آقای مهران مدیری، در حد شب‌های برره می‌خوانی!

خوانندگی آماتور مدیری در آن سریال برخلاف آلبوم «از روی سادگی» - که به اهتمام فردین خلعتبری و بابک بیات در اواخر دهه 70 منتشر شد - بسیار موردتوجه مخاطبان چند ده ‌میلیونی تلویزیون در آن سال‌ها قرار گرفت و مدیری را بر آن داشت تا فعالیت در حوزه موسیقی را جدی‌تر از پیش ادامه دهد و هرازگاهی به آن ناخنک بزند. این رویکرد چندان مورد نقد جدی‌ از طرف منتقدان هنری، ژورنالیست‌ها و همین‌طور مردم قرار نگرفت تا کم‌کم امر به خود مدیری هم مشتبه شود که «خواننده» است و می‌تواند به‌سادگی در اجراهای زنده‌اش پا در کفش بزرگان بگذارد و ترانه‌هایی نظیر «سوغاتی» و غیره را بازخوانی کند!

کارگردان «جایزه بزرگ» چند سال پیش و در خلال یکی از کنسرت‌هایش عنوان کرد که به‌صورت تلفنی از اردلان سرفراز به‌عنوان یکی از خالقان این اثر اجازه اجرای صحنه‌ای ترانه مذکور را گرفته است. این اجازه درحالی صادر شد که تنظیم‌کننده «سوغاتی»، یعنی ناصر چشم‌آذر نتوانست مجوز نسخه باکلام قطعه موردبحث را بگیرد و تنها نسخه اینسترومنتال آن را به روی صحنه ببرد!

بر اساس ماده 6 قانون «حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان» اثری که با همکاری دو یا چند پدیدآورنده به‌وجود آمده باشد و کار یکایک آنان جدا و متمایز نباشد، اثر مشترک نامیده می‌شود و حقوق ناشی از آن حق مشاع پدیدآورندگان است. با این تفاصیل کار تنظیم‌کننده نیز اگر حاوی خلاقیت باشد در دایره خالقان اثر قرار می‌گیرد. اشاره به سوژه ترانه سوغاتی و بازخوانی تقریباً بدون دردسر مهران مدیری از این اثر علامت‌های سؤال زیادی در اذهان بر جای می‌گذارد که یکی از آن‌ها عدم اجازه به ناصر چشم‌آذر به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی این قطعه برای بازخوانی مجدد در کنسرت‌های داخلی است.

قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان در فقدان قانون جهانی کُپی‌رایت، تنها مستمسک صاحبان آثار هنری برای چنگ‌زدن به حقوق مادی و معنوی‌شان در درون مرزهای ایران است؛ اما پنجاه‌وشش سال است که با کمترین اصلاح از سوی قانون‌گذار در حال اجراست و کمتر کسی لزوم بازنگری آن در دعواهای موجود را گوشزد می‌کند. البته باید وجود قانون حمایت از حقوق مؤلف در شرایط پیشرفت سرسام‌آور و غیرقابل‌کنترل فناوری را به فال نیک گرفت؛ اما می‌توان مفادی را به آن افزود تا حداقل دسترنج هنرمندان اصیل از گزند دیگران در امان بماند و فرایند «خلق» با حفاظت کامل از طرف قانون محترم شمرده شود.