بی مهری جشنواره برلین به فیلم «محمد» مجید مجیدی

تابناک/ با وجود چراغ سبز جشنواره برلين براي حضور فيلم «محمد» (ص) که با ترکيبي از گروهي از بهترين‌هاي سينماي جهان ساخته شده بود، آثار فشارهاي پيدا و پنهان براي بايکوت کامل باکيفيت‌ترين محصول سينماي ايران منجر به بايکوت کامل اين فيلم در جشنواره بين‌المللي برلين شد و با مشخص شدن ترکيب کامل فيلم‌هاي حاضر در برليناله 2015، اثري از تازه‌ترين اثر مجيد مجيدي نيست. جشنواره بين‌المللي برلين در شرايطي از پنجم فوريه با رياست هيات داوران دارين آرونوفسکي، کارگردان آمريکايي افتتاح مي‌شود و تا پانزدهم فوريه برقرار خواهد بود که رويکرد سياسي مورد پيش‌بيني براي اين رويداد آثارش نمايان شد و پس از فشارهاي برخي کشورهاي عربي و همچنين گروهي خاص در اروپا، فيلم «محمد» (ص) اثر ارزشمند مجيد مجيدي در ليست نهايي فيلم‌هاي حاضر در اين رويداد پذيرفته نشد. اين فشارها در مقطعي با گفتارهاي علماي الازهر علني شد و «عباس شومان» معاون شيخ الازهر است در گفت وگو با روزنامه «المصري اليوم» رسماً عنوان کرد: «تلاش ايران براي اکران فيلمي که در آن پيامبر اکرم(ص) به تصوير کشيده شود، مخالف اصول اسلامي و عقيده اهل سنت است. الازهر با هر فيلم سينمايي که در آن انبيا و صحابه به تصوير کشيده شود، مخالف است. حال ايران باشد يا کشور اسلامي يا غيراسلامي ديگر، الازهر بايد جلوي ورود چنين فيلمي به مصر را بگيرد و در کمين باشد تا بتواند از اصول عقايد اسلامي حمايت کند.» پس از آن نيز يک رسانه فارسي زبان هلندي که متعلق به جريان ضدايراني فعال در هلند است، به صراحت نوشت: «بعيد به نظر مي‌رسد، جشنواره فيلم برلين اين آمادگي را داشته باشد که به قيمت پشتيباني از سينماي اجتماعي و مستقل ايران، صحنه جهاني برليناله را در اختيار دولت اعتدال قرار دهد که مخالفان مذهبي‌اش را رسوا کند. پيش از اين «آواز گنجشک‌ها»ي مجيدي در برلين به نمايش درآمده بود. اما جيک جيک گنجشک‌ها طبعاً ملايم‌تر از قيل و قال اخير است» تا نشانه‌هاي تلاش براي عدم اکران اين فيلم در برلين علني‌تر شود. ارزيابي‌‌ها و قضاوت‌هاي شتاب‌زده درباره پروژه «محمد» در شرايطي به اوج رسيد که نمايندگاني از جشنواره برلين در تهران به تماشاي اين اثر مهم سينماي ايران نشسته‌ بودند و چراغ سبز براي پذيرش اين فيلم در جشنواره بين‌المللي برلين را داده‌ بودند و در همين راستا نيز مجيد مجيدي، تازه‌ترين ساخته‌اش را براي نمايش روي پرده سينماهاي برلين آماده کرد اما جشنواره برلين ميان سينما و سياست، سياست را انتخاب مي‌کند و بايکوت فيلم مجيدي از آلمان آغاز شد. فيلم سي ميليون دلاري «محمد» (ص) که بدون ترديد يکي از باکيفيت‌ترين محصول سال‌هاي اخير سينماي ايران و يکي از باکيفيت‌ترين محصولات تاريخ سينماي کشورمان محسوب مي‌شود، ترکيبي از بهترين‌هاي سينماي جهان را در مراحل توليد در اختيار داشته و اثري کاملاً بين‌المللي است اما فشارها به انضمام موج اسلام هراسي به راه افتاده، «ديتر کاسليک» مدير برليناله را به سمت و سويي برد که در نهايت اين فيلم را به طور کامل از جشنواره بيرون بگذارد. «ويتوريو استورارو» که براي فيلم‌هاي «اينک آخرالزمان» (۱۹۷۹)، «آخرين امپراتور» (۱۹۸۷) و «قرمز‌ها» (۱۹۸۱) سه جايزه اسکار گرفته در مقام مدير فيلمبرداري «محمد» (ص) فعاليت داشته است. «اسکات اي. اندرسون» برنده اسکار براي طراحي جلوه ويژه «باب» در ۱۹۹۶ که طراحي جلوه ويژه فيلم‌هاي «ماجراهاي تن تن»، «ترميناتور ۲» «دروازه‌ نهم»، «کينگ‌ کنگ»، «استخوان‌هاي دوست‌داشتني» را در کارنامه دارد، طراحي جلوه‌هاي ويژه اين فيلم از جمله حمله سپاه ابرهه را بر عهده داشته است. «ميلژن کرکا کلژاکويچ»، برنده جايزه «سزار» و «آکادمي فيلم اروپا» و همچنين نامزد دريافت جايزه «اِمي» (اسکار تلويزيني) به عنوان طراح توليد، صحنه و دکور اين فيلم را طراحي کرده وطراحي گريم «محمد (ص)» هم به «جيانتو دِروسي» ايتاليايي سپرده شده که گريم فيلم‌هايي مانند «آخرين لشکر ـ The Last Legion» (طراح گريم)، «مردي با ماسک آهني» (گريمور اصلي)، «روزي روزگاري در غرب» (گريمور) و «۱۹۰۰» (اثر ۱۹۷۶ - گريمور) را بر عهده داشته است. همچنين «الله رخا رحمان» هندي که او را با نام «اي. آر. رحمان» مي‌شناسند، آهنگسازي فيلم را انجام داده که تاکنون برنده جوايز بسياري از جمله پانزده جايزه «فيلمفير»، چهار جايزه ملي فيلم هند، دو جايزه «گِرَمي»، يک جايزه «بفتا»، يک جايزه «گلدن گلوب» و دو جايزه «اسکار» شده و مجله تايم در سال ۲۰۰۹ او را در ليست «تايم ۱۰۰» به عنوان يکي از صد فرد تأثيرگذار در جهان جاي داده است. «مايکل اُ کانر» انگليسي و برنده اسکار نيز به عنوان طراح لباس «محمد (ص)» فعاليت داشته که سابقه دريافت جايزه‌هاي اسکار و بفتا براي «دوشِس» و نامزدي جايزه‌هاي اسکار و بفتا براي «جِين اِير» را دارد و طراحي لباس «قاضي دِرِد»، «آخرين پادشاه اسکاتلند» و «عقاب» را در کارنامه‌اش ديده مي‌شود. «جيان فرانکو فوماگالي» ايتاليايي نيز طراحي آکسسوار فيلم را بر عهده داشته است. او طراحي صحنهٔ نسخه سوم سه‌گانه مشهور «پدرخوانده» را در کارنامه دارد. «لوکا لاچين» ايتاليايي هم که دستيار اول کارگردانان تعدادي از پروژه‌هاي اسم و رسم‌دار سينماي جهان از جمله «۰۰۷: کازينو رويال»، «۰۰۷: ذره‌اي آرامش»، «دار و دسته نيويورکي»، «تعادل» و... بوده، در «محمد (ص)» برنامه‌ريز و دستيار مجيد مجيدي بود اما ظاهراً اين ترکيب حرفه‌اي و اثري که حاصل تلاش آنها بود، نبايد ديده شود و به همين دليل مدير جشنواره برلين به سادگي در اقدام عجيب، اقدام به حذف اين فيلم کرد و ماهيت جشنواره برلين را براي مخاطب عام نمايان نمود.