چرا عباس کیارستمی فیلم‌نامه «امتحان نهایی» را دوست داشت؟

ايسنا/ کارگردان «امتحان نهايي» که با فيلم‌نامه‌ي از عباس کيارستمي اين فيلم را ساخته است،گفت: نمي‌دانم چرا! ولي مي‌دانم که آقاي کيارستمي خيلي فيلم‌نامه «امتحان نهايي» را دوست داشتند. اي کاش خودشان بودند و مي‌گفتند که چرا اين فيلم‌نامه را دوست داشتند. عادل يراقي - کارگردان «امتحان نهايي» - که همزمان با اکران فيلمش در نشست ايسنا حاضر شده بود، در پاسخ به اينکه آيا فيلم به دليل مميزي در جشنواره‌ي دو سال قبل حضور پيدا نکرد؟ گفت: ما هم به دنبال کسي مي‌گرديم که اين سوال را از او بپرسيم. فيلم مشکل مميزي نداشت و فقط شايد اين مساله که درباره‌ي آن مطرح شد، بهانه‌اي بود تا آن را در جشنواره نپذيرند. او يادآور شد: در آن سال، هيات انتخاب فيلم فجر، فيلم را ديده بود اما آقاي حيدري دبير جشنواره، به هر دليلي فيلم را از جشنواره درآوردند که البته در اين زمينه در برنامه «هفت» در همان مقطع، مفصل بحث شد. يراقي ادامه داد: چند ماه قبل يکي از اهالي سينما که در آن مقطع جزو دست‌اندرکاران جشنواره‌ي فجر بود و الان مسووليتي ندارد؛ به من گفت که فيلم شما در هيات انتخاب، پذيرفته شده بود ولي دبير جشنواره به بهانه‌ي اينکه اين فيلم پروانه ندارد،نگذاشت در جشنواره باشد. اين در حالي است که خيلي فيلم‌ها در جشنواره پروانه نمايش ندارند اما شرکت مي‌کنند و پس از آن براي اکران عمومي، پروانه مي‌گيرند. همچنان معتقدم چيزي هست که ما نمي‌دانيم! کارگردان «امتحان نهايي» تاکيد کرد: هيچ دليل موجه‌اي براي عدم نمايش فيلم در جشنواره به ما ارايه نشد و البته معتقدم همچنان يک چيزي هست که ما نمي‌دانيم! يراقي با اشاره به تاخير سه سالي که از مقطع ساخت فيلم تا نمايش بوجود آمده است، گفت: به هرحال فيلمي که در جشنواره‌ي فجر نباشد، کمتر فرصتي براي عرضه پيدا مي‌کند و سينماها کمتر رغبت نشان مي‌دهند تا آن را نمايش بدهند. اي کاش عباس کيارستمي بود و فيلم را روي پرده مي‌ديد کارگردان «امتحان نهايي» که با فيلم‌نامه‌ي عباس کيارستمي،اين اثر را مقابل دوربين برده است، در بخش ديگري از اين گفت‌وگو اظهار تاسف کرد از اينکه "فيلم وقتي به نمايش درآمده که عباس کيارستمي ديگر نيست" و ادامه داد: ايشان خيلي علاقه‌مند بودند که اين فيلم، رنگ پرده را ببيند و حالا افسوس مي‌خورم که اي کاش کيارستمي بود و فيلم را روي پرده مي‌ديد، به هرحال باور رفتن عباس کيارستمي خيلي سخت است. عادل يراقي در عين حال خاطرنشان کرد: البته بايد خدا را شکر کنم که ايشان فيلم را بصورت کامل ديدند و پيشنهاداتي داشتند که در نهيات يک پلان هم به فيلم اضافه شد. او با اشاره به رضايت عباس کيارستمي از بازيگران فيلم ليلا زارع، شهاب حسيني و حتي بازيگران نوجوان آن، يادآور شد: نميدانم چرا! ولي مي‌دانم که آقاي کيارستمي خيلي فيلم‌نامه «امتحان نهايي» را دوست داشتند و افسوس مي‌خورم اي کاش خودشان بودند و مي‌گفتند که چرا اين فيلم‌نامه را دوست داشتند؟! عادل يراقي که پيش از «امتحان نهايي» با ايده‌اي از عباس کيارستمي «آشنايي با ليلا» را ساخت که در گروه «هنر و تجربه» به نمايش درآمد، يادآور شد: در کلاس‌هاي آقاي کيارستمي،يک فيلم کوتاه ساختم که خودم هم در آن بازي کردم،آقاي کيارستمي گفتند، از بازي من خوششان مي‌آيد و ايده‌ي «آشنايي با ليلا» را مطرح کردند. او ادامه داد: بعد از آن همکاري، ايده‌ي فيلم‌نامه‌ي «امتحان نهايي» را دادند، مدتي طول کشيد که توانستم با اين طرح ارتباط برقرار کنم اما آقاي کيارستمي اصرار مي‌کردند که چرا نمي‌نويسي ؟! چون طرح «امتحان نهايي»، جدي‌تر بود و به روحي‌ام نمي‌خورد، نوشتن آن برايم سخت بود اما در نهايت شروع به نوشتن فيلم‌نامه کردم و بعد من مي‌نوشتم و مي‌بردم به آقاي کيارستمي نوشته‌ها را نشان مي‌دادم و ايشان هم فيلم‌نامه را مي‌خواندند و تصحيح مي‌کردند. شهاب حسيني مثل يک فرشته براي اين فيلم بود عادل يراقي در بخش ديگري از گفت‌وگويش با ايسنا با بيان اينکه "شهاب حسيني وقتي براي اين فيلم آمد، مثل يک فرشته‌اي براي آن" بود" ادامه داد:ايشان وقتي پذيرفتند در اين فيلم بازي کنند،خانم ليلا زارع را معرفي کردند. کارگردان «امتحان نهايي» در پاسخ به اين نقطه‌نظر که "پايان بندي فيلم شبيه پايان بندي فيلم‌هاي کيارستمي نيست!" گفت: نه کاملا مورد نظر ايشان بود. البته الان پايان کمي باز است چون ايشان يک پايان مشخص‌تري مدنظرشان بود اما من به دليل اينکه آن پايان را نمي‌توانستم تصور کنم، نتوانستم بسازم؛ به هرحال از خود آقاي کيارستمي ياد گرفته بودم که ابتدا بايد تصور کنم و بعد بنويسم بنابراين به اين پايان‌بندي که الان مي‌بينيد،رسيدم و آقاي کيارستمي هم قبول کردند. عادل يراقي در پاسخ به اينکه "اگر فيلم در «هنر و تجربه» اکران مي‌شد شايد فرصت اکران بهتري داشت"، توضيح داد: پيشنهاد هنر و تجربه براي فيلمي مثل «امتحان نهايي»، مثل اين است که شما تجهيزات کامل براي رفتن به قله کوه تهيه کنيد اما بعد که همه مخارج را متحمل شديد،بعد بگويند ما مي‌خواهيم تا سر همين تپه برويم! به هرحال فيلم قبلي‌ام «آشنايي با ليلا» نوع ساختارش مي‌طلبيد که در «هنر و تجربه» پخش شود و من هم پذيرفتم، اما «امتحان نهايي» براي من اينگونه نبود. او در عين حال گفت: البته دوست داشتيم «امتحان نهايي» همزمان در «هنر و تجربه» هم اکران شود اما اخيرا متاسفانه يک لايحه‌اي آمده است که فيلم‌ها همزمان نمي‌توانند هم در سينماها و هم در گروه «هنر و تجربه» اکران شوند، بنابراين اين فرصت براي آن فراهم نشد. سعيد خاني پخش‌کننده‌ي فيلم «امتحان نهايي» هم در پاسخ به وضعيت اکران فيلم‌هاي اين‌چنيني خاطرنشان کرد: الان مدت‌هاست که فيلم‌هاي کمدي براي سينمادار در ارجحيت است و اکران اين مدل فيلم‌ها، يک مقدار سخت است. ضمن اينکه دو سال از توليد اين فيلم مي‌گذرد، شايد اگر زماني که آقاي کيارستمي زنده بودند، اين فيلم اکران مي‌شد به مراتب اکران بهتري داشت. او ادامه داد: به هرحال وقتي دو سال از ساخت يک فيلم بگذرد، تا بخواهي فيلم را دوباره براي سينمادار جا بي‌اندازي، وقت مي‌برد اما با همه‌ي اين اوصاف و محدوديت سالن نمايش، فيلم فروش خوبي داشته است. سعيد خاني در پاسخ به اينکه آيا حضور چهره‌اي چون شهاب حسيني و گيشه‌اي که اين بازيگران دارند، باعث شد که پخش فيلم «امتحان نهايي» را بپذيريد؟ گفت: قطعا حضور بازيگران چهره در فروش يک فيلم تاثيرگذار هست اما من اين فيلم را به اين دليل پخش کردم چون آن را دوست داشتم و همچنين معتقدم اثري از آقاي کيارستمي مي‌تواند باعث شود تا مخاطبان بيشتري به سالن بيايند. اين پخش‌کننده همچنين تاکيد کرد که "فرهنگ با هم رفتن به سينما و فيلم ديدن بايد بيش از اين جا بي‌افتد." سعيد خاني در پايان درباره‌ي اينکه آيا تبليغات متفاوتي براي «امتحان نهايي» در نظر گرفته‌ايد؟ گفت: ما براي اين فيلم يک شعاري درآورديم که "آيا تا به حال براي عاشقي امتحان دادي؟" و در فضاي دانشگاهي از اساتيد و دانشجويان اين سوال را پرسيديم و براساس آن ويديو درست کرديم. فيلم «امتحان نهايي» به کارگرداني عادل يراقي و نويسندگي عباس کيارستمي و عادل يراقي، محصول سال 1394 است. «امتحان نهايي» به تهيه‌کنندگي مصطفي شايسته روايت داستان يک معلم رياضي است که براي تدريس خصوصي به خانه شاگردش مي‌رود و همين امر باعث آشنايي او با مادر بچه مي‌شود. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد