همشهري آنلاين/ پوران درخشنده ميگويد ترس تهيهکنندهها به خاطر نداشتن بازيگران چهره بايد از بين برود و اين وظيفه کارگردانان است که چهرههاي جديد را وارد سينما کرده و از آنها حمايت کنند.
پوران درخشنده ازجمله فيلمسازان سينماي ايران است که هميشه به موضوعات اجتماعي توجه داشته است. حاصل اين نگاه آثاري چون "پرنده کوچک خوشبختي"، "هيس دخترها فرياد نميزنند" و "زير سقف دودي" است.
سال گذشته خبرهايي از ساخت دو اثر متفاوت از سوي درخشنده در رسانهها منتشر شد که به همين بهانه با او به گفتوگو نشستيم.
خانم درخشنده، پس از فيلم "زير سقف دودي"، سال گذشته ما تنها چند خبر از پروژههاي جديد شما شنيديم، اين کمکار بودن دليل خاصي دارد؟
سال گذشته با امسال تفاوتهاي بسياري دارد. کرونا پيش آمدش کم کردن فعاليتهاي جمعي است و بايد مراقبت کنيم تا بيشتر از اين قرباني نداشته باشيم. همانطور که گفتيد پروژههايي را در نظر دارم که فعلاً دست نگه داشتهام تا در شرايط بهتري کار کنم و به هر قيمتي حاضر به کار نيستم و نميخواهم فضاي ناامني براي همکارانم به وجود آورم. از سوي ديگر هر سال که ميگذرد متأسفانه به لحاظ اقتصادي و تورم براي ساخت فيلم و فراهم کردن سرمايه مشکلاتي داريم. اگر هزينه فيلمي سال ۱۳۹۸ با سه ميليارد تومان تأمين ميشد، در حال حاضر و با توجه به تورم پيشآمده شايد حداقل حدود ۳۳ درصد به آن اضافه شده است و اين شامل تمام هزينهها ميشود. هزينههاي بالاي توليد، شرايط را براي فيلمسازي سخت کرده است و ما تمام تلاشمان را ميکنيم تا از فضاها و کساني استفاده کنيم که هزينهها پايين آورده شود، اما همچنان کار باکيفيت باشد. بهطور مثال ما بازيگران تازهنفس و خوبي در تئاتر کشور داريم که شناخته نشدهاند و سالهاست که در اين حوزه مشغول فعاليت هستند، اما مجالي براي ديده شدن به آنها داده نشده است يا علاقهمندان بسياري در حوزه بازيگري داريم که در کلاسهاي بازيگري آموزشگاههاي مختلف دوره ديدهاند، اما همچنان پشت خط ماندهاند و وارد عرصه نشدهاند. يا چون حمايتي صورت نگرفته تا وارد اين فضا شوند، کنار ماندهاند. ترسي که تهيهکننده به خاطر نداشتن بازيگران چهره دارد بايد از بين برود چون اين به نفع سينماست و اين وظيفه ما کارگردانان است که آنها را وارد اين فضا کرده و از آنها حمايت کنيم. ما نيازمند ورود خون تازه به رگهاي سينما هستيم که با حضور علاقهمندان به بازيگري چه دختر و چه پسر که نيازمند فرصت و زمان بيشتر براي ورود هستند، ميتوانيم اين کار را انجام دهيم. همکاران من به اين موضوع واقف هستند، چون علاوه بر بالا رفتن دستمزدها، نيازمند ورود چهرههاي جديد هستيم.
با توجه به وضعيت حال حاضر اکران، تا چه اندازه اکران آنلاين را مناسب ديديد و فکر ميکنيد اين چرخه تا چه زماني ميتواند ادامه داشته باشد؟
متأسفانه بحث اکران اين روزها با مشکل مواجه است. اکران سينمايي محول به حوزه آنلاين شده که البته فرصتي است که در اين شرايط به وجود آمده تا چرخ سينما در گردش باشد، اما ضرر و زيانهايي دارد که تهيهکننده بايد آنها را متحمل شود. مخاطبين سينمارو به دليل بسته بودن سينماها از دست رفتهاند و حتي با بازگشايي سالنها نيز بهسختي اعتماد کرده و وارد سالن ميشوند، البته حق هم دارند، با توجه به شرايط حال حاضر که کرونا بار ديگر اوج گرفته است، بايد همه نکات بهداشتي رعايت شود که متأسفانه بسياري رعايت نميکنند. بنابراين بازگشت سرمايه از طريق سينما در حال حاضر وجود ندارد و بايد براي آن فکري کرد و ترفندي به کار گرفت تا اگر قرار است به شکل آنلاين اکران را پيش ببريم فضا و دستهاي بيشتري وجود داشته باشد تا پول سريعتر به تهيهکننده بازگردانده شود و بتواند به کار خود ادامه دهد.
در جشنواره سال گذشته فيلم کودک و نوجوان اصفهان بود که صحبت از ساخت فيلمي درباره گروه موسيقي کرهاي بيتياس کرديد. پروژه اين روزها در چه مرحلهاي است و چرا به سراغ اين گروه رفتيد؟
ميخواستم گروه بيتياس را به دليل طرفداراني که در ايران دارد بيشتر بشناسم و بدانم چرا تا اين اندازه جوانان را به سمت خود جذب کردهاند. تحقيقاتي را در اين زمينه شروع کردم و روي آن علتها کار کردم و روابط علت و معلولي آن را پيدا کردم. بيتياس گروه جالبي است، چون اعضاي اين گروه از يکسري موقعيتها برخوردار نيستند و مشکل دارند، اما از آنجايي که خودشان را دوست داشتند و به تواناييهايشان اعتماد داشتند، توانستند فضاي اعتمادبهنفس را براي خود فراهم کنند و باعث شد کساني که هيچ توانمندي نداشتند با ديدن اين افراد علاقهمند شوند و آنها نيز اعتمادبهنفسشان بالا برود. زماني که با اين گروه آشنا شدم و آنها را شناختم تلاش کردم به درون خانوادهها بروم و چرايي اين ضعف نفس و عدم اعتمادبهنفس و آينده مبهم جوانان را بررسي کنم درواقع به دنبال آسيبشناسي اين ماجرا هستم.
در حال حاضر در چه مرحلهاي از نگارش قرار داريد؟
تحقيقات تمام شده و طرح اوليه فيلمنامه هم نوشته شده، اما بايد شرايط فراهم شود.
قصد داريد در فيلم از حضور خود گروه هم بهرهمند شويد؟
به شکل مستقيم نه، اما با تحقيقاتي که انجام دادم اگر بتوانم از وجودشان در فيلم استفاده ميکنم و يا در يکي از کنسرتهايشان اگر باشم فکر ميکنم اتفاق خوبي رقم بخورد. فکرهاي متعددي در اين زمينه دارم و روي نکات مختلف فکر ميکنم تا ببينم کدام يک امکانپذير است.
کار پروژه "هيس پسرها فرياد نميزنند" به کجا رسيد؟
دو سال روي فيلمنامه "هيس پسرها فرياد نميزنند" کار کردم، يعني دو تا ۳۶۵ روز عمر من را گرفت، اما مجوز ساخت آن را به من ندادند و نميدانم هم چرا؛ درنهايت بعد از آن که موفق شدم پروانه ساخت بگيرم به دليل همه مسائلي که عنوان کردم ساخت آن منتفي شد. اما در ليست کارهايي است که قطعاً انجامش خواهم داد.
پس از آن دو سال، فيلمنامه کاملاً تغيير کرد تا توانستيد مجوز بگيريد؟
بله، من کامل قصه را تغيير دادم و اين به نظرم بد است، چون جهان در حال حرکت است و شما نميتوانيد متوقف شويد. وقتي شما تحقيق ميکنيد مسائل همان زمان را درک ميکنيد و براي همان زمان ميتوانيد از آنها استفاده کنيد و هرچقدر اين زمان به سمت جلو حرکت ميکند تغييراتي نيز روي آن اعمال ميشود که اجتنابناپذير است. بنابراين اتفاقات جديدي رخ ميدهد و من نميتوانم در همان زمان گذشته باقي بمانم و مجبور به تغيير هستم.
در ايام قرنطينه خانگي دستبهکار نشديد تا اثر جديدي بنويسيد؟
يک داستان عاشقانه در بستر کرونا نوشتم که ساخت آن برايم بسيار مهم است. چون عشق هميشه يک موتور محرک براي تمام افتخاراتي است که در جهان رخ ميدهد. اگر عشق نباشد نور، خوشبختي، زندگي و آرامش هم نيست و در تمام وجوه زندگي ميتواند نقش داشته باشد. چيزي که در جامعه ما کمرنگ است و جامعه امروز نيازمند عشق و حس اميد است تا بالهاي حرکت انسان شود تا بلند شود و پرواز کند. يک قصه عاشقانه در بستر کرونا تعريف کردم تا اين نگاه را در آن جاري باشد. در جامعهاي که نااميد است، نيازمند نگاه تازه و مفهوم تازهاي از عشق هستيم. متأسفانه بين زوجين جامعه ما بسياري اوقات اين دوست داشتن کمرنگ است و ديده نميشود و بايد تلاش کنيم اين لکنت را از بين ببريم. بايد تلاش کنيم ديالوگ در جامعه ايجاد شود، چون از مونولوگ خسته شديم و نيازمند حس تازهاي هستيم. ما به هم احتياج داريم و براي ساختن و تعالي بايد جلو برويم.
عنواني براي آن در نظر داريد؟
هنوز عنوان قطعي برايش انتخاب نکردم، اما شايد "عروس کرونا" يا "سارا عروس کرونا" آن را نامگذاري کنم.
خانم درخشنده، اين روزها نام شما در ليست هيئت داوران جشنواره فيلم کوتاه کشف استعداد ديده ميشود، فکر ميکنيد سينما تا چه اندازه به دنبال کشف اين استعدادهاست و تا چه اندازه ميتوان اين استعدادها را جذب سينما کرد؟
فکر ميکنم اين جشنواره که مديريت هيئت انتخاب آن را سيروس الوند بر عهده دارد، هدفمند جلو ميرود و قصهاش کشف استعدادهاي جديد در فيلم کوتاه است. نگاه و زاويه ديد و آنچه يک فيلمساز خلاق را مجزا از يک فرد عادي ميکند، چرا که ما بايد به نيروهاي تازهنفس که تلاش ميکنند نگاه خاصي داشته باشند احتياج داريم و بايد پيشکسوتان اين عرصه دانش خود را در اختيار آنها بگذارند و فرصت براي آموزش و توليد آنها فراهم شود. جامعه ما جوان است و بايد استعدادهايش کشف شوند و اميدوار باشند فضا و عرصه براي رشد و نمو آنها وجود دارد تا تلاش کنند و اميدوارانه جلو بروند. از سوي ديگر پيشکسوتان نيز بايد حمايت کنند و بهترينها از اين ميان انتخاب شوند. ما آنها را رها نميکنيم بلکه کمک ميکنيم تا وارد عرصه فيلمسازي نوين شوند.
بازار