کارشناس و پژوهشگر علوم رسانه:نمایش تصاویر ائمه در حکم اولیه فاقد اشکال است
بروزرسانی
مهر/يک کارشناس و پژوهشگر علوم رسانه تأکيد کرد: به عقيده من تصويرگري از ائمه به لحاظ احکام اوليه در شرع فاقد ايراد است و تنها در بحث احکام ثانويه ممکن است اشکالاتي را پيش بياورد.
حجت الاسلام و المسلمين سيد علي آتشزر، کارشناس و پژوهشگر علوم رسانه اظهار کرد: اينکه آيا تصويرگري از ائمه يا شخصيتهاي مذهبي در سينما و تلويزيون جايز است يا خير، موضوعي است که درباره آن بحثهاي مختلفي مطرح شده است. ولي جدا از اين مسئله تصويرگري چهره شخصيتهاي مذهبي در آثار سينمايي و تلويزيون تا حدود زيادي به توان آن کار يا فيلمساز برميگردد، چون ممکن است فيلمسازي بتواند بدون مشکل صحنه مورد نظر را خلق کند يا فيلمساز ديگري سبب شبهه افکني در اين حوزه شود.
حکم اوليه نمايش تصوير ائمه حرام نيست
وي افزود: به لحاظ شرعي تصور نميکنم هيچ مرجع تقليدي به لحاظ حکم اوليه تصويري از ائمه و شخصيتهاي مذهبي را حرام اعلام کرده باشد، ولي به هر حال برخي مراجع معتقدند تصويري در اين زمينه جايز نيست. دليل اين تحريم نيز به احکام ثانويه مربوط ميشود، چون وهمي که وضعيت اين امور وجود دارد سبب اينگونه دستورات از سوي برخي مراجع ميشود.
آتش زر تاکيد داد: منظور از ايجاد وهم اين است که بازيگري که قرار است چنين نقشي را ايفا کند، چون فردي عادي است و داراي شخصيت مقدس نيست ممکن است شخصيت حقيقي بر شخصيت نمايشي غلبه کند و به گونهاي سبب تاثيرگذاري منفي شود. اينگونه احساس خطرها بحثهاي روان شناختي، ارتباط شناختي و هنري است که بايد تجزيه و تحليل شود.
اين پژوهشگر علوم رسانه متذکر شد: البته ما تجربههايي از تصويرگري پيامبران داشتهايم. چون پيامبراني چون؛ ايوب (ع)، يعقوب (ع)، يوسف (ع)، موسي (ع) و عيسي (ع) را تصوير کردهايم. پس کارشناسان اين تصويرسازها را رصد کنند تا اگر خواستيم به شخصيتهاي مذهبي خود بپردازيم نگاهي کاملا دقيق داشته باشيم.
وي يادآور شد: مردم ما به خوبي توانستهاند فاصلهگذاري لازم را بين بازيگر و شخصيت که بازي ميکند را لحاظ شود. بدين معنا که ميدانند آن شخصيتي که داريوش ارجمند در سريال امام علي (ع) ارائه ميدهد الزاما با شخصيت واقعي خودش يکسان نيست، البته در همين سريال شخصيت ابوذر به شدت به واسطه پرداخت ضعيف ضربه خورده است.
آتشزر تاکيد کرد: با توضيحات فوق به عقيده من تصويرگري از ائمه به لحاظ احکام اوليه در شرع فاقد ايراد است و تنها در بحث احکام ثانويه ممکن است اشکالاتي را پيش بياورد.
حکم تلويزيوني و اينترنتي نمايش چهره ائمه
وي در پاسخ به اين سوال که آيا صحنههاي پخش شده از سريال "مختارنامه" که مربوط به حضرت عباس (ع) چه تبعاتي در پي خواهد داشت؟ گفت: من هنوز بازخوردهاي پخش اينترنتي صحنه شهادت حضرت عباس (ع) را رصد نکردهام، هرچند تاثيرگذاري اينترنتي اين تصاوير با آنچه که از تلويزيون پخش ميشود متفاوت است، ولي به هر جهت حکمي که براي پخش تلويزيوني در نظر گرفته شده بود بايد در پخش اينترنتي هم لحاظ شود.
آتشزر پيشنهاد کرد: توصيه من به سازندگان فيلمهاي مذهبي اين است که قبل از پرداختن به شخصيتهاي مقدس درباره تصويريگري چهره آنها تحقيقات لازم را انجام دهند، سپس اقدام به ساخت کنند تا وضعيتي که براي سريال "مختارنامه" پيش آمد، مجددا رخ ندهد.
وي در پايان خاطرنشان کرد: اگر صحنههاي مورد نظر در قالب کليپي به شکلي شايسته ارائه ميشد، به عقيده من ميتوانست کارايي و تاثيرگذاري بهتري داشته باشد، همچنين ميشد ارزيابي کرد که تصويرگري در اين حوزه با چه نوع عکس العمل مثبت يا منفي مردم و علما مواجه ميشود
در هفتههاي اخير صحنههايي از مجموعه "مختارنامه" بهعنوان حذفيات اين سريال در فضاي مجازي منتشر و با توجه به اختصاص اين صحنهها به نبرد و شهادت حضرت ابوالفضل العباس(ع) و همزماني آن با ايام محرم با استقبال فراواني از آن شد. البته اين موضوع علاوه بر دلخوري داود ميرباقري کارگردان "مختارنامه" واکنش برخي نسبت به نمايش چهره حضرت ابوالفضل (ع) را نيز به دنبال داشت.