«شفرونی»؛ رئالیتی‌شوی آشپزی با ترکیب رنگ، فرهنگ و سرگرمی

این برنامه با اجرای نیما شعبان‌نژاد و حضور چهره‌هایی همچون بهرنگ علوی و نعیمه نظام‌دوست در قسمت ابتدایی تلاش کرده تا همزمان علاوه بر سرگرم‌سازی، مخاطب عام را به قالبی نزدیک کند که دو عنصر چهره‌های محبوب و غذا را با هم ترکیب کند.

فارغ از ریتم و محتوای این برنامه که با وجود نقدها به آن، برای قضاوت درباره‌اش هنوز زود است، طراحی صحنه و دکور، از آن مواردی است که به محض شروع شفرونی به چشم می‌آید. در نگاه اول، مهم‌ترین تصمیم برای این طراحی، تقسیم بصری آشپزخانه به دو نیم‌فضا است؛ دو میز کاری که هر یک رنگ و زبان بصری متمایزی دارند و مشخصاً برای تفکیک رقابت‌کنندگان و تسهیل خوانایی تصویر طراحی شده‌اند. یک سمت با تم صورتی روشن و متریال‌های گرم و سمت دیگر با رنگ سبز پاستلی و تن‌های سردتر شکل گرفته است. 

این دوگانگی رنگی نه‌تنها جنبه‌ای زیبایی‌شناختی دارد بلکه کارکرد عملی نیز ایفا می‌کند: مخاطب در هر لحظه می‌تواند به‌سرعت تشخیص دهد کدام تیم در کدام بخش قرار گرفته و دوربین هم با بهره‌گیری از تضاد رنگی، تمرکز بصری را راحت‌تر هدایت می‌کند.

در پس‌زمینه‌ی هر بخش، کابینت‌هایی تعبیه شده که لوازم آشپزخانه درون آن‌هاست و قفسه‌هایی که با ظروف رنگی در معرض نمایش قرار گرفته‌اند؛ انتخابی که نه‌تنها واقع‌گرایی صحنه را تقویت می‌کند بلکه همان مولفه «تزئینی ـ کاربردی» را نیز محقق می‌سازد؛ ویژگی‌ای که به صورت استاندارد از برنامه‌های آشپزی انتظار می‌رود.

از سوی دیگر انتخاب رنگ‌های روشن، همراه با استفاده از متریال براق و کاشی‌کاری در کف و دیواره‌ها، به برنامه انرژی و شادابی می‌بخشد. صورتی روشن، رنگی بازیگوش و دعوت‌کننده است و سبز پاستلی، حسی از تازگی و طراوت مواد غذایی را منتقل می‌کند. در مقابل این دو، جزئیاتی مانند شیرآلات یا برخی قطعات با رنگ‌های متضاد کار شده‌اند تا کنتراست و ریتم رنگی ایجاد شود؛ تمهیدی که باعث می‌شود قاب‌ها زنده و پرتحرک به نظر برسند و چشم مخاطب از تماشای روند پخت خسته نشود. بخش داوری در سوی دیگر صحنه، با دیواره‌ای قرمز و چراغ‌هایی به شکل ضربدر در بالای سر داوران، حالتی نمایشی و رقابتی به فضا می‌دهد. این تمایز رنگی میان فضای آشپزی و بخش امتیازدهی، مرزی مشخص و چشم‌نواز می‌سازد و با شوخ‌طبعی داوران، چاشنی طنزگونه‌ای به اجرا اضافه می‌کند.

یکی از نکات بصری برجسته در قسمت نخست، حضور گروه موسیقی ماریاچی‌نما (نوعی گروه نوازنده موسیقی سنتی در مکزیک) با لباس‌های رنگارنگ و اکسسوری‌های منطبق با اقلیم مکزیک است. رقصنده‌ای که در میان آیتم‌ها حاضر می‌شود، کلاه‌های سمبررو و پونچوهای رنگی بر تن مجری و نوازندگان، و اجرای بی‌کلام قطعات معروف مکزیکی، همگی به خلق فضای مکزیکی کمک می‌کنند. انتخابی که هم جنبه سرگرمی دارد و هم به غنای تجربی مخاطب می‌افزاید. از این منظر، «شفرونی» در جهت آشنایی مخاطبان با نمادها و فرهنگ کشورهای مختلف گامی هوشمندانه برداشته است، هرچند قرین‌کردن طنز و شوخی‌های برنامه با این نمادها ممکن است گاه واکنش منتقدان یا بخشی از مخاطبان را برانگیزد.

میزهای کار آشپزخانه در دو سوی دکور به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم آزادی حرکت شرکت‌کنندگان را فراهم کنند و هم نیازهای تصویربرداری نمای نزدیک را پاسخ دهند. سبدها، ظروف استیل و ادواتی که روی کانترها قرار گرفته‌اند، به شکلی چیدمان شده‌اند که حس کار واقعی در آشپزخانه را منتقل کنند. از سوی دیگر، به‌خوبی مشهود است که درباره لباس شرکت‌کنندگان از پیش هماهنگی‌هایی صورت گرفته است تا ترکیب رنگی پوشش‌ها با دکور هم‌خوانی داشته باشد و از آشفتگی بصری جلوگیری کند. همین همنشینی لباس و دکور سبب می‌شود عمل آشپزی در قاب برای مخاطب هم سرگرم‌کننده و هم خوانا باشد.

در طراحی جزئیات صحنه، ظرافت‌های دیگری نیز دیده می‌شود: استفاده از بخشی دیگر از دکور برای جایگاه گروه موسیقی، لوسترهای بزرگ بر فراز میز غذاخوری و دیواره‌ی قرمز پرچراغ در پس‌زمینه داوران، همگی در خدمت دو هدف‌اند: ایجاد ضرب‌آهنگ بصری و خلق سکانس‌های متنوع نمایشی که هر یک می‌تواند به آیتمی مستقل در برنامه بدل شود. این تنوع صحنه‌ای به دوربین امکان می‌دهد که از یکنواختی بپرهیزد و در هر بخش، حس تازه‌ای به تماشاگر القا کند.

انتخاب «تاکو» به‌عنوان غذای افتتاحیه، نشان‌دهنده این است که دست‌اندرکاران «شفرونی» در جست‌وجوی ترکیب فرهنگ جهانی و سهولت اجرایی هستند. تاکو غذایی ساده و سریع است که امکان چالش و شوخی‌های موقعیتی را برای دو مهمان قسمت نخست فراهم ساخت و لحظاتی شاد و جذاب برای مخاطبان رقم زد. تماشاگران شاهد بودند که بهرنگ علوی با تمرکز و مهارت بیشتری فرآیند پخت را مدیریت کرد و تاکویی حرفه‌ای‌تر آماده کرد.

شیوه طراحی صحنه و پیش بردن برنامه با تم از پیش تعیین شده، در قسمت نخست «شفرونی»، این برنامه را تا حدی با دیگر تولیدات دیگری که در این حوزه عرضه شده‌اند، متمایز کرده است. هر چند در مورد انتخاب مجری و شیوه هدایت مهمانان آن می‌توان نقدهایی را مطرح کرد اما به طور کلی بازی با رنگ و فرم و فضاسازی در قالب یک برنامه آشپزی از مواردی است که جریان نسبتاً تازه‌ای بین رئالیتی‌شوهای این روزها محسوب می‌شود.

با این همه، توجه بیشتر به حفظ تعادل میان طنز و احترام به نمادهای فرهنگی، در کنار پرداختی سنجیده‌تر به این عناصر و کاستن از بار تبلیغاتی می‌تواند «شفرونی» را در قسمت‌های آتی به تجربه‌ای سرگرم‌کننده و آموزنده‌تر در حوزه رئالیتی‌شوهای آشپزی بدل کند.