سوژه بکر و بدیع فیلم «آبادان یازده 60»

تسنيم/ «آبادان يازده 60» چهارمين فيلم بلند سينمايي مهرداد خوشبخت کارگردان 50 ساله و اصالتا آباداني سينماي ايران است. وي که سابقه ساخت آثاري چون «عقاب صحرا»، «صداي پاي من» و «جاي او ديگر خالي نيست» را در کارنامه کاري خود دارد، اين بار در چهارمين ساخته سينمايي خود به سراغ سوژه‌اي داغ و نفسگير رفته است. «آبادان يازده 60» روايت شوق انگيزي از مقاومت سرافرازانه جنوبي نشينان خونگرم‌ و عزيز ايران زمين به ويژه اهالي دلير کوي ذوالفقاري آبادان در سالهاي دفاع مقدس است؛ مردمان نجيبي که با دستان خالي و قلبهايي مملو از اراده و ايمان، دليرانه در مقابل هجوم دشمن متخاصم ايستادند و وجب به وجب خاک آبادان را با جان و دل پاسداري کردند؛ طيفي از اين مردمان نجيب و استوار، کارمندان متعهد و جان بر کف راديو آبادان بودند؛ همانها که با مقاومت مثال زدني و متهورانه خود تا آخرين لحظات حياتشان مانع از سقوط راديو آبادان و افتادن آن به دست ارتش بعث شدند. شايد اگر راديو به سان يگانه حلقه اتصال‌ اميدبخش ميان مردم و رزمندگان آن دوران سقوط مي‌کرد، آبادان نيز سقوط کرده بود. 1160 فرکانس راديو آبادان در طول سالهاي دفاع مقدس است؛ فرکانس شورآفرين و اميدبخشي که اهالي شهر با گوش دادن به طنين آن به تداوم مقاومت و ايستادگي در جبهه نبرد حق عليه باطل تشويق مي‌شدند. فيلم سوژه بکر و بديعي دارد؛ اساسا توجه به اهميت و جايگاه رسانه منحصر به فرد، نافذ و تأثيرگذاري چون راديو و ضريب بخشي به کارکرد بي بديل آن در طول سالهاي دفاع مقدس، موضوعي است که پرداختن به آن پيش از اين در سينماي ايران و فيلمهاي متعلق به گونه دفاع مقدس مسبوق به سابقه نبوده است؛ اين در حالي است که کمتر تحليلگري مي‌تواند نقش کليدي و برجسته رسانه اي چون راديو در پمپاژ روحيه، شور، اميد و انگيزه به دلهاي مردمان آن روزگار را ناديده بگيرد؛ و حاجت به اظهار نيست که نقش کليدي راديو؛ اين رسانه مهم مردمي در تقويت اراده مردمان مقاوم سالهاي جنگ تحميلي براي دفاع از مرزهاي ايران عزيز، امري غيرقابل انکار است؛ بنابراين تا همين جا بايد گفت که ترسيم چنين چشم انداز تازه اي از سالهاي دفاع دفاع مقدس، هوشمندي و ظرافت خاصي را مي‌طلبد که مهرداد خوشبخت واجد چنين درايتي بوده است. نخستين کشمکش فيلمنامه از همان دقايق آغازين ميان رييس راديو آبادان و يکي از فرماندهان بسيج مردمي شهر در مي‌گيرد؛ کشمکشي که به واسطه اصرار فرمانده بسيج مردمي به تعطيلي راديو آبادان به دليل رسيدن نيروهاي ارتش بعث به شط و امتناع رييس راديو آبادان از تن دادن به تعطيلي راديو رقم ميخورد؛ اين کشمکش هرچند کوتاه اما به درستي در خدمت خلق جذابيت و تبسيط موقعيت دراماتيک اثر قرار مي‌گيرد. يکي از نقاط قوت فيلم که به نوعي مي‌توان آن را برگ برنده فيلمساز برشمرد، تأکيد بر حضور و مشارکت آحاد و اقشار گوناگون مردم با فرهنگ‌ها، مذاهب و جهان بيني‌هاي متفاوت، فارغ از جنسيت و قوم در دوران هشت ساله دفاع مقدس است؛ تأکيدي کاملا درست و مؤثر که در ايجاد حس وحدت و تعميق همدلي مخاطب نسبت به فيلم کارگر مي‌افتد؛ در اين راستا، موسيو با بازي درخشان حسن معجوني که مسئوليت حفظ و آرشيو نوارهاي ضبط شده راديو آبادان را بر عهده دارد، شخصي مسيحي مذهب است؛ او فارغ از چنين تفاوتي، دوشادوش ديگر کارمندان راديو براي حفظ سنگر استراتژيک راديو آبادان تلاش مي‌کند. از سوي ديگر، همسر بهمن همراه با يکي از گزارشگران زن راديو آبادان نيز مجاهدانه در کنار مردان قرار مي‌گيرند و پابه پاي آنها به مقاومت و ايستادگي در مقابل هجوم دشمن متخاصم مي‌پردازند. «آبادان يازده 60» از شخصيت پردازي به اندازه، ريتمي موزون و موقعيت دراماتيک جذاب و کشانندهاي بهره مي‌برد. فيلم در بيان خصوصيات کاراکترها پرگويي يا کم گويي نمي‌کند و خصايص جملگي آنها را به ميزان مقتضي به مخاطب مي‌شناساند. موسيقي موثر و متناسب فيلم نيز در به ثمر نشستن بار عاطفي و احساسي اثر و انتقال بهتر آن به مخاطب، نقش کليدي و به سزايي را ايفا مي‌کند. در تحليل نهايي، فيلم سينمايي «آبادان يازده 60» را مي‌توان بهترين فيلم بلند سينمايي مهرداد خوشبخت در کسوت کارگردان و تلاشي ارزشمند در به تصوير کشيدن مقاومت جانانه سلحشوران جنوب نشين کشور دانست؛ روزهايي زرين در تاريخ ايران زمين که به برکت خون پاک رزمندگان دلير ايران اسلامي براي هميشه در تارک تاريخ پرافتخار اين مرز و بوم ماندگار شدند؛ روحشان شاد و راهشان آباد. نوسنده: محمد خاجي ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد