آیا فروش درامهای اجتماعی موجی زودگذر است یا تدوام خواهد داشت؟

همشهری آنلاین/ درست است که این روزها درامهای اجتماعی «پیرپسر» و «زن و بچه» گیشه پررونقی دارند و امیدها به استقبال تماشاگران از فیلمهای غیرکمدی را زنده کردهاند، اما نباید در میزان محبوبیت و اثرگذاری آنها اغراق کرد و قدرت کمدیها را دستکم گرفت.
با اینکه «پیرپسر» بیش از ۱۴۲ میلیارد تومان فروخته و بیش از یک میلیون و ۵۸۶ هزار نفر به تماشایش رفتهاند یا «زن و بچه» بیش از ۶۲ میلیارد تومان در گیشه فروش کرده و در یک ماه بیش از ۷۰۸ هزار نفر تماشاگر داشته، اما واقعیت این است که کمدیها در معادلات سینمای ایران نقش انکارناپذیری دارند و تهیهکنندگان، سرمایهگذاران و پخشکنندگان سینما بهتر از هر کسی از این واقعیت آگاهاند. شاید بیننده عامی که از مناسبات سینمای ایران خبر ندارد، وقتی میشنود که پژمان جمشیدی و بهرام افشاری و رضا عطاران هنوز پشت سر هم برای بازی در کمدیها قرارداد میبندند، با توجه به فروش دو فیلم «پیرپسر» و «زن و بچه»، این سؤال برایشان پیش بیاید حالا که دوره کمدیها سر آمده و دور دور درامهای اجتماعی است، کمدیهای در دست ساخت با سر زمین نمیخورند؟ دستاندرکاران تولید این فیلمها بهتر از هر کسی میدانند که فروش درامهای اجتماعی موجی زودگذر است و هر درامی «پیرپسر» نمیشود و هر کارگردانی سعید روستایی نیست که تماشاگران به دیدن آثارش علاقهمند باشند. جز این، آمار و ارقام هم بر فروش بیشتر کمدی ها صحه می گذارند و نشانه هایی عینی و غیر قابل رد از تدوام فروش کمدی ها در اختیارمان می گذارند. بیاید این نشانه ها را مرور کنیم.
«مرد عینکی» از «زن و بچه» جلو افتاد
درام اجتماعی «زن و بچه» و کمدی «مرد عینکی» همزمان با هم در اول مرداد اکران شدند و افتتاحیه تقریبا نزدیکی داشتند. مرد عینکی ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان در فروش سه روز نخستش در گیشه به دست آورد و «زن و بچه»، در کمال شگفتی، با ۱۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به عنوان فیلمی اجتماعی افتتاحیهای نزدیک به «مرد عینکی» داشت. در روزهای بعد هم این رقابت ادامه داشت و «زن و بچه» شانهبهشانه «مرد عینکی» جلو رفت، تا اینکه از ابتدای هفته سوم اکران فاصلهاش از رقیب کمدیاش بیشتر شد. در ابتدای هفته سوم اکران این دو فیلم، «مرد عینکی» ۵۷ میلیارد تومان و «زن و بچه» ۴۵ میلیارد تومان فروخته بودند. «مرد عینکی» نهتنها از «زن و بچه» که از «پیرپسر» هم بیشتر میفروخت و خودش را از «زن و بچه» جدا کرد و این روزها در رده چهارم جدول فروش قرار گرفته است؛ با حدود ۸۶ میلیارد تومان فروش در حالی که «زن و بچه» ۶۲ میلیارد تومان فروخته است.
سود بیشتر کمدیهای ضررده
صاحبان سرمایه معمولا اشتباه نمیکنند؛ آنها میدانند پولشان را کجا سرمایهگذاری کنند که سود بیشتری نصیبشان شود. خبرهایی که از انعقاد قرارداد بازیگران کمدی با پروژههای جدید منتشر میشود، نشان میدهد که در تحلیل سرمایهگذاران هنوز زمان افول ژانر کمدی نرسیده و البته شاید هیچوقت نرسد. شاید سینما از پژمان جمشیدی، بهرام افشاری، رضا عطاران، امین حیایی و کمدیهای شبیه به همشان اشباع شده باشد، اما هنوز هم کمدیهای شکستخورده آنها در گیشه از بسیاری درامهای اجتماعی موفق فروش بیشتری دارند. برای نمونه، «کوکتل مولوتف» امین حیایی و پژمان جمشیدی ۶۲ میلیارد تومان در گیشه فروخت که پایینتر از انتظار بود، اما همین فیلم از درام اجتماعی «رها» که با ۳۷ میلیارد تومان فروش خوبی در گیشه داشت، بهتر فروخت. یا همین حالا، کمدی «جزایر قناری» پژمان جمشیدی که فروش خوبی در گیشه نداشته، اما از غیر کمدیهای پر ریختوپاشی مثل «صیاد» و «اسفند» و «اتاقک گلی» بهتر فروخته. با خرجی احتمالا یکسوم یا نصف این فیلمها، فروشی بیش از دو برابر آنها داشته. سود همینجوری به دست میآید.
دوپینگ کمدیها با کمک ارشاد
خبرهای تاییدنشدهای از وزارت ارشاد به گوش میرسد که روند صدور مجوز برای درامهای اجتماعی و انتقادی قرار است متوقف شود. نارضایتی برخی جریانها از «پیرپسر» و «زن و بچه» دارد اثر خودش را میگذارد و شاید در روزهای آتی خبرهایی از عزل و نصب در ارشاد منتشر شود که بر اساس تحلیل ناظران این تغییرات بیش از هر چیز به ضرر سینمای اجتماعی و به سود کمدیها خواهد بود. اگر این اتفاق بیفتد، کمدیها با دوپینگ حذف اجتماعیها در دولت چهاردهم مسیری را خواهند رفت که در دولت قبل ریلگذاری شده است.