موفقیت و شکست زن و شوهری سینمای ایران

برترين ها/ سينماي ايران زوج هاي بسياري دارد، بسياري از آنها کارگردان هستند و با همسرشان در يکي از کارهاي مشترک آشنا شده اند، بسياري هم بازيگرند و در حالي که نقش مقابل آنها را همسر آينده شان بازي مي کرده از سرنوشت خود بي اطلاع بودند. زن و شوهرهاي بسياري در سينما وجود دارند که از وقتي ازدواج کردند در کارشان تغيير رويه داده اند، تاثيراتي که ازدواج بر کار آنها گذاشته در بسياري موارد با نتيجه مثبتي همراه نبوده است اما زوج هايي هم هستند که بعد از شروع زندگي مشترک پيشرفت زيادي در کار خود داشته اند. پرونده کوچکي تهيه و در آن همکاري هاي مشترک زوج هاي سينمايي را مرور کرديم اما از آنجا که تعداد اين زوج ها بسيارند به مطرح ترين آنها پرداختيم. *داريوش مهرجويي و وحيده محمدي فر تفاوت فيلم هاي اخير داريوش مهرجويي با فيلم هايي که سال ها پيش ساخته به قدري است که به راحتي مي توان کارنامه کاري او را به دو دسته تقسيم کرد. فيلم هاي قبل از ازدواج با وحيده محمدي فر و فيلم هاي بعد از ازدواج با او! وحيده محمدي فر از فيلم «دختر دايي گمشده» به بعد، نقش مهمي در فيلم هاي داريوش مهرجويي داشته است. او به غير از «اشباح» فيلمنامه همه فيلم هاي اين چند سال مهرجويي يعني «بماني»، «مهمان مامان»، «سنتوري»، «طهران روزهاي آشنايي»، «آسمان محبوب»، «نارنجي پوش» و «چه خوبه که برگشتي» را نوشته است. به رغم آنچه که انتظار مي رفت فيلم هاي اخير مهرجويي در جشنواره هاي سينمايي چندان مورد توجه قرار نگرفت و نقدهاي بسياري در پي داشت. همکاري اين زوج سينمايي فقط به نويسندگي و کارگرداني محدود نمي شود. او يکي از نقش هاي فرعي اين فيلم «ليلا» را بازي کرده که اولين و آخرين حضورش به عنوان بازيگر در سينما است. محمدي فر طراحي لباس «چه خوبه که برگشتي» و «اشباح»؛ آخرين ساخته مهرجويي را هم برعهده داشته است. وحيده محمدي فر: چيزي که منتقدها اسمش را مي گذارند شلختگي يک نوع بي نظمي است ولي ما دو نوع بي نظمي داريم. بي نظمي حياتي و بي نظمي هندسي. بي نظمي داريوش مهرجويي به نظرم بي نظمي حياتي هست. يعني خلاقيت، يعني دوري از کليشه ها؛ خب اين خيلي خوب است. به نظر من اين بي نظمي است نه شلختگي. *بهرام بيضايي و مژده شمسايي شايد وقتي ديگر. مژده شمسايي چهره پرداز اين فيلم بود و بعد از آن در اکثر کارهاي بهرام بيضايي به عنوان بازيگر همکاري داشت. او نخستين بار در فيلم مسافران جلوي دوربين بيضايي قرار گرفت. شمسايي در اين فيلم با حضور در نقش دختري که خواهرش در راه سفر براي شرکت در مراسم عروسي او تصادف مي کند، به عنوان بازيگر زن آثار بيضايي معرفي شد که اين محوريت و همکاري در فيلم هاي بعد نيز ادامه پيدا کرد. شمسايي در فيلم اپيزوديک گفتگو با باد هم با همسرش همکاري داشت و بعد از آن در فيلم سگ کشي بازي کرد. اين فيلم بيش از آثار قبلي نام شمسايي را سر زبان ها انداخت و شمايل تازه اي از او به مخاطبان سينما نشان داد. او در اين فيلم نقش زني را ايفا کردکه يک تنه جور بدهي هاي همسرش را به دوش مي کشد با حضور در مکان هاي مختلف در پي گرفتن رضايت طلبکاران براي آزادي او از زندان است. شمسايي در اين فيلم به خوبي وفاداري و قدرت زن در شرايط سخت را به تصور کشيد و در پايان وقتي فهميد از شوهر نارو خورده. آن روي خلقياتش را عيان کرد و او را به قتل رساند. شمسايي در آخرين تجربه سينمايي بيضايي باز هم در قامت يک زن تنها در جامعه اي پر خطر ظاهر شد. وقتي همه خوابيم فيلمي درباره مناسبات پشت پرده سينما است اما بيضايي در اين فيلم، موقعيت شکننده زنان را به تصوير کشيد. شمسايي در چند نمايش همسرش مثل افرا يا روز مي گذرد، مجلس شبيه در ذکر مصائب استاد نويد ماکان و همسرش مهندس رخشيد فرزين، شب هزار و يکم و بانو آئويي بازي کرده است. *اصغر فرهادي و پريسا بخت آور اصغر فرهادي مطرح ترين کارگردان اين روزهاي سينماي ايران در عرصه بين المللي است. او تجربه همکاري زيادي با همسرش داشته اما از يک جايي به بعد پريسا بخت آور زير سايه نام فرهادي قرار گرفت و به رغم استعدادش ترجيح داد به رتق و فتق امور زندگي بپردازد تا اين طور فرهادي فراغ بال بيشتري براي حرکت در مسير صعودي اش داشته باشد. به ويژه آن که فرزند دوم آنها هم به دنيا آمده و اين يعني بخت آور فعلا سوداي کار هنري به پررنگي سابق ندارد. همکاري نخست اين زوج به سال هاي دانشجويي برمي گردد. اصغار فرهادي در سال 1373 نمايش «ماشين نشين ها» را به صحنه بردو خودش هم در آن بازي کرد. پريسا بخت آور که آن زمان همکلاسي اش بود يکي از نقش هاي اصلي را برعهده داشت. فرهادي سال 80 مشغول سري دوم سريال «داستان يک شهر» بود و از آن سو بخت آور فيلمنامه سريال «يادداشت هاي کودکي» را مي نوشت. فرهادي در اين سريال هم بغل دست همسرش بود و جالب آن که «يادداشت هاي اينگونه اسمش بيش از پيش سر زبان ها افتاد. فرهادي سال 1386 جدي ترين همکاري اش را با پريسا بخت آور داشت. او فيلمنامه دايره زنگي را نوشت. فيلمي که منتقدان و سينماگران حضور فرهادي را در پشت صحنه کار و همراه بخت آور در موفقيت فيلم موثر مي دانند. اين فيلم از آثار پرفروش سينماي ايران در سال 87 بود. فرهادي بعد از آن با درباره الي ...، جدايي نادر از سيمين و گذشته جهاني شدو همکاري اش با همسرش کمرنگ، به جاي او اسم دخترش سارينا به واسطه بازي در جدايي سر زبان ها افتاد. سارينا پيش تر در سريال پشت کنکوري ها و چهارشنبه سوري با پدر و مادرش همکاري کرده بود. *شهرام اسدي و لادن مستوفي لادن مستوفي 22 ساله بود که براي بازي در فيلم سينمايي «روز واقعه» به دفتر «شهرام اسدي» رفت وتست داد. اسدي از ميان داوطلبان بسياري که آمده بودند او را براي بازي در نقش راحله انتخاب کرد. مي شود گفت مستوفي با فيلم همسرش به سينما راه پيدا کرد. چند سال بعد اسدي و مستوفي با وجود اختلاف سني 20 ساله اي که دارند ازدواج کردند. از آن به بعد مستوفي در بيشتر فيلم هاي همسرش حضور داشت. او بعد از ورودش به سينما در طول هفت سال تنها در سه فيلم آن هم در نقش هاي فرعي بازي کرد. اما بعد از ازدواج با شهرام اسدي در سال 1381 در نقش اصلي فيلم «به من نگاه کن» به کارگرداني اسدي بازي کرد. از همان زمان به بعد حداقل در هر سال در يک فيلم حضور داشت. شب واقعه فيلم ديگري از شهرام اسدي است که آن را سال 1387 با بازي همسرش ساخته است. اين زوج همکاري خود را در سريال «شيخ بهايي» هم ادامه دادند. از سال 87 به بعد شهرام اسدي ديگر فيلم نساخت اما طبيعتا لادن مستوفي به کار خود در فيلم ها و سريال هاي ديگر ادامه داده است. *پيمان قاسم خاني و بهاره رهنما نزديک به 20 سال از زندگي مشترک پيمان قاسم خاني و بهاره رهنما مي گذرد اما در اين مدت آنها فقط در سه فيلم همبازي بوده اند، البته کل فعاليت قاسم خاني به عنوان بازيگر همين سه فيلم است! پيمان قاسم خاني بيشتر از آنکه بازيگر باشد يک نويسنده بزرگ است. او فيلمنامه بسياري از فيلم هاي مطرح سينما و تلويزيون را نوشته و بهاره رهنما هم در بعضي از آن فيلم ها مثل «نان، عشق، موتور 1000» و «ورود آقايان ممنوع» بازي کرده است. قاسم خاني سال پيش يک فيلم کوتاه با بازي همسرش، مهران مديري و سروش صحت به نام «هزار پا» هم کارگرداني کرده است. *بهروز افخمي و مرجان شيرمحمدي حدود 15 سال پيش مرجان شيرمحمدي از شاگردان بهروز افخمي بود اما بعد از تمام شدن دوره آموزش ملاقاتي با يکديگر نداشتند تا اينکه در سال 1387 خبر ساخت فيلم «فرزندصبح» افخمي منتشر شد. از آنجا که اين فيلم بازيگران بسياري داشت، او براي انتخاب بازيگران در نقش هاي مختلف تست مي گرفت. شيرمحمدي هم مانند بقيه براي تست گريم نزد افخمي رفت. از همانجا ارتباط بين اين بازيگر و کارگردان شکل گرفت. هرچند شيرمحمدي براي بازي در فرزند صبح انتخاب نشد اما با اينحال مدتي بعد با يکديگر ازدواج کردند. البته شيرمحمدي قبلا در فيلم هاي «مرسدس»، «خانه به خانه» و «مريم مقدس» بازي داشت اما بعد از ازدواجش با افخمي بود که به عنوان طراح صحنه و لباس هم فعاليت خود را شروع کرد. او در حالي که اولين فرزند خود را باردار بود وظيفه طراحي صحنه و لباس فيلم «سن پطرزبورگ» به کارگرداني همسرش را برعهده گرفت. البته شيرمحمدي بيشتر از هر کاري در نويسندگي موفق است. او که داستان ها و رمان هاي تحسين شده بسياري دارد، مدتي پيش کتاب «آذر، شهدخت، پرويز و ديگران» را نوشت، افخمي هم که هميشه به اقتباس هاي سينمايي علاقه داشت، فيلمي رلا با همين عنوان کارگرداني کرد. شيرمحمدي تاثير بسياري در توليد اين فيلم دارد چرا که علاوه بر نگارش کتاب، طراحي صحنه و لباس را برعهده داشته و در نقش آذر هم بازي مي کند. مرجان شيرمحمدي: من مخالف فعاليت هاي سياسي افخمي هستم ولي نمي توانم دخالت کنم و بگويم اين کارها را انجام نده. به نظرم آدم هايي که طالب قدرت هستند جذب سياست مي شوند. البته افخمي طالب قدرت نيست ولي دوست دارد در آن سرک بکشد. *مهدي پاکدل و بهنوش طباطبايي اين دو بازيگر در شش کار روبروي هم بازي کرده اند که آخرين آنها فيلم «آزاد راه» است. آنها با بازي در اين فيلم سينمايي تناسب همکاري مشترکشان در هر مديوم را به عدد دو رساندند تا کارنامه کاري مشترکشان هم از هر نظر زوج شود. دو تله فيلم «گزارش يک اعدام» و «عزيزي که ناپديد شد»، دو تئاتر «ابرهاي پشت پنجره» و «برهان» و دو فيلم سينمايي «آزاد راه» و «مصائب دوشيزه». البته همکاري آنها به بازيگري محدود نمي شود. بهنوش طباطبايي مجري طرح و جانشين تهيه کننده «فردا» به کارگرداني همسرش است. در نقش زن و شوهر: پاکدل و طباطبايي در فيلم سينمايي «آزاد راه» و تله فيلم «عزيزي که ناپديد شد» نقش زن و شوهر را بازي مي کنند. در «آزاد راه» پاکدل طلبه اي است که سعي مي کند جايگاه لباس روحانيت و مسئوليتي که برعهده گرفته را حفظ کند اما بالاخره مرتکب اشتباه مي شود. نقش هاي مختلف: اولين فيلمي که اين دو زوج بازيگر در آن همبازي بودند«مصائب دوشيزه» بود. در اين فيلم مهدي پاکدل وبهنوش طباطبايي به واسطه اتفاقي با يکديگر روبرو مي شوند. طباطبايي دختري مسيحي است که براساس يک تصادف با مهدي پاکدل آشنا مي شود. آنها در تله فيلم «گزارش يک اعدام» هم با يکديگر بازي داشتند مهدي پاکدل در تئاترهاي بسياري بازي کرده اما در ميان آنها فقط در «ابرهاي پشت پنجره» و «برهان» همسرش طناز طباطبايي هم حضور داشته است. *علي مصفا و ليلا حاتمي فعاليت علي مصفا در بازيگري قبل از ازدواجش بيشتر بود.حتي مي شودگفت در دهه هفتاد مصفا معروف تر از حاتمي بود. اين دو بازيگر سال 1375 سر فيلم «ليلا» با هم آشنا شدند و دو سال بعد ازدواج کردند. از همان زمان ماجرا برعکس شد. موفقيت اين زوج در «ليلا» باعث شد سيل پيشنهاد بازي هاي مشترک به سمت آنها بيايد. اتفاقا آنها تا الان فيلم هاي مشترک بسياري در کارنامه شان دارندکه در اکثر آنها زن و شوهر هستند اما براي جلوگيري از تکرار جلوي اين پيشنهادات ايستادند. در نقش زن و شوهر: ليلا حاتمي در فيلم «ليلا» نقشي دارد که شايد تصورش براي خيلي از زنان سخت باشد. او در اين فيلم نمي تواند بچه دار شود و براي همسرش رضا به خواستگاري زن ديگري مي رود! در «پله آخر» مصفا، علاوه بر بازي در مقابل همسرش، کارگردان فيلم هم هست. ليلا حاتمي و علي مصفا در دو سريال «کيف انگليسي» و «پريدخت» هم زن و شوهر هستند. اين زوج قرار بود در فيلم «هفت پرده» هم بازي کنند اما تداخل زمان فيلمبرداري آن با کيف انگليسي باعث شد مالي کسراييان وعسل بديعي جايگزين آنها شوند. در نقش هاي مختلف: حاتمي و مصفا در فيلم «ميکس» براي دومين بار جلوي دوربين مهرجويي رفتند. آنها در اين فيلم نقش دو بازيگر را دارند که در بحبوحه کار، با يکديگر قهر مي کنند. «چيزهايي هست که نمي داني» فيلم ديگري است به کارگرداني فردين صاحب زماني که در نقش هايي مختلف در آن حضور دارند. ليلا حاتمي و علي مصفا در فيلم «سيماي زني در دوردست» هم همکاري داشتند اما اين بار فقط به عنوان بازيگر و کارگردان. علي مصفا: براي من همبازي بودن با ليلا حاتمي از همکاري با ديگر بازيگران سخت تر است. براي اينکه وقتي با بازيگران ديگر کار مي کنيد، فشار کمتري روي شماست. وقتي با ليلا حاتمي بازي مي کنم، اگر فشار روي من باشد به او هم منتقل مي شود. براي همين کارم سخت تر مي شود. *امين حيايي و نيلوفر خوش خلق نيلوفر خوش خلق را امين حيايي به سينما آورده. خوش خلق در مصاحبه اي گفته بود که قبل از آشنايي با همسرش نه تنها به بازيگري علاقه اي نداشته بلکه حتي فيلم هم نمي ديده! اين دو زوج در ابتداي کار خوش خلق فيلم هاي مشترک زيادي داشتند. حتي در تيتراژ يکي از آنها (بوي بهشت) اشتباها از نام نيلوفر حيايي به جاي خوش خلق استفاده شد. در واقع «امين حيايي» و «نيلوفر خوش خلق»در ميان زوج هاي سينمايي رکورددار فيلم هاي مشترک هستند. در نقش زن و شوهر: فيلم «دايره زنگي» موفق ترين فيلم اين زوج است. آنها در اين فيلم نقش زن و شوهري را دارند که بر سر داشتن و نداشتن ماهواره در خانه شان با يکديگر درگير مي شوند. در فيلم «اختاپوس: آهوي پيشوني سفيد» هم نقش آقا موشه و خاله سوسکه؛ دو کاراکتر داستان معروف و قديمي ايراني را بازي مي کنند. نقش هاي متفاوت: مونس (حميد رخشاني)، ماني و ندا (پرويز صبري) سنگ کاغذ قيچي (سعيد سهيلي)، قفس طلايي (محمد زرين دست) قلاده هاي طلا (طالبي)، کلاه پهلوي، روزگار جواني، نمايش قحطي نور. *مهدي هاشمي و گلاب آدينه آشنايي «گلاب آدينه» و «مهدي هاشمي» به 36 سال پيش برمي گردد، جالب اينجاست که قبل از اين آشنايي هاشمي مخالف بازي آدينه بود! «هاشمي» به همراه «داريوش فرهنگ» براي نقش سلطان بانو در سريال «سلطان و شبان» به دنبال بازيگر بودند که از طريقي به «گلاب آدينه» برمي خورند اما هر دو معتقد بودند که او بازيگر مناسبي براي اين نقش نيست. هاشمي در حالي چنين نظري داشت که قبلا در دانشگاه ملي سابق (شهيد بهشتي) استاد «گلاب آديئنه» بوده. در نهايت بهرام بيضايي که در نمايش «دايره گچي قفقازي» از بازي آدينه راضي بود هاشمي و فرهنگ را متقاعد کرد که از او براي نقش سلطان بانو استفاده کنند. به اين صورت سريال «سلطان و شبان» منجر به ازدواج اين دو بازيگر شد. در نقش زن و شوهر: اين دو بازيگر در دنياي سينما هم چند بار با يکديگر ازدواج کردند که سريال «سلطان و شبان» اولين آنهاست. سريالي که محبوبيت بسياري به دست آورد. دومين فيلمي که آنها در آن زن و شوهر هستند «بهترين باباي دنيا» است. فيلمي درباره ارتباط پدر با پسري که نقش آن را اميد آهنگر بازي مي کند. اين در حالي است که اين دوبازيگر در دنياي واقعي دختري دارند به نام «نورا». هاشمي و آدينه در فيلم «زرد قناري» بار ديگر در نقش زن و شوهر روبروي هم قرار گرفتند. نقش هاي متفاوت: اين دو بازيگر فيلم هاي مشترک بسياري در کارنامه کاري خود دارند اما با نقش هايي متفاوت از آنچه واقعيت هست! نقش اصلي فيلم «معجزه خنده» را مهدي هاشمي بازي کرده و همسر او در اين فيلم هم وظيفه انتخاب بازيگر را برعهده داشته و هم حضور افتخاري به عنوان بازيگر داشته است. علاوه بر اين «گلاب آدينه» در فيلم سينمايي «بال هاي سپيد» به کارگرداني مشترک ناصر هاشمي و مهدي هاشمي هم حضوري افتخاري داشته. فيلم شکار خاموش به کارگرداني کيومرث پوراحمد و همچنين سريال «آغوش هاي خالي» ديگر فعاليت هاي مشترک اين زوج بازيگر هستند. گلاب آدينه: کارهاي من توسط مهدي هاشمي نقد مي شود، آن هم بسيار سخت! هيچ وقت مهدي هاشمي را فقط به عنوان همسر نگاه نکرده ام؛ زيرا آنقدر وجهه آموزشي ايشان در زندگي، پر رنگ و ماندگار است که نمي توانم تفاوتي را بين همسر و استاد براي ايشان قائل باشم.