گزارشی درباره بازیگرانی که از کودکی وارد این حرفه شده اند

باني فيلم/ کودکي بهترين و دوست داشتني ترين دوران زندگي هر آدمي است که فارغ از هر دغدغه اي اوقاتش را صرف بازي و تفريح مي‌کند. اما در اين بين افرادي هستند که از همان کودکي در بازي بزرگان شرکت کرده و اين دوران را به جاي بازيهاي کودکانه، روي صحنه تاتر و يا مقابل دوربين سينما و تلويزيون و در کنار بزرگان اين عرصه گذرانده اند. گرچه عده اي از آنان به واسطه حضور پدر و مادر و يا يکي از بستگان و آشنايان به اين حرفه علاقه مند شده و بيشتر آنان بازيگري را در سنين پايين تر روي صحنه تاتر آغاز کرده و در اين زمينه فعاليت کرده اند که حال جزو بازيگران حرفه اي و چهره هاي مطرح سينما و تلويزيون هستند. از جمله ليلا حاتمي که در 12 سالگي نخستين حضورش در سينما را با بازي در نقش کودکي کمال الملک در فيلمي به همين عنوان به کارگرداني علي حاتمي تجربه کرد و بعد از آن در فيلم ها و سريال هاي بسياري حضور پيدا کرده و جوايز و افتخاراتي هم در اين زمينه کسب کرد. پولاد کيميايي در 7 سالگي درفيلم«سرب» به کارگرداني مسعود کيميايي، باران کوثري در 6 سالگي با فيلم«بهترين باباي دنيا»، پگاه آهنگراني در 6 سالگي با فيلم«گربه آوازه خوان»، مهراوه شريفي نيا در 8 سالگي با فيلم«دزد عروسک ها»، شاهد احمدلو در 13 سالگي با فيلم«سرب»، مارال فرجاد در 3 سالگي با تله تاتر«من هستم، اما يک سياه» و مونا فرجاد در 2 سالگي درمجموعه تلويزيوني«بهاران»، ليلي رشيدي در 18 سالگي با فيلم«دلشدگان»، رضا داود نژاد در 6 سالگي با فيلم«بي پناه»، اميد آهنگر در 5 سالگي با مجموعه تلويزيوني«علي کوچولو»، برزو و اميريل ارجمند، السا فيروزفر، کمند و سپند امير سليماني، کامران تفتي، سام قريبيان، امين و اميد زندگاني، کاوه آهنگر، عليرضا جعفري، سپهر آزادي، پريا قاسم خاني، گلشيد اقبالي و... که به واسطه حضور والدين و يا يکي از اقوام قدم به اين عرصه گذاشته و روي صحنه تاتر و يا مقابل دوربين سينما و تلويزيون بزرگ شده اند. اين اتفاق تازه اي نيست و در همه جاي دنيا نيز رخ داده است و طبيعتاً بچه ها به دليل شناختي که از اين حرفه دارند، بيشتر جذب آن مي شوند. اما شايد در گذشته غير از کساني که والدينشان به نوعي دستي دراين کار داشتند، کودکان و نوجواناني بودند که به بازيگري علاقه داشتند اما به دليل اينکه نگاه عامه مردم به بازيگري چندان نگاه مثبتي نبود، نمي توانستند وارد اين حرفه شوند. اما در مقطعي اين تغيير نگاه باعث شد کودکان بسياري جذب اين هنر خوش رنگ و لعاب شوند و مهمتر اينکه توانستند از حمايت خانواده نيز در اين زمينه بهره بگيرند و همچنان در بازيگري فعال باشند؛ از جمله ترلان پروانه، ارسلان قاسمي، امير نوري، علي صادقي، آرش نادي، ايليا شهيدي فر، شقايق و مليکا ناظري، امين زماني، روژان آريا منش، آرميتا مرادي، مهران ضيغمي، عليرضا رئيسي، پريا عليمرداني، علي شادمان، نيکي نصيريان، اشکان اشتياق، ماني نوري، حامد کيازال، محمد رضا شيرخانلو، شادروان آيدا مطلبي و... در سينماي جهان نيز بارها اين اتفاق افتاده و بازيگران بزرگ از کودکي و نوجواني وارد اين عرصه شده اند. از جمله جودي فاستر از 3 سالگي بازيگر شد و در 29 سالگي توانست اسکار را از آن خود کند، لئوناردو دي کاپريو که به ستاره تبديل شد، کريستين بيل، اليزابت تيلور از 9 سالگي، آنا پاکوئين، کريستينا ريچي، ران هاوارد، جاستين تيمبرليک، جوزف گوردون لويت و بازيگران بسياري که هنوز هم در اين حرفه فعاليت مي‌کنند، اما از اين بين مي توان به چند نفر اشاره کرد که به واسطه فيلم هايي که بازي کردند، به شهرت رسيدند. از مشهورترين آنها مي توان به اين افراد اشاره کرد: دانيل ردکليف که در 10 سالگي با بازي در فيلم«ديويد کاپرفيلد» قدم به اين عرصه گذاشت و در 11 سالگي با بازي در فيلم«هري پاتر» به شهرت رسيد، اما شارلوت دوئر واتسون نيز بازيگري بود که در 9 سالگي با بازي در همين فيلم به شهرت رسيد. هالي جوئل آزمنت يکي ديگر از بازيگراني است که از کودکي وارد اين حرفه شد و با فيلم هاي«هوش مصنوعي»و «حس ششم» به شهرت رسيد. همچنين مک کالي کالکين همان کوين فيلم«تنها در خانه» که از 4 سالگي بازيگر شد و با بازي در نسخه هاي اين فيلم به شهرت رسيد. براي بررسي بيشتر اين موضوع با تعدادي از بازيگران صحبت کرديم که از کودکي فعاليت هنري خود را آغاز کردند. اما پس از سالها که هنوز در اين عرصه حضور دارند و فعاليت مي‌کنند، نتوانستند موفقيت و محبوبيت دوران کودکي و نوجواني شان را تکرار کنند: سليماني: از حرکت آهسته و پيوسته خودم راضي ام حسين سليماني که با فيلم«مهر مادري» به شهرت رسيد، سالهاست در زمينه بازيگري و دستيار کارگرداني فعاليت مي‌کند. وي که اين روزها سرگرم بازي در فيلم سينمايي«360 درجه» به کارگرداني سام قريبيان است، عنوان کرد: «من پس از بازي در فيلم«مهر مادري» ديگر فرصت بازي در کار خوب زياد برايم مهيا نشد. البته با مسعود کرامتي و مازيار ميري کار کردم و فيلم«مارمولک» جزو کارهاي خوب من بود. بعد از آن هم که درگير درس و مدرسه شدم و آن موقع موبايل هم نبود که راحت تر بشود بچه هايي مثل من را که در آن مقطع بازي مي کردند، پيدا کنند. به همين دليل شرايطي که براي من در فيلم«مهر مادري» ايجاد شد، چندان تکرار نشد. ضمناً بعد از«مهر مادري» فيلم خوب، زياد ساخته نشد که من در آن بازي کنم. وگرنه دچار توهم نشده بودم که بعد از اين فيلم، بايد نقش يک فيلم هاي خوب را بازي کنم، اما نکته مهم اين است وقتي يک بازيگر کودک و يا نوجوان در يک فيلم خوب بازي مي‌کند و بعد از آن شرايط ايجاب نمي کند تا باز هم بازي کند و ديده شود، طبيعي است که دچار افسردگي مي‌شود. اتفاقي که متأسفانه براي تعدادي از هم دوره هاي من افتاد». بازيگر مجموعه«شاهگوش» در ادامه توضيح داد:«براي من يک فاصله دو ساله پيش آمد و بعد در دو فيلم«قطعه نا تمام» و «مرباي شيرين» بازي کردم. اما از شرايطي که برايم در اين حرفه به وجود آمد، راضي هستم. من آهسته و پيوسته رفتن در اين حرفه را بيشتر دوست دارم. البته برخي از هم دوره هاي من برايشان ديگر فرصت بازي در يک کار خوب و يا حتي بازي در يک فيلم به وجود نيامد. ولي من معتقدم وقتي استعداد يک نفر در اين حرفه کشف مي‌شود، قطعاً باز هم شرايط خوب برايش مهيا مي‌شود. اتفاقي که براي من در اين 5-4 سال اخير افتاده و من شانس حضور در کنار داود مير باقري و کمال تبريزي و کارگردانان ديگر را داشتم و از اين نظر خودم را خوش شانس مي دانم. چون خيليها آرزويشان اين است تا با چنين کارگرداناني کار کنند. من در اين سالها ياد گرفتم که تصميمات بهتري در اين حرفه بگيرم. با وجود اينکه بعد از 18 سال اين اتفاقات خوب برايم افتاد». بازيگر سريال«رهايي» درباره شرايط فعلي بازيگران کودک و نوجوان ادامه داد:«صد در صد براي همه بچه هايي که وارد اين حرفه شدند، مسائل و مشکلاتي که در اين حرفه وجود دارد، پيش مي آيد. چون شرايط کار اينگونه ايجاب مي‌کند. به خصوص شرايط مالي و مشکلاتي که در مرحله توليد يک اثر هنري وجود دارد، اما باز هم تأکيد مي کنم آهسته و پيوسته رفتن در اين حرفه بهتر است». اويسي: معضلات سينما بسيار است زهرا اويسي يکي ديگر از بازيگراني است که از کودکي شانس حضور در کارهايي را داشته که ديده شده و آثار خوبي بودند، اما پس از يک وقفه چند ساله بار ديگر فعاليتش را در بازيگري از سر گرفت. وي که آخرين حضورش در تلويزيون، بازي در سريال«برابر با اصل» بود، در اين باره به باني فيلم گفت:«من از سال 68 وارد اين عرصه شدم و رزومه دارم، اما با شرايطي که اين روزها در بازيگري وجود دارد، نمي توانم کار کنم. اين روزها بازيگران آماتور زياد شده اند و مهمتر اينکه مقابل بازيگران حرفه اي بازي مي‌کنند. در صورتي که در دوران ما اينگونه نبود. آن سالهايي که ما کارمي کرديم، سينما سينماي دفاع مقدس بود و همه روي ضوابط کار مي کردند، اما الان به توانايي و مهارت هاي يک بازيگر و ضوابط کاري کمتر اهميت داده مي‌شود». بازيگر فيلم«کيميا» در ادامه درباره معضلاتي که اين روزها در سينما و تلويزيون وجود دارد، توضيح داد:«آن وقتها ما براي بازي در يک نقش خيلي زحمت مي کشيديم، اما الان روابط و پول حرف اول را مي زند. کارها يکبار مصرف شده اند. مسائل مالي و چهره هاي آن چناني جاي توانايي بازيگر را گرفته اند. يک سري آدم از آموزشگاه هاي بازيگري به سمت سينما و تلويزيون مي آيند که براي بازيگري مشکلاتي ايجاد کرده اند. ما در فيلم ها و سريال ها شاهد چهره هايي هستيم که يا بدون دستمزد بازي مي‌کنند و يا اينکه بخشي از هزينه هاي توليد را تقبل مي‌کنند و اين فاجعه است. در اين شرايط است که من به عنوان کسي که 26 سال است، بازي مي کنم مجبورم گزيده کار شوم و با هر گروهي کار نکنم». بازيگر مجموعه«خانه ما» درباره وقفه چند ساله اش در بازيگري گفت:«من در مقطعي براي تحصيل سفري به خارج از ايران داشتم و به همين دليل مدتي از اين عرصه جدا افتادم. بعد هم که برگشتم، عوامل، تغيير کرده بودند و نه من آنان را مي شناختم و نه آنان از رزومه من مطلع بودند. همين شرايط باعث شد تا من کم کار شوم و حتي پيشکسوتان اين عرصه هم بيکار يا کم کارند». وي در پايان توضيح داد:«کارهايي که توليد مي شوند، فقط براي خالي نبودن عريضه است. کساني هم که به عنوان بازيگران جديد و چهره هاي جديد کار مي‌کنند، صرفاً کار مي‌کنند. نه براي اينکه رزومه داشته باشند. آثار سينمايي و تلويزيوني پر از آماتور ها و غير حرفه اي ها شده است. بايد اين مشکلات از ريشه درست شوند». شيخ زاده: با بي معرفتي سينما کنار آمده ام وحيد شيخ زاده و برادرش سعيد جزو کساني بودند که از کودکي جذب اين حرفه شدند. اما شرايط براي آنان نيز مثل بقيه تغيير کرد. وي در اين باره گفت: «خيلي از بچه هاي هم سن و سال من خواسته و يا نا خواسته وارد اين حرفه شدند و فعاليت کردند. من در سريال«آقاي ساعتچي» که جزو اولين سريال هاي ماه رمضن بود بازي کردم و کار خوبي هم بود و ديده شد، اما از يک جايي به بعد همه چيز تغيير کرد. آن زمان نه اينترنت بود و نه ماهواره و موبايل. اوضاع کار بهتر بود اما براي ما که مستاجر بوديم و نقل مکان مي کرديم، پيدا کردنمان کار راحتي نبود. تا اينکه سال 80سريال«بازي پنهان» را کار کردم. بعد از آن به دلايلي پيشنهاد هايي را که مي شد، قبول نکردم و مي خواستم مدتي از بازيگري دور شوم، اما سال 88 بود که بازگشتم و کم کم کار کردم. همه چيز تغيير کرده بود. عوامل پشت دوربين عوض شده بودند. من را نمي شناختند. بنابراين نتوانستم با آنها ارتباط برقرار کنم. آنان هم متأسفانه کم لطفي کردند و در اين دوران، نقش فروشي رواج پيدا کرد. متأسفانه من حتي از آدمهاي بزرگ پيشنهاد نقش فروشي دريافت کردم، اما نپذيرفتم. چند کار هم بازي کردم اما ديده نشد، اما به هر حال ياد گرفتم با بي معرفتي سينما کنار بيايم». وي در پايان گفت:«بچه هايي که امروزه وارد سينما و تلويزيون مي شوند، کمتر با اين مشکلات روبرو هستند. معمولاً فعالند و کار مي‌کنند. البته اميدوارم با مديريت و معاونت جديد تلويزيون اتفاقات بهتري براي بازيگران بيفتد و بچه ها با مشکلاتي که ما داشتيم، روبرو نشوند، اما حقيقت اين است وقتي از اين فضا کمي دور مي شوي، خيلي زود فراموش مي شوي و اين اصلاً خوب نيست».