برگ برنده دست فیلمسازان جوان است یا باسابقه‌ها؟

خبرآنلاين/ رقابت نزديک فيلمسازان باسابقه و کارگردانان جوان در سي و هفتمين جشنواره فيلم فجر يکي از ويژگي‌هاي اين دوره از جشنواره است. سي و هفمين جشنواره فيلم فجر با مجموعه‌اي از فيلم‌هايي که محصول تلاش نسل جوان سينماي ايران و توليدات نسل‌هاي باسابقه است کمتر از 12 روز ديگر شروع به کار خواهد کرد و در فرصت باقي مانده تا آغاز جشنواره مي‌توان با گمانه‌زني‌ها درباره فيلم‌هايي که مي‌توانند روزهاي برگزاري جشنواره گرم و پرهياهو کنند به حال و هواي اين رويداد سينمايي نزديک شد. در اين دوره از جشنواره کيومرث پوراحمد، فريدون جيراني، محمدرضا هنرمند و رسول صدرعاملي به عنوان نمايندگان نخستين نسل کارگردانان بعد از انقلاب در کنار نسل بعدي رضا ميرکريمي، پرويز شهبازي و عليرضا رئيسيان با فيلمسازان تازه‌واردتري چون آزيتا موگويي، مونا زندي حقيقي، مهدي جعفري، مهدي علي‌ميرزايي، يلدا جبلي، مرتضي علي‌عباس ميرزايي، سياوش اسعدي، نيما جاويدي، نرگس آبيار، بهرام توکلي، محسن تنابنده، محمدحسين مهدويان، سعيد روستايي، همايون غني‌زاده و صفي يزدانيان وارد رقابت شوند. از قطار اسامي فيلم‌هاي کارگردانان تازه‌واردتر به سينما مي‌توان حدس زد که احتمال يافتن شگفتي‌ها در ميان اين اسامي بيشتر است، اما بارها چنين بوده که نسل قديمي‌تر سينما هم ثابت کرده‌اند همچنان «دود از کنده بلند مي‌شود». در ادامه با تکيه بر اخباري که در مورد برخي فيلم‌هاي خبرسازتر منتشر شده احتمال‌ها درباره فيلم‌هاي پرسروصداي جشنواره امسال بررسي مي‌شود. يک فيلم عجيب از نرگس آبيار و بازي متفاوت از الناز شاکردوست نرگس آبيار با ساخت دومين فيلم خود يعني «شيار 143» توانست جاي خود را به خوبي در سينماي ايران باز کند. بازيگراني که با او کار کرده‌اند گاه تعبير کارگرداني غريزي را براي شکل فيلمسازي او به کار مي‌برند. فيلمسازي که با تمرکز و تکيه بر غريزه و نگاه خود اثري را مي‌سازد و گاه به فيلمي چون «شيار 143» بدل مي‌شود با آن تاثيرگذاري و پربحثي و زماني هم «نفس» با نگااه ظريف و روايت دخترانه‌اي که در کام جنگ با همه روياهايش بلعيده مي‌شود. حالا اين کارگردان جوان سينما «شبي که ماه کامل شد» به سي و هفتمين جشنواره فيلم فجر آمده است. ماجراي فيلم آنطور که در اخبار درز کرده از اين سو و آن سو آمده اشاره به ماجراهاي تروريستي و برادران ريگي دارد، اما آنچه قرار است اين فيلم را در مرکز توجه قرار دهد، علاوه بر قصه پرکشش و صراحت لهجه فيلمساز بازي متفاوت الناز شاکردوست است. اين بازيگر که با حضور در «خفه‌گي» ساخته فريدون جيراني هم تلاش کرده بود تصويري تازه از خود در ميان مخاطبان بسازد، حالا به نظر مي‌رسد در جريان همکاري با نرگس آبيار موفق به اين کار شده است. نکته اينجاست که آبيار در بازي گرفتن از بازيگران زن کارنامه روشني دارد: مثال آن هم مريلا زارعي و حضور ماندگارش در نقش مادر در «شيار 143» يا بازي پانته‌آ پناهي‌ها در «نفس». حالا نوبت به بازيگر جوان‌تري چون الناز شاکردوست رسيده که نشان دهد آبيار اين بار هم توانسته در بازي گرفتن از بازيگران کاري موفق ارائه دهد؟ اما جداي از بازي شاکردوست، شکل روايت و آنچه در قصه، آبيار براي مخاطبان تعريف مي‌کند از ويژگي‌هاي مهم «شبي که ماه کامل شد» مي‌تواند باشد؛ گويا آن «ورِ» خشن ماجرا که در نگاه مردانه کمتر در سينماي ايران راه يافته اين بار با نگاه عريان به موضوعي ملهت از سوي يک کارگردان زن در سينماي ايران جاي باز کرده است. اين همان تنابنده است؟ گفته و شنيده شده که اگر مخاطبي محسن تنابنده را با «گينس» در خاطر داشته باشد، بعد از ديدن «قسم» خواهد گفت: «اين همان تنابنده است؟» اين کارگردان تازه‌کار در سينما که اتفاقا در تلويزيون با نوشته‌ها و بازي‌هايش بسيار هم پرطرفدار است، در «قسم» به کلي تصويرهايي که از او در خاطرات مانده را به چالش مي‌کشد. او سراغ ساخت فيلمي جاده‌اي رفته است. اين فيلم جاده‌اي فرصت خوبي براي مهناز افشار فراهم کرده تا در موقعيت جديدي قرار بگيرد و بازي کمتر ديده‌اي شده از خودش به نمايش بگذارد. به نظر مي‌رسد رقابت افشار و شاکردوست قبل از شروع جشنواره در ذهن کساني که اين دو فيلم را ديده‌اند آغاز شده است و حالا بايد ديد برنده اين رقابت چه کسي خواهد بود؟ شايد نفر سومي که فعلا حرفي از او نيست. علي نصيريان سرحال‌تر از خيلي جوان‌ها در فصل اول سريال «شهرزاد» روشن شد که علي نصيريان با وجود سن و سالي که دارد، همچنان در بازيگري نه تنها چيزي کم نمي‌آورد، بلکه با حضورش طراز يک اثر را بالا هم مي‌برد. او از ميان تمامي هم‌نسلانش اين روزها پرکارترين است و در عين پرکاري در سينما و تئاتر و کارهاي تصويري کيفيت را نيز حفظ کرده است. اين بازيگر باسابقه به جوان هم اعتماد مي‌کند و اين را مي‌توان در کارنامه کاري‌اش مشاهده کرد. حالا او امسال با «مسخره‌باز» به کارگرداني همايون غني‌زاده يعني يک کارگردان فيلم اولي به جشنواره فجر آمده است. جداي از اينکه روايت‌ها حکايت از آن دارد غني‌زاده در نخستين تجربه کارگرداني‌اش در سينما توانسته نمره قابل قبولي بگيرد، گفته‌ها نشان از آن دارد که در اين فيلم گنجي نهفته است و آن بازي علي نصيريان است. بايد ديد اين بازي نصيريان اين بار مي‌تواند جشنواره فجر و داورانش را مجاب کند تا سيمرغ را به دستان اين بازيگر 84 ساله بسپارند؟ چالش فيلمسازي درباره غلامرضا تختي زماني که زنده‌ياد علي حاتمي پيش‌قدم شد تا فيلمي درباره غلامرضا تختي ورزشکار شهير ايراني که حکايت‌ها از جوانمردي‌اش پيش از مدال‌هايش بازگو مي‌شود، بسازد، مرگ امان نداد. حاتمي که مدت‌ها بود با بيماري دست و پنجه نرم مي‌کرد، نتوانست جاني بيابد که تختي را به پايان برساند و کار نيمه او را نصفه و نيمه و ناقص و پر از حرف و حديث ميراث‌دار پروژه‌هاي نيمه کاره دهه 70 يعني بهروز افخمي تمام کرد که البته ديگر آن تختي افخمي بود نه حاتمي. حالا بعد از گذشت دو دهه و نيم از آن سال‌ها کارگرداني که زمان توليد تختي حاتمي 20 ساله بود، سراغ زندگي پر رمز و راز جهان پهلوان تختي رفته است. او فيلمش را بدون هيچ صفت و پسوند و پيشوندي براي تختي، «غلامرضا تختي» نام گذاشته و در روايت‌ها براساس آنچه مطرح شده، گويا همين نگاه را دنبال کرده است: تلاشي براي ساخت فيلمي مستندگونه درباره چهره‌اي ملي که حرف زدن از او وقتي هنوز هم‌نسل‌هايش زنده‌اند قطعا نبايد کار ساده‌اي باشد. ويژگي فيلم توکلي که سال گذشته با «تنگه ابوقريب» در جشنواره بود و اتفاقا از سوي داوران هم به خوبي مورد توجه قرار گرفته بود، ارائه تصويري نيمه مستند از زندگي غلامرضا تختي است. بايد در سي و هفتمين جشنواره فيلم فجر ديد در اين مستندنمايي با گره‌هاي ملتهب زندگي اين ورزشکار خوش‌نام و محبوب چطور برخورد شده است. متري شيش و نيم، خاطره هشت سيمرغي را تکرار مي‌کند؟ همين سه سال قبل بود، در سي و چهارمين جشنواره فيلم فجر، جواني تازه‌وارد به سينما توانست چنان داوران را غافلگير کند که در بخش سوداي سيمرغ شش جايزه به اثرش اختصاص دهند در بخش نگاه نو 2 سيمرغ بگيرد و حالا آن جوان سختي‌هاي ساخت فيلم دوم را پشت سرگذاشته و با «متري شيش و نيم» به جشنواره سي و هفتم آمده است. مدت زمان طولاني ساخت و در عين حال صحبت‌هايي که نشان از طولاني بودن مدت زمان خود فيلم دارد در کنار باقي نکاتي که از فيلم روستايي شنيده مي‌شود نشان از آن دارد که او فيلم جديد خود را با سختي بسيار ساخته تا آبروي به دست آمده با «ابد و يک روز» حفظ شود. هرچند تکرار آن موفقيت اول به نظر بسيار دشوار مي‌رسد. جوانان خبرساز هيات انتخاب جشنواره فجر و دبير جشنواره در گفت‌وگوهايي که در اين مدت داشته‌اند بارها به ويژگي فيلم‌هاي بخش نگاه نو جشنواره اشاره کرده‌اند گويا امسال مي‌توان نبض غافلگيري را در ميان آثار فيلمسازان جوان ساخت. بعيد نيست در سالي که سعيد روستايي با فيلم دوم به جشنواره آمده، جوان ديگري چون سه سال قبل او چشم‌ها را به سمت خود بچرخاند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد