«سقراط» چراغ تئاتر را روشن کرد

فرارو/ نمايش «سقراط» براي سومين بار در ايام نوروز بر روي صحنه رفت. اين اولين بار بود که نمايشي در دوره يک سال و نيمه، سه دوره اجرا را در بزرگ‌ترين تالار نمايشي ايران، تالار وحدت تجربه کرد و استقبال خوبي هم از آن شد. تا جايي که دست اندرکاران اجراي اين نمايش را تا ۱۰ ارديبهشت ماه هم تمديد کردند. به گزاش فرارو، «سقراط» نمايشنامه‌اي کلاسيک است با بازي «فرهاد آئيش» و «لادن مستوفي». نمايشي که با محوريت نقش سقراط در خانواده و در جامعه‌اش، از تدريس و صحبت سقراط با شاگردانش آغاز و تا زمان دستگيري‌اش و اعدامش با شوکران ادامه پيدا مي‌کند. حميدرضا نعيمي نويسنده و کارگردان اين نمايش به گفته خودش به اين دليل به سوي اين شخصيت رفته چون جاي يک نمايشنامه و اجراي يک اثر نمايشي درباره او در تئا‌تر خالي بود. به گفته وي تنها قشري خاص مطالبي درباره سقراط خوانده‌اند اما مردم واقعا با تفکر و زندگي سقراط آشنايي زيادي ندارند. نعيمي گفته: «فکر نمي‌کردم هيچگاه نمايشنامه‌اي درباره او بنويسم اما هميشه در ذهنم اين امر جاي سوال داشت که چطور يک نفر به عنوان «شهيد فلسفه» نام گرفته است؟» سقراط؛ پرمخاطب‌ترين تئاتر سال‌هاي اخير او در توصيف شخصيت سقراط مي‌گويد: «او تنها کسي است که صراحتا و به روشني مي‌گويد که چه مي‌خواهد بگويد. در مورد سقراط نيازي نيست که فلسفه‌اش را براي کسي توضيح دهيد زيرا مسائلي را که مطرح مي‌کند پيچيده نيستند بلکه همه صحبت‌هايش در جهت روشنگري است، به همين دليل است که به سمت توده مردم مي‌رود و شروع مي‌کند با آن‌ها ارتباط برقرار کردن. بردن ديالکتيک به دل عامه مردم کار بسيار سختي است که سقراط انتخاب کرده بود. براي من بسيار جذاب بود که شخصي با اين سطح از نگرش بيايد در کفاشي يک کفاش بنشيند و با او صحبت کند.» از نگاه منتقدان هم متفاوت بودن تئا‌تر «سقراط» به همين نکته باز مي‌گردد. متني توسط نويسنده به عنوان «سقراط» به نگارش درآمده که اين فيلسوف را در موقعيتي انساني به تصوير مي‌کشد. شخصيتي که بيشتر وجه انساني دارد و با زبان عامه با مردم ارتباط برقرار مي‌کند. در حقيقت در اين نمايش ما شاهد اجرايي اتوبيوگرافي از زندگي يک فيلسوف نيستيم بلکه در وهله اول انساني را مي‌بينيم که فيلسوف است و با دانشي که دارد با مردم اطرافش ارتباط برقرار مي‌کند. نعيمي درباره روند نگارش اين متن گفته: «در نوشتن نمايشنامه تلاش کردم که به وجوه واقعي سقراط نزديک بشوم و براي ترسيم چنين نگاه واقع‌گرايانه‌اي تا امروز حدود ۱۶ کتاب را در مورد سقراط مطالعه کردم. همچنين تمام کتاب‌هايي که در مورد سقراط از سال ۱۳۴۴ به بعد در ايران به چاپ رسيده را تهيه و مورد بررسي قرار داده‌ام.»