نماد آخرین خبر

تلویزیون از جان فوتبال چه می خواهد؟!

منبع
باني فيلم
بروزرسانی
تلویزیون از جان فوتبال چه می خواهد؟!
باني فيلم/مرور سريال هايي که در دو دهه اخير با موضوع فوتبال راهي تلويزيون شدند، نشان مي دهد «اسرار پشت پرده فوتبال» درون مايه اغلب اين آثار را تشکيل مي دهد که اتفاقا به همين خاطر نيز پر بيننده شدند. داستان ورود فوتبال به کارخانه سريال سازي تلويزيون، به سال 77 و سريال «به سوي افتخار» شبکه سه باز مي گردد؛ سريالي که سرآغاز پيوند ورزش با شبکه سه بود و سيروس مقدم کارگردان خوشنام اين روزهاي تلويزيون، به عنوان نخستين تجربه سريال سازي آن را ساخت. مضمون اصلي اين سريال، داستان هميشگي تقابل خير و شر بود که اين بار پا به زمين چمن گذاشته است. «به سوي افتخار» ماجراي دو تيم «اميد» و «خورشيد» بود که «داريوش ارجمند» در نقش مربي تيم «اميد»، نماد جوانمردي و اخلاق گرايي در ورزش را به تصوير مي کشيد. در سوي ديگر داستان تيم «خورشيد» با مربيگري سياوش طهمورث قرار داشت؛ يک ضدقهرمان به تمام عيار و مربي بدطينت ورزشي که به هر حقه و بهانه اي مي خواست به اهداف خود برسد. هرچند سيروس مقدم در سريال هاي بعدي خود از فوتبال دست کشيد و سراغ ديگر موضوعات اجتماعي رفت، اما فوتبال و اسرار پشت پرده آن در سريال هاي بعدي يعني «در مسير زاينده رود»، «سه پنج دو» و «پژمان» بار ديگر جان گرفتند. 12 سال بعد از «به سوي افتخار»، اين بار نوبت حسن فتحي کارگردان نام آشناي سريال هاي ماندگار «شب دهم»، «ميوه ممنوعه»، «مدار صفر درجه»، «اشک ها و لبخندها» و ... بود که به سراغ فوتبال برود. او داستان خود را از فوتباليستي مغرور آغاز کرد که به اصفهان مي آيد و ناخواسته و به خاطر غرور بي جايي که دارد، «قاتل» مي شود و حالا مجبور است براي حفظ زندگي خود از «منيّت» و «تکبر» خود بگذرد و براي رهايي از چوبه دار «عذرخواهي» کند. از مضمون اجتماعي اين سريال که بگذريم، در بخش هايي از آن گاه به زبان کنايه که ويژگي سريال هاي فتحي است، نگاهي به اتاق تاريک اسرار فوتبال انداخته شده و گوشه هايي از «زد وبندها و بده بستان هاي» متداول در اين ورزش بازگو مي شود. نمي توان از اين سريال نام برد و بازي به يادماندني بازيگراني چون مهدي سلطاني، حسين محجوب و حتي پرديس افکاري را فراموش کرد که به خوبي در نقش و لهجه اصفهاني ها فرو رفتند؛ هرچند که برخي مخاطبان اصفهاني از اينکه لهجه اصفهاني به درستي ادا نشده، گلايه هايي را نثار سازندگان اين سريال کردند. در بخش هايي از اين سريال برخي بازيکنان فوتبالي در نقش هاي خود مقابل دوربين بازي کردند که مي توان به وحيد شمسايي، آرش برهاني و کريم باقري اشاره کرد. با اين حال تب فوتبال در تلويزيون فروکش نکرد و دو سال پيش دستمايه يک سريال طنز با نام «سه پنج دو» شد؛ سريال طنزي که حسين سهيلي زاده، کارگردان سريال هاي اجتماعي شبانه تلويزيون اين بار ريسک ساختن آن را بر عهده گرفت و اتفاقا مخاطب نيز با آن همراه شد. اين سريال به ظاهر طنز نيز از کنايه زدن به حاشيه هاي فوتبال و اسرار پشت پرده آن دست برنداشت و چون زبان طنز را برگزيده بود، هم مردم آن را پسنديدند و هم اهالي فوتبال با آن کنار آمدند. «سه پنج دو» همچنين اخلاق گرايي در ورزش را هدف اصلي خود قرار داده بود؛ داستان از خانواده «حشمت خان» ميوه فروش شروع مي شد که پس از مرگ بزرگ خاندان، صاحب همه ميراث او مي شود؛ آنها که تا پيش از اين يک زندگي معمولي داشتند، تصميم مي گيرند با خريد باشگاه ورزشي تحولي بزرگ در زندگي خود ايجاد کنند. کنايه اصلي اين فيلم به آن دسته از کساني بود که ميلياردها تومان سرمايه دارند و از سر تفنن و حتي شهرت طلبي وارد وادي فوتبال مي شوند بي آنکه چيزي از فنون آن بدانند. حالا پس از دو سال وقفه، «پژمان» نشان داد که فوتبال و دغدغه هايش همچنان قصد جدايي از رسانه تلويزيون را ندارد؛ اختلاف پژمان با همنوعانش، زبان طنزي است که نقادانه و به عمد انتخاب کرده تا اين بار دنياي خيالي بازيکنان را به آنها گوشزد کند. بايد و نبايدهايي که سناريست هاي «پژمان» براي شخصيت اصلي اين قصه که به عمد سازندگانش «پژمان جمشيدي» ايفاگر آن است، همگي از واقعيت هايي از سبک زندگي قشري از مردم اين جامعه خبر مي دهد که «پژمان» نماينده آن است. همين نکته است که «پژمان» را از ديگر سريال هاي فوتبالي متمايز و به اثري فراگيرتر تبديل کرده، زيرا نويسندگان فقط ورزشکاران و سبک زندگي آنها را هدف نگرفته اند بلکه مي خواهند با اين شيوه، دغدغه هايي پوشالي يک طبقه اجتماعي را گوشزد کند که زمينه را براي شيوع افزون خواهي به جاي قناعت در جامعه فراهم مي آورد. حال «پژمان» با همه زبان طنزگونه خود که گاهي به لودگي طعنه مي زند و گاهي هم همين کارها سبب شده تا کار به مذاق هم صنفان فوتبالي پژمان خوش نيايد، يک سريال پر بيننده اين شب هاي تلويزيون است، سريالي که باز هم پرده اي از اسرار فوتبال را کنار زد، اما همچنان اين پرده ها و پشت پرده ها به قوت خود باقي است تا همچنان فوتبال جايي در کارخانه سريال سازي تلويزيون داشته باشد.