منشأ قاچاق‌ فیلم؛ سازمان سینمایی یا تماشاچیان‌ VIP

صبح نو/ چند وقتي است که نسخه‌هايي غيرمجاز از فيلم موفق «متري شيش‌و‌نيم» سعيد روستايي در فضاي مجازي منتشر شده است. همين اتفاق باعث شد تا حواشي مختلفي ايجاد شود که يک طرف آن سازندگان اين فيلم و طرف ديگر سازمان سينمايي باشند. حالا «صبح‌نو» براساس شنيده‌ها، ابعاد جديدي را از اين قضيه بررسي مي‌کند. «متري شيش‌و‌نيم» يکي از فيلم‌هاي موفق جشنواره فيلم فجر سال گذشته بود. اين فيلم توانست سيمرغ بهترين فيلم از نگاه تماشاگران را به دست آورد. بر همين اساس در اکران نوروزي به نمايش درآمد و توانست به فروش قابل‌توجهي هم دست پيدا کند. حدود 28ميليارد تومان فروش فيلم جديد سعيد روستايي است که احتمالا براي سازندگانش هم تاحدي غافلگيرکننده بود؛ اما در اواخر اکران و درحالي‌که اين فيلم در بستر vod هم به فروش رفت، نسخه‌هايي غيرمجاز از اين فيلم در فضاي مجازي منتشر شد. اين امر باعث اعتراض شديد تهيه‌کننده فيلم به ارشاد شد. سيدجمال ساداتيان در گفت‌و گو با سينما تيکت به طور غيرمستقيم سازمان سينمايي را منشأ انتشار اين نسخه دانسته بود. داستان‌دعوا پس از جمله ساداتيان که گفته بود«شک ندارم متري شيش‌ونيم از وزارت ارشاد قاچاق شده»، وزارت ارشاد از اين تهيه‌کننده به دادسراي فرهنگ شکايت کرد. پس از اين اتفاق، ساداتيان درباره ادعايش گفت:«من شهودي در اين زمينه دارم. بعد از نوروز امسال، روزنامه‌اي جلسه‌ نقد و بررسي براي فيلم «متري شيش‌ونيم» برگزار کرد که چهار نفر براي آن نشست دعوت شده بوديم. قبل از اينکه مصاحبه شروع شود، فرصتي بود و من کنجکاو شدم که هر کس فيلم را کجا و با چه کيفيتي ديده است. از همه پرسيدم و پاسخ دادند، تا نوبت به يک دکتر جامعه‌شناس رسيد که وي گفت: «يک نفر ديشب از وزارت ارشاد فيلم را به خانه من آورد، آن را ديدم.» ساداتيان در واکنش به نظر ارشاد درباره قاچاق فيلم از جايي خارج از اين وزارتخانه نيز بيان کرد: «ما نيز معتقديم اين فيلم توسط عوامل وزارت ارشاد به بيرون قاچاق شده است. من مي‌گويم بايد يک مرجع صالحه شهود ما را ببيند و بشنود و سپس درباره‌ همه‌چيز تصميم‌گيري کند.» تهيه‌کننده «متري شيش‌و‌نيم» افزود: «يک‌بار براي هميشه بايد به صورت مستند به اين حرف‌ها رسيدگي شود. اين کار بهتر از اين است که گاهي اوقات اين حرف‌ها زده شوند چون معمولا هرازگاهي چنين اتفاقاتي رخ مي‌دهد.» در همين گيرودار، مسعود نجفي، مدير کل روابط عمومي سازمان سينمايي در توضيح پيگيري و اقدامات مربوط به عرضه نسخه غيرقانوني فيلم «متري شيش‌ونيم» به فارس گفت: طبيعي است که اگر ادعاي آقاي ساداتيان مبني بر عرضه غيرقانوني فيلم از طريق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اثبات شود، حتما مطابق قانون با عوامل خاطي به دليل خيانت در امانت برخورد سخت صورت خواهد گرفت. وي افزود: در صورت عدم اثبات، قاعدتاً ايشان بايد تبعات حقوقي اين هتک حيثيت را بپذيرند. پاي‌ميلياردرسينماوسط‌‌است؟ چه گمانه‌زني‌هايي درباره قاچاق فيلم «متري شيش‌و‌نيم» وجود دارد؟ ادعاي دو طرف را در اين زمينه مرور کرديم؛ اما کدام‌يک را مي‌توان به لحاظ قانوني جدي‌تر دانست؟ آيا تنها مرجعي که به جز صاحبان فيلم، نسخه‌اي از آن را داشته‌اند، سازمان سينمايي بوده است؟ اين موضوع را بايد ابتدا صرفا درباره مورد «متري شيش‌و‌نيم» بررسي کنيم و سپس به موارد اخير ديگر هم اشاره خواهيم کرد. قاعدتا زماني که يک فيلم قاچاق مي‌شود بايد ابتدا علل احتمالي عاملان اين کار را تحليل کرد. بايد ديد قاچاق آن فيلم به سود و ضرر چه کسي است؟ نکته اول درباره«متري شيش‌و‌نيم» اين است که قاچاق زماني صورت گرفت که دوره اکران اين فيلم تقريبا رو به پايان بود؛ پس در نتيجه قاچاق آن آسيب خاصي به سازندگان نزده است؛ خصوصا با اطلاع از اين موضوع که حق پخش vod فيلم مدت‌ها قبل توسط سازندگان فروخته شده است. حالا اجازه بدهيد مراجعي که به نسخه‌هاي فيلم دسترسي داشته‌اند را مرور کنيم. آيا نسخه‌هاي فيلم -آن‌هم با لوگوي ارشاد- صرفا در اختيار سازمان سينمايي بوده است؟ طبق اطلاع خبرنگار«صبح‌نو» در ايام منتهي به جشنواره فيلم فجر و زمان رونمايي از «متري شيش‌و‌نيم»، اين فيلم براي اکران به مشکلاتي برمي‌خورد که اکرانش با اما و اگر روبه‌رو مي‌شود. به همين خاطر نسخه‌هايي از اين فيلم که لوگوي ارشاد را هم دارند به مراجع و اشخاص مختلفي ارائه مي‌شود تا آن‌ها فيلم را ببينند و نظر مثبتي درباره اکرانش ارائه کنند. ظاهرايکي از افرادي که در يکي دو سال اخير در سينماي ايران سرمايه‌گذاري مي‌کند نسخه‌اي از «متري شيش‌و‌نيم» را دريافت مي‌کند تا براي افراد مختلفي نمايش دهد. طبيعتا اين نسخه به دست افراد مختلفي مي‌رسد و آن‌ها فيلم را مي‌بينند؛ البته که نمي‌توان اين موضوع را عامل اصلي انتشار نسخه قاچاق فيلم دانست اما لااقل مشخص مي‌شود که نبايد ارشاد را تنها منشأ احتمالي قاچاق فيلم دانست. «متري شيش‌ونيم» براي تماشا دراختيار افراد و مراجع مختلفي قرار گرفته بوده که هرکدام از آن‌ها مي‌توانند منشأ قاچاق فيلم باشند؛ البته همچنان نبايد گزينه ادعايي سيدجمال ساداتيان، يعني درز از طريق ارشاد را فراموش کرد. اما نکته آخر که دليل اصلي نگارش اين گزارش است، چيست؟ در سال‌هاي اخير موارد مشابهي وجود داشته که يک فيلم به صورت غيرقانوني منتشر شده است؛ البته مواردي مثل «رحمان1400» هم بوده که براساس منطق و شواهد موجود، بيشترين احتمال اين است که علت انتشار فيلم تحت فشار قرار دادن ارشاد براي اعطاي مجوز به سازندگان فيلم بابت فروش آن در شبکه نمايش خانگي است. چه مواردي مثل «متري شيش‌و‌نيم» و چه مورد«رحمان1400» نشان مي‌دهد وقت آن رسيده که مسوولان سازمان سينمايي با يک اقدام جدي موضوع انتشار غيرقانوني فيلم‌ها را از طريق قضايي پيگيري کنند. اين اتفاق يک بازي دو سر برد براي سازمان سينمايي است. اگر منشأ قاچاق ارشاد باشد، عامل آن مشخص مي‌شود و اگر خارج از مجموعه باشد، ديگر بهانه‌اي براي اتهام‌زني برخي از سينماگران باقي نمي‌ماند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد