارد.»

ضرر و زیان را دولت بر عهده بگیرد | شما در اتاق دربسته نشسته‌اید
فراستی گفت: «این سخنان در اتاق‌های در بسته شما اتفاق می‌افتد و و روی سخنتان هم به خودتان است. در عمل چه بازخورد و خروجی‌ای دارد؟ وقتی درباره ضرر و زیان سینمادارها صحبت می‌کنید، آیا واقعاً بخشی از این ضرر و زیان را نباید دولت پرداخت کند و بر عهده بگیرد؟ به همین دلیل هر فیلمنامه‌ای را به این دلیل واهی که پیش خودتان می‌گویید مردم با دیدینش می‌خندند، کلید می‌زنید؟»
شایسته عنوان کرد: دولت هیچ خسارتی به ما پرداخت نکرد. نه در دوران کرونا و هر هیچ دوره دیگری! اما سینمادارها اندک اندک آن را جبران کرده و می‌کنند. با این فیلم‌ها و گرانی سینما باید از این مقطع هم بگذریم.»
فراستی گفت: «حتی در تئاترهای ما هم شوخی‌های جنسی مصطلح شده. به حدی سقوط کرده‌ایم که باورم نمی‌شود.» شایسته گفت: «تئاترهای ما هم اگر بخواهند بمانند باید تجدید نظری در نمایشنامه‌هایشان بکنند.»

صحبت درباره «۷۰سی» توهین به نقد است
سعید مروتی، روزنامه‌نگار و منتقد سینمایی هم در نقد فیلم سینمایی «۷۰سی» عنوان کرد: «به نظرم به سبک آقای فراستی می‌توان در ۲ جمله پرونده‌اش را بست. اما درباره سینمای کمدی می‌توانیم صحبت کنیم.»
فراستی هم در این باره گفت: «به نظرم این فیلم نه فیلنامه دارد و نه کارگردانی. اگر راجع به آن صحبت کنیم به گمانم به نقد توهین کرده‌ایم. این فیلم یک پدیده اجتماعی با فروش بالاست. اینکه خیلی‌ها هم از آن ناراضی بودند کافی نیست. این آمار فروش را هم در سر ما می‌کوبند. دوست دارم که قدری درباره آمار فروش حرف بزنیم.»

«۷۰سی» چند میلیون فروخت؟
مروتی عنوان کرد: «این فیلم ۶ میلیون فروش داشته. شاید بهتر باشد درباره خود تماشاگران صحبت کنیم. سینمای قدیمی ایران سلسله‌ای مخاطب ثابت داشت که فیلم‌های ایرانی را می‌دیدند. اگر این مخاطبان به نظرم بخواهند تئاتر ببینند، می‌روند تئاتر موسوم به تئاتر آزاد(عامه پسند) را می‌بینند. ظاهراً ذائقه‌شان چنین است و ترجیح می‌دهند آن گونه انتخاب کنند. خیلی‌ها هم که می‌خواهند فیلم ببینند فکر می‌کنند که کمدی ببینند که هم ۲ انتقاد اجتماعی در آن شود و هم بخندند و کمدی باشد. بعضی‌ها که «۷۰سی» را دیده‌اند از کمدی اجتماعی نام برده‌اند در حالی که این فیلم نه کمدی است و نه اجتماعی. اگر بخواهیم درباره تماشاگران سینمای ایران صحبت کنیم، باید عنوان کرد که امروز مثل گذشته سینما و تماشاگر نداریم. این ۶ میلیون نفر قابل توجه است. هر طور که بخواهیم در نظر بگیریم، حتی از حیث تجاری قابل قبول است که عامریان توانسته این فیلم را در سطح بالا نگه دارد. این در حالی است که فیلم فسیل ۷ میلیون خرده‌ای مخاطب داشته. ما قبلاً طبقه متوسطی داشتیم که فیلم‌های دیگر را می‌دید و البته در کنارش شاهد کمدی هم بود اما آن تماشاگر امروز دیگر وجود ندارد.»

۲۰ میلیارد تومان دستمزد برای ۲ ماه کار؟
مروتی درباره دستمزدهای نجومی سینمای ایران گفت: «درباره سریال‌ها واقعاً نمی‌دانم چه بگویم اما درباره فیلم‌ها می‌توان گیشه را دید و بگوییم فلان تعداد فروخته. شخصاً ساز و کاری درباره سریال‌ها نیافته‌ام و نمی‌دانم بودجه سریال‌ها از کجا تأمین می‌شود. در سریال گاه دیده‌ام که یک بازیگر ۸ تا ۱۰ و حتی ۲۰ میلیارد پول دریافت کرده است. یعنی قراردادی اندازه یک فصل فوتبالیست می‌بندد آن هم برای ۲ ماه کار. من نمی‌دانم که این پول‌ها از کجا می‌آید و وقتی می‌شنوم که پلتفرمی همه محصولاتش را رایگان پخش می‌کند، برایم سوال پیش می‌آید که چرا؟! این پول از کجا می‌آید چرا یک سریال ساخته می‌شود که تقریباً رایگان تمام شود؟ وگرنه بخشی از این دستمزدهای بالا همیشه منطق بازار بوده. یک مقدارش هم همچنان هست. وقتی سینما را دهه به دهه بررسی می‌کنیم همین را می‌بینیم. عطاران تا همین چند سال پیش گران‌ترین بازیگر سینمای ایران بود. هر چه فروش بیشتر باشد، دستمزد بازیگر هم بالاتر است. درست هم هست. چون یک بازیگر هر چه بازی می‌کرد، فیلم می‌فروخت و او هم دستمزد بالا می‌گرفت. پژمان جمشیدی در این سال‌ها مصداق همین موضوع را دارد. تقریباً می‌توان گفت که او در هیچ فیلمی شکست نخورده و هر چه بازی کرده با موفقیت مواجه شده است. می‌گویند که دستمزدهای عجیب و غریب هم گرفته. به نظرم این قسمتش طبیعی است.
اما بخشی از دستمزدها مبهم است. بخشی‌اش قابل انتشار نیست تا در موردش صحبت کنیم.»
فراستی پرسید: «منظورت بودجه ارگان‌ها و نهادهای دولتی است؟» و مروتی پاسخ داد: «نه، حتی بخش خصوصی! در بخش خصوصی هم مناسباتی وجود دارد که از درونش موضوع دستمزدهای بالا بیرون می‌آید و قابل انتشار نیست. بخش دیگرش هم این است که بازیگر با خودش اسپانسر می‌آورد. یعنی می‌گوید که این اسپانسر قول داده که اگر من بازی کنم روی فیلم سرمایه‌گذاری می‌کند و فلان فرد هم حاضر می‌شود پول پرداخت کند. برعکس این موضوع هم صادق است. یعنی طرف می‌گوید که اگر روی فلان پروژه فلان بازیگر بیاید، حاضر است سرمایه‌گذاری کند.»
در این بخش از برنامه کات پانیه‌آ بیات هم دیگر مهمان حاضر بود.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar