«یوزف هایدن»، موسیقیدانی که سمفونی را ابداع کرد

سينما خبر/ هايدن 31 مارس 1732 در روستاي کوچک 'روهراو' اتريش که با مجارستان هم مرز بود در يک خانواده متوسط از لحاظ اجتماعي متولد شد ، پدر وي با ساختن چرخهاي ارابه براي اشراف زادگان امرار معاش مي کرد. ماريا کولر مادر هايدن نيزبه عنوان آشپز در قصر 'کنت هاراچ' خدمت مي کرد که وابستگي خانواده وي به اشراف زادگان و دربار را تصديق مي کند، يوزف تنها 6 سال داشت که با خواندن در گروه کر استعداد موسيقي خود را نشان داد ، در اين زمان وي بدون همراهي خانواده خود براي فعاليت در گروهاي کوچک کر به 'هاينبورگ' سفر کرد. درخشش يوزف در گروه کر کليسا هاينبورگ توجه بزرگان مذهبي همچون 'جرج فن ريئوتر'را به خود جلب کرد، فن ريئوتر در آن زمان مدير کليساي جامع استيفان شهر وين از مراکز تاثيرگذار مذهبي در اروپا بود، وي در سفرهاي خود به نقاط مختلف کودکان با استعداد آواز را کشف مي کرد، يوزف نيز در يکي از همين بازديدها مورد توجه وي قرار گرفت و براي خواندن در گروه کر کليساي استيفان فرا خوانده شد. اين انتخاب سبب شد يوزف هايدن تنها وقتي 8 سال داشت فعاليت هاي حرفه اي موسيقي خود را آغاز کند، وي با استعداد خود در کليساي وين هم درخشيد اما زماني که صداي کودکي خود و توانايي خواندن نت هاي زير را از دست داد به شکل غير قابل پيش بيني اخراج شد. دوران نوجواني وي صرف درس دادن موسيقي به کودکان و نواختن در خيابان پر رفت و آمد وين براي امرار معاش سپري شد ، در 20 سالگي بود که يوزف با رفتن نزد 'نيکولا پورپورا' آهنگساز ايتاليايي به عنوان دستيار وي مشغول به کار شد. هايدن از نيکولا پورپورا به عنوان مشوق خود ياد مي کرد و مي گفت : نيکولا در شناساندن و آموختن علم آکادميک آهنگسازي تلاشهاي بسياري انجام داد ، در هيمن زمان هايدن با ساخت نخستين اپراي خود با نام (شيطان لنگ ) آهنگسازي را در سطحي حرفه اي آغاز کرد. فعاليت هاي حرفه اي وي در حوزه آهنگسازي موجب شد آوازه اش به دربار امپراتوري اتريش آن زمان نيز برسد ، وي به عنوان معلم شخصي و تمام وقت موسيقي'کنت مورزين' آغاز به کار کرد در همين زمان بود که هايدن با نگاه متفاوت نخستين کوارتت زهي خود را در 24 سالگي نوشت. خدمت به عنوان موسيقيدان سلطنتي شغلي بود که هايدن تا اواخر عمر خود در آن فعاليت مي کرد ، اما اين امر موجب نشد که وي در زمينه آهنگسازي کوتاهي کند ، يوزف با وجود تمام مشغله هايي که در دربار براي تدريس و اجراي موسيقي داشت آهنگسازي را بزرگترين دغدغه خود مي دانست. در تاريخ موسيقي جهان از وي به عنوان پدر سمفوني ياد مي شود چرا که هايدن به عنوان بنيانگذار اين فرم از موسيقي ساخت 104 سمفوني را در کارنامه خود دارد ، نگاه يوزف کاملا به ساخت موسيقي برگرفته از موج حاکم هنر کلاسيک بود، موتيف ها و تم ها کوتاه و ساده بودند که با استفاده از کنترپوآن هاي هوشمندانه به يک اثر در قالب هاي گوناگون تبديل مي شدند. نگاه وي به ريتم و شکستهاي ريتميک نيز با آهنگسازان دوره باروک متفاوت بود، هايدن در سمفنوي هاي پاياني خود به سازهاي کوبه اي از جمله 'تميپاني' نقش بيشتري مي داد که اين امر تنوع موسيقايي در بيان ملودي ها به همراه ريتم در طول اثر را در پي داشت. شهرت و آوازه هايدن در پايان دوران حرفه اي اش به بالاترين اندازه در اروپا رسيد ، در دهه 1790 وي بارها براي اجراي کنسرت به انگلستان دعوت شد که اجراهاي سطح بالاي موسيقي توسط هايدن استقبال مخاطبان را به همراه داشت. از آثار اين موسيقيدان اتريشي مي توان به ساخت 104 سمفوني از جمله سمفوني مشهور شگفتي و سوپرايز، 83 کوارتت زهي، 52 سونات براي پيانو ،6 کوارتت براي فلوت و زهي ها6 سونات براي فلوت، ويلن و ويلنسل ،3 تريو براي پيانو ، 14 مس و 14 اپرا اشاره کرد. هايدن با ابداع فرم هايي همچون سمفوني و سونات نقش بسزايي را در استحکام پايه هاي موسيقي کلاسيک ايفا کرد که موتسارت و بتهوون با استفاده از دستاوردهاي اين موسيقيدان بزرگ موجب شکوفايي موسيقي دوره کلاسيک شدند. يوزف هايدن در کمال شهرت 31 مي سال1809 به علت کهولت سن در شهر وين درگذشت ، با گذشت دوقرن از ساخت آثار اين موسيقيدان بزرگ آثار وي همچنان براي فراگيري و ارائه مکتب موسيقي کلاسيک در نقاط مختلف جهان مورد توجه است. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد