امیر مهدی‌کیا: برای شاه شدن 15 کیلو کم کردم

جام جم/ تا امروز پنج بازيگر در نقش محمدرضا پهلوي در فيلم‌ها و سريال‌هاي تلويزيوني ظاهر شده‌اند که آخرين آنها امير مهدي‌کياست. ناصر گيتي‌جاه اولين بازيگري است که نقش شاه را در تلويزيون بازي کرده؛ او يک بار در سريال «طبل توخالي» به کارگرداني احمد نجيب‌زاده اين نقش را به‌عهده داشته و بار ديگر در تله‌فيلم «سقوط» به کارگرداني محمدرضا ورزي. رضا بنفشه‌خواه تا امروز رکورددار بازي در نقش شاه است. او در سريال «فراموش‌خانه» به کارگرداني عبدالرضا نواب صفوي، «عبور از تاريخ» و «چرخ گردون» به کارگرداني کاظم بلوچي و «شب چراغ» به کارگرداني امير قويدل در هيات شاه مخلوع ايران ظاهر شده است. شهريار فخاري بازيگر ديگري است که عمدتا در برخي آثار مستند از جمله مستند نوفل لوشاتو نقش شاه را به‌عهده داشته و بعد از حسين نورعلي که در سريال‌هاي «پدرخوانده» و «معماي شاه» در نقش جواني محمدرضا پهلوي ظاهر شده است، امير مهدي‌کيا آخرين بازيگري است که در همين دو سريال نقش ميانسالي شاه را بازي کرده. مهدي‌کيا بازي در فيلم‌هاي سينمايي همچون «سام و نرگس»، «چشمان سياه»، «تا غروب»، «ميهمان»، «شورعشق»، «آدم کش»، «شرط اول» را در کارنامه دارد و از جمله سريال‌هايي که بازي کرده مي‌توان به «تا فردا»، «بچه‌هاي خيابان»، «مدار صفردرجه»، «شايد براي شما هم اتفاق بيفتد»، «راز ققنوس»، «پدرخوانده» و «معماي شاه» اشاره کرد. شما يک بار در سريال «پدرخوانده» نقش شاه را بازي کرده بوديد، پس براي بازي در همين نقش در سريال «معماي شاه» کار سختي نداشتيد. درست است؟ من براي بازي در اين نقش زحمت زيادي کشيده‌ام؛ از همان اولين باري که اين نقش را به‌عهده گرفتم و حتي زماني که قرار شد در «معماي شاه» هم همين نقش را به‌عهده داشته باشم، کلي مطالعه کردم؛ بيش از 15 جلد کتاب خواندم، فيلم‌هاي زيادي ديدم، 15کيلو وزن از دست دادم و سخت تلاش کردم به واقعيت نزديک بشوم. بازي در نقش‌هايي که وجود خارجي دارند و مردم آنها را مي‌شناسند خيلي کار سختي است و من واقعا مي‌ترسيدم نکند از پس کار برنيايم. تصور کنيد نقش کسي را به شما بسپارند که تمام مردم کشور او را مي‌شناسند و همه مي‌توانند بازي تو را قضاوت کنند! اين کار خيلي سختي است. بجز کتاب خواندن، مشورت، گپ زدن با کساني که تاريخ را مي‌شناسند و مطالعه و تمرين، آقاي ورزي برنامه‌اي ترتيب دادند و يک روز بخش‌هاي مختلف کاخ را به من نشان دادند؛ جايي که شاه غذا مي‌خورد، اتاقي که تلويزيون مي‌ديد، اتاق خواب نيمروز، سالن ديدار با سفراي خارجي، سالن‌هاي کنفرانس با نظامي‌ها و ديگر زواياي کاخ را ياد گرفتم و سعي کردم با کمک آقاي ورزي تصويري از شاه به نمايش بگذارم که قابل قبول باشد. شنيده بودم که قبلا در سريال «پدرخوانده» هم براي ايفاي اين نقش 13 کيلو وزن کم کرده بوديد. بله. اين بار هم در قدم اول 13 کيلو وزن کم کردم و از جايي که قصه به سال‌ 1357 نزديک مي‌شود من دو کيلوي ديگر هم بايد کم مي‌کردم چون آقاي ورزي معتقد بود شاه در سال‌هاي آخر و بخصوص در زمان پرواز با هلي‌کوپتر به سمت فرودگاه و شنيدن شعار «مرگ بر شاه» از ايوان قصر، لاغرتر و شکسته‌تر شده بود. چطور اين همه وزن کم کرديد؟ زماني بود که مشغول تمرين تئاتر بودم و از فلکه سوم تهرانپارس تا تالار رودکي پياده مي‌رفتم. رژيم غذايي را رعايت مي‌کردم تا بالاخره به وزن مورد نظر رسيدم. بعد از آن بود که براي من لباس‌هاي شاه را دوختند و کمي بعد هم مقابل دوربين رفتم و در تمام مدت تصويربرداري هم بايد مراقب وزنم مي‌بودم. من خيلي زحمت اين کار را کشيدم و شنيده‌ام حسين نورعلي هم خيلي وزن کم کرده بود تا به وزن مطلوب برسد. بعد از اين همه زحمت، حالا از مردم چه بازخوردي مي‌گيريد؟ به نظر مي‌رسد مورد توجه مردم قرار گرفته است. بيشتر مردم، شاه را در اين دوره سني که من بازي کرده‌ام به ياد مي‌آورند؛ يعني دوره ميانسالي و روزهاي آخر سلطنتش. براي همين به نظرم کار خيلي سختي داشتم و از بازخوردهايي که دريافت مي‌کنم به نظر مي‌رسد در مجموع از کارم راضي هستند. براي اين‌که چهره شما شبيه به شاه بشود، چند بار گريم شديد و هر بار چقدر کار گريم طول مي‌کشيد؟ تقريبا 20 بار گريم شدم. در سريال «پدرخوانده» آقاي عبدالله اسکندري گريم را به‌عهده داشت و در سريال «معماي شاه» آقاي شهرام خلج. اين بار گريم من با تاکيد و وسواس زيادي انجام شد و تمام سرم را قالب‌گيري کردند، تکه‌هاي مو بافته شد و خط و خطوط چهره را مشخص کردند. هر بار از نوک سر تا گردنم گريم مي‌شد و تقريبا شش تا هشت ساعت زمان مي‌برد، اما بعد از اتمام تست گريم و بعد از دو يا سه ماهي که تقريبا مداوم در مقابل دوربين بازي داشتم، اين زمان به سه ساعت رسيد. بعد از اين‌که خودتان را با گريم نهايي ديديد چه احساسي داشتيد؟ گريم، به بازيگر کمک مي‌کند که بهتر بازي کند. وقتي بازيگر لباس نقش را مي‌پوشد، خودش را در ظاهري تازه با چهره‌اي متفاوت مي‌بيند و به طور طبيعي با حس نقش بيشتر ارتباط برقرار کرده و بخشي از مسير را تا رسيدن به نقش طي مي‌کند. همه اينها براي من باعث مي‌شد با جديت بيشتري کار کنم. با اين حجم گريم، مردم شما را در خيابان مي‌شناسند و مي‌دانند که شما بازيگر نقش «محمدرضا پهلوي» هستيد؟ بله مردم مرا مي‌شناسند. البته انتقادهايي هم هست، اما هميشه به آنها گفته‌ام که آنچه در سريال مي‌بينند، همان چيزي است که در تاريخ نوشته شده است. از ابتدا مي‌دانستيد که قرار است بيژن عليمحمدي دوبله نقش شما را به‌عهده داشته باشد و قرار نيست صداي خودتان روي شخصيت شاه باشد؟ بله دراين باره کارگردان به من توضيحاتي داده بود. از همان ابتدا قرار بود صداي آقاي عليمحمدي مانند کار قبلي روي بازي من باشد، ولي به اين معنا نبود که کارم راحت بشود، چراکه هنگام تصويربرداري سعي کردم متناسب با لحن و بيان شاه حرف بزنم تا در مرحله دوبله و صداگذاري مشکلي ايجاد نشود. در تمرين‌هايي که براي اين نقش داشتم، روي لحن و بيان هم کار کرده بودم و سعي مي‌کردم لهجه شاه را پياده کنم و حتي حرف «ر» را با لهجه او اجرا مي‌کردم. سخنراني‌هاي شاه را گوش کرده بودم و مي‌خواستم بازي من طوري باشد که کار آقاي عليمحمدي ساده‌تر شود و مشکلي در دوبله ايجاد نشود. چه مدت در قالب شاه مقابل دوربين ظاهر ‌شديد؟ بجز يکي دو صحنه که اين اواخر جداگانه بازي کردم، دو سال جلوي دوربين کار داشتم. در مواردي اين بازي‌ها مستمر و پيوسته نبود چون بايد منتظر تغيير فصل‌ها مي‌مانديم يا لازم بود بخش‌هاي ديگري از سريال تصويربرداري شود. از اين دوره خاطره‌اي داريد؟ برايم جالب بود که به عنوان بازيگر نقش شاه، چند نفر در طول کار هميشه همراهم بودند آقاي ورزي خيلي به نقش شاه حساسيت داشتند؛ چون نمي‌خواستند فضاي مجازي پر از عکس‌هاي پشت صحنه بشود. با وجود همه مراقبت‌ها، تعدادي عکس از دستمان در رفت و در اينترنت و فضاي مجازي منتشر شد. چرا دوره پيري شاه را شما بازي نکرديد؟ چرا، اين دوره را هم من بازي کردم، فقط بيماري شاه و بستري شدن او را آقاي نورعلي بازي کرد؛ چون به لحاظ جثه آقاي نورعلي ظريف‌تر است و راحت‌تر مي‌توانست شاه را در اين دوران به نمايش بگذارد. چند بازيگر ديگر هم نقش شاه را بازي کرده‌اند، با اين بازيگران گفت‌وگو نکرده بوديد؟ بازي اين بازيگران را ديده‌ام و از آنها بسيار آموخته‌ام. البته من براي بازي در نقش شاه بيشتر به فيلم‌ها و تصاويري که از شاه وجود داشت مراجعه مي‌کردم، اما با آقاي بنفشه‌خواه يک بار مفصل درباره نقش شاه حرف زديم و تبادل نظر کرديم. درباره حس‌شان، کارشان، فيلم‌هايي که درباره شاه ديده بودند، کتاب‌هايي که خوانده بودند، شيوه رسيدن به نقش و اين موارد صحبت کرديم و البته معتقدم آقاي بنفشه‌خواه از من به شاه شبيه‌تر است. ايشان حتي بدون گريم به شاه مخلوع شباهت دارد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد