برنا/اردشير منظم:دوبلور شدن از فرمول ساده ايي برخوردار است در درجه اول شما بايد تکنيک اين کار را ياد بگيريد سپس با کسب تجربه پله ها موفقيت را يک به يک طي کنيد
اردشير منظم سالهاست که در زمينه دوبله کارتون هاي تلويزيوني فعاليت مي کند او تا کنون گويندگي کارتون هاي پر طرفداري مانند سفرهاي کمون،فوتباليستها دوقلوهاي افسانهاي ،اسپيرو فانتازياي، پلنگ صورتي و ... حضور داشته است هر چند که خودش از اين بين به دوبله اسپيرو فانتازياي علاقه بيشتري دارد او معتقد است که دوبله آثار کار کودک شرايط خاص خودش را دارد که مهمترين آن داشتن صداقت و حس کودکانه است باقي حرفهاي او را درباره فضاي دوبله تلويزيوني و ... ز زبان خودش بخوانيد
در طول اين مدت بحث هايي متفاوتي درباره چگونگي عملکرد تلويزيون در زمينه دوبله مطرح بوده است عده ايي معتقدند که اين رسانه در طول اين مدت در زمينه دوبله موفق عمل کرده است و عده ايي ديگر هم اعتقادشان بر اين است که عملکرد تلويزيون درباره دوبله نزولي بوده است نظر شما در اين باره چيست ؟
بي شک هريک از دوستان از منظر خودشان پاسخگو اين سوال بودند اما به عقيده من اين بحث يک جواب روشن دارد و آن اين است که ما در طول اين سالها در گزينش فيلم و سريالهاي خارجي چندان موفق عمل نکرديم هر چند که برخي مي خواهند اين موضوع را به مباحث مديريتي ، گويندگي و يا محدوديت و مميزهاي ربط بدهند اما به عقيده من يکي از بزرگترين مشکلات ما در اين باره پيرامون انتخاب هايمان است البته شايد اين موضوع عموميت نداشته باشد و يک سري استثنا هم در اين زمينه وجود داشته باشد اما درکل اکثر آثار انتخابي مضموني مشابه دارند و در نها رد و پايي از خشونت ديده مي شد و تم اکثر آنها هم جنايي و پليسي است در حالي که اين فيلم ها با ساختار فرهنگي مردم ما در تضاد است و آنها معمولا نسبت به کارهايي از اين دست اقبال نشان نمي دهند از طرفي وقتي تم اکثر کارها شبيه است ناخود آگاه کارها دچار نوعي تکرار مي شود و اين تکرار به دوبله هم سرايت مي کند انگار که همه ديالوگ ها و گيوندگان تکراري هستند و خب همين موضوع هم باعث مي شود دوبله نتواند مانند قبل اثر گذاري داشته باشدچون ميل به تنوع طلبي خاطبان را برآورده نمي کند .
يکي از انتقادهايي ديگري که در مورد آثار هاي تلويزيوني وجود دارد اين است که معمولا رل قهرمان فيلم ها صرفا در انحصار دو ،سه نفر است و همين موضوع هم باعث ايجاد نوعي يکنواختي مي شود ؟
خب طبيعي است اين شيوه انتخاب به بدنه دوبله بيش از هر چيزي ضربه مي زند و باعث شکست آن مي شود متاسفانه از گذشته چنين فکري وجود داشته و سعي مي کردند رل يک فرد جوان يا پير و ... را انحصاري کنند در حالي که من در کارم به اين موضوع هيچ اعتقادي ندارم .
نکته جالب پيرامون شما اين است با وجود سالها سابقه کاري در زمينه دوبله اما علاقهشخصي تان ين است که بيشتر در زمينه دوبله کارتون و انيميشن فعاليت کنيد علت اين علاقه به روحيات شخصي تان بر مي گردد يا اينکه در اين فضا احساس آرامش بيشتري مي کنيد ؟
بي ترديد در درجه اول به خصوصيات فردي باز مي گردد چرا که به قولي قديمي ها بهترين طبيب هر کس خودش است چرا که شناخت بيشتري نسبت به جسم و روح خودش دارد من هم با توجه به شناختي که از روحيه ام داشتم به اين نتيجه رسيدم بهترين جاي کرا کردن براي من در زمينه کار کودک است به همين خاطر ترجيح دادم فعاليتم را بيشتر به همين حوزه معطوف کنم به عقيده من يک بازيگر و يا دوبلور و اصلا يک هنرمند در هر زمينه ايي که فعاليت مي کند بايد خلق و خوي خاص آن زمينه را هم داشته باشد مثلا اگر قرار است يک دوبلور يک رل کمدي را بگويد اما خودش روحطنز نداشته باشد و اهل شوخي نباشد بي شک نمي تواند آن کار را آنطور که بايد درست از آب در آورد در مورد ژانر کودک هم اين موضوع وجود دارد اگر گوينده روحي شاداب و حسي کودکانه نداشته باشد و شيفته دنياي کودکان نباشد هرگز نمي تواند از پس اين کار بر آيد در طول اين سالها من مدام تلاش کردم که خودم را به دنياي کودکان نزديک کنم تا بتوانم کودک درونم را زنده و سر حال نگه دارم .
با وجود آنکه در طول سالهاي اخير انيميشن هاي زيادي وارد از کمپاني هاي مطرح دنيا در ايران دوبله شده اند اما در ميان آنها کمتر اثري تونسته مانند کارتون هاي قديمي در ميان مردم به لحاظ دوبله و حتي بار قصه به ماندگاري برسد علت را در چه مي بينيد ؟
درباره اين سوالتان هم دوباره بايد به بحث کيفيت و نوع قصه اشاره کنم در گذشته کارتون هايي که پخش مي شد به خوبي شخصيت پردازي شده بودند البته اين موضوع به انتخاب ما باز نمي گردد بلکه يک فرايند جهاني است که کارها ماندگاري سابق را ندارند در گذشته آثار کودک از قصه هاي بسيار خوبي برخوردار بودند و تک تک کاراکترهايي که در قصه وجود داشت به خوبي شخصيت پردازي شده بودند و کودک با همه آنها ارتباط بر قرار مي کرد و درذهنش حک مي شد حتي اگر قرار بود در نمايي ما يک گل را ببينيم براي نمايش آن برنامه ريزي صورت گرفته بود به همين خاطر علاوه بر بچه ها بزرگترها هم محو آن مي شدند اما اين روزها خشونت به دنيا کارتون ها هم سرايت کرده است هر چند که من هيچوقت زير باردوبله انيميشن هايي که در آن رد و پاي خشونت وجود دارد نرفتم و حتي اگر در مضيقه هم بودم ترجيح دادم کاري را قبول کنم که در آن احساس حرف اول را بزند به خاطر روحيه خاصم هم معمولا در تفيکيک آثار کارهايي از اين دست به من معرفي نمي شود .
بي ترديد دوبله کارهاي کودک شرايط خاص خودش را نسبت به ساير کارها دارد کمي راجع به فضاي دوبله کارهايي کودک حرف بزنيد و بگوييد که اساسا با دسته بند يدر اين زمينه موافق هستيد و فکر مي کنيد کار کردن در اين فضا سخت تر است يا کارهاي بزرگترها ؟
من معتقدم در وهله اول يعني گزينش دوبلورها بيد نوعي دسته بندي وجود داشته باشد يعني از فرد پرسيده شود دوست دارد در چه زمينه ايي کار کند بعد جنس صدايش مورد آناليز قرار بگيرد سپس اگر مناسب بود از او در ژانر کودک و يا نقش هاي مثبت ،منفي و يا آثار مستند بهره گرفته شود اين نوع تکفيک به عقيده من بهرشد دوبله کمک مي کند اما در مورد تفاوت دوبله در زمينه کودک و ساير حوزه ها بايد بگويم بله بي تريد تفاوت هايي وجود دارد که بزرگترين آن اين است که بچه ها صداقت در کار را به خوبي متوجه مي شوند از طرفي من هر وقت قرار است با دوستاني کاري را دوبله کنم به آنهاا مي گويم شما زماني در اين کار موفق مي شويد که به ادبيات بچه ها نزديک شويد و روحيه آنها را بشناسيد مثلا هر وقت مي خواهيد جاي نقشي صحبت کنيد حس کنيد که داريد براي يکي از بچه هاي اقواتان چيزي را تعريف مي کنيد و لحني صميمانه مي گيريد اگر در اجرا راحت باشيد کار به دل بچه ها هم مي نشيند .
سليقه بچه ها در انتخاب صدا و چهره شخصيت کارتوني شان معمولا يکسان است يعني يک تيپ صدا مورد پسند اکثر آنها واقع مي شود ؟
نه ،نکته جالب اينجاست که ذائقه بچه ها به مراتب از ما بزرگترها متنوع تر است و هريک از آنها معمولا از يک شخصيت خاص در کارتوني خوششان مي آيد و کاراکتري که مورد علاقه بچه ايي است ممکن از جانب کودک ديگري مورد تنفر باشد منتهي نکته مهم و جالبي که در مورد بچه ها وجود دارد جزيي نگري بودنشان است يعني از کنار هيچ کاراکتري به راحتي عبور نمي کنند و حتي شخصيت هاي بسيار فرعي هم مورد توجه شان است همين موضوع باعث مي شود کار کردن در فضاي کودک سخت شود .
در گذشته کارتون هاي زيادي توسط گوينده هاي مطرح دوبله مي شد اما در حال حاضر آنها تمايل چنداني براي حضور در ژانر کودک ندارند ؟
خب وقتي کارتوني مانند رابين هود قرار بود از تلويزيون پخش شود خب طبيعي بود که همه گويندگان براي حضور در آن ابراز تمايل مي کردند چون اين اثر از بار درام بسيار قوي برخوردار بود و همه اجزا آن از جنگل گرفته تا همه موجودات و مکان ها به خوبي در کنار هم قرار گرفته بودند متاسفانه در مقطعي ما دچار کمبود در جذب گوينده شديم و خب اين موضع دست مديران دوبلاژ را در انتخاب مي بست و خب بعد از مدتي که شرايط براي ورود دوبلورهاي جوان هموار شد بستر براي آموزش آنها فراهم نگشت و آنها خيلي زود با کمترين فرصت براي تجربه اندوزي به فعاليت در اين زمينه پرداختند و همين موضوع باعث شد آنها نا خواسته نقطه پاياني براي فعاليت کاريشان بگذرانند و در کارشان درجا بزنند .
پس شما نديدن آموزش و عدم کسب تجربه را عاملي براي عدم موفقيت دوبلورهاي جوان مي دانيد ؟
دوبلور شدن از فرمول ساده ايي برخوردار است در درجه اول شما بايد تکنيک اين کار را ياد بگيريد سپس با کسب تجربه پله ها موفقيت را يک به يک طي کنيد عنصر تجربه در اين کار کليد موفقيت است متاسفانه از سوي برخي در طول اين سالها اين حرفه بسيار سخت و طاقت فرسا معرفي شد طوري که بسياري از علاقمندان فکر مي کردند در صورت ورود به اين حرفه با يک هيولا مواجه هستند در حالي که اين طور نيست دوبله حرفه ايي آسان است منتهي به شرطي که از راهش وارد آن شويد و رياضت آن را که همان کسب تجربه است را تحمل کنيد .