تورج نصر: 11 سال «صبح جمعه با شما» اجرا کردم

نصر علاوه بر دوبله، گویندگی در رادیو و بازیگری در تلویزیون را نیز انجام می دهد و آخرین سریالی که از او پخش شد، «افسانه هزار پایان» بود. با نصر که این روزها برنامه کوی نشاط را در رادیو اجرا می کند، درباره فعالیت هایش در این سال ها گفت و گو کردیم.

** با توجه به وضعیت موج دوم شیوع کرونا شرایط دوبله این روزها به چه صورت است؟

- مدتی است کار کم شده چون نمی توانیم دسته جمعی با بچه های دوبله دور هم جمع شویم و به همین خاطر کارهایی که در سازمان صداوسیما دوبله می شد به نسبت سابقه کم شده است. البته کارهای خصوصی هم به همین صورت است. اگر هم انجام شود دسته جمعی نیست و به صورت تک نفره یا دو نفره است.

** یعنی این امکان وجود ندارد که هر دوبلوری به صورت جداگانه بخش مربوط به خود را بگوید و بعد مونتاژ شود؟

- الان به همین شکل دارد اجرا می شود. منتهی خب حجم کار کم می شود به این دلیل که زمان بیشتری را باید به این موضوع اختصاص داد. به عقیده من و بسیاری از اهالی دوبله این شکل دوبله کردن اصلا دوبله نیست! و بیشتر شبیه به یک کار ماشینی است.

** دلیلش بیشتر به خاطر تعامل های بین دوبلورها است؟

- بله و ما وقتی به صورت جداگانه هر کدام بخش مربوط به خودمان را دوبله می کنیم، دیگر بده و بستان نداریم.

** و بر همین اساس کارها از نظر کیفی مطلوب نیستند.

- بله مسلم است که کیفیت کارها به صورت قبل نخواهند بود. چون وقتی من جدا به استودیو می روم و همکارم هم جدا می رود من و او نمی دانیم که هر کدام با چه حسی دوبله کردیم و چه گفتیم و بعد از اینکه تدوین شد می بینیم چه نتیجه ای دارد. این شکل کار کردن زمان بر است و ما که یک فیلم را یک روزه دوبله می کردیم، حالا باید سه روزه یک فیلم را دوبله کنیم و اینطوری حجم کار کم می شود. در قدیم و قبل از کرونا همه دوبلورها در یک روز دور هم جمع می شدند و کار می کردیم و تمام می شد و می رفت و کیفیت مطلوب تری هم داشت.

** شرایط کرونا علاوه بر سخت شدن کار شما دوبلورها باعث شده تا عده ای هم بیکار شوند.

- بی نهایت از دوستان و همکاران ما مدتی است که بیکار شدند. حتی خود من دو ماه بود که از خانه بیرون نیامده بودم و از اسفند تا اردیبهشت من و خیلی از دوستان جرات از خانه بیرون آمدن نداشتیم و در همین زمان هم کار نکردیم. همین الان هم با اینکه چند ماه گذشته اما خیلی ها سر کار نمی آیند.

** آخرین کاری که دوبله کردید چه کاری بود؟

- فوتبالیست ها آخرین کاری است که الان داریم دوبله می کنیم که مهسا عرفانی دختر مرحوم عرفانی کار می کند.

** همان فوتبالیست هایی که دهه ۷۰ از تلویزیون پخش شد؟

- نه به نسبت نسخه سال ۷۰ جدیدتر است. علاوه بر این مرد عنکبوتی و سریال هایی که قبلا دیده شده را دوبله می کنیم.

** این دوبله ها برای سازمان است؟

- نه برای بیرون از سازمان و برای برخی سایت ها است.

** این روزها وضعیت دوبله در خارج از سازمان صداوسیما به چه صورت است؟

- آن هم به همین صورت است و هیچ فرقی نمی کند. در آنجا هم باز باید به صورت تک نفره یا دو نفره داخل استودیو نشسته و دوبله کنیم و باز دوبله یک فیلم دو یا سه روز طول می کشد و زمان بر است.

** منهای شیوع کرونا، ما سال گذشته تعدادی از دوبلورهای خوب و پیشکسوت مان را از دست دادیم.

- بله درست است. ببینید ما الان دیگر نمی توانیم فیلم خوب دوبله کنیم به این دلیل که کمبود گوینده خوب داریم. الان گوینده های زیادی به واحد دوبلاژ آمدند اما تا اینکه بخواهند گوشه ای از کار را بگیرند زمان می برد و الان هم اصلا فرصت این کارها نیست. نه فیلم های خوب هست و نه شرایط برای تازه واردها مهیا است. در گذشته که این دوبلورهای جدید می آمدند تا مدتی کنار دست پیشکسوت ها و قدیمی های دوبله می نشستند تا کسب تجربه کنند و بعد کار خود را آغاز می کردند اما الان که دیگر آن عزیزان از میان ما رفتند، ‌شرایط مهیا نیست و از سویی هم فیلم های خوبی نیست که بخواهند به جای شخصیت های آنها دوبله کنند.

** فیلم های خوب هم که خریداری نمی شود.

- بله،‌ دولت باید این فیلم ها را خریداری کرده و در اختیار واحد دوبلاژ قرار دهد که این روزها با کمبود بودجه مواجه است. الان چند سالی است که نمی توانند فیلم های خوب خریداری کنند به این دلیل که گران است و از آن طرف فیلم های کره ای و چینی که به صورت رایگان در اختیارشان قرار می گیرد را استفاده می کنند. مدتی است که فیلم ها فقط به زبان فارسی دوبله می شود و کیفیت آنچنانی ندارد.

** و با این شرایط دوبلورهایی که به تازگی به سمت این حرفه آمدند نمی توانند پیشرفت خوبی داشته باشند.

- نه دیگر باید موقعیت باشد و گوینده های قدیمی هم حضور داشته باشند و دوبله حرفه ای نیست که یک هنرجو به سادگی و بدون کمک و انتقال تجربه بتواند آموزش ببیند.

** شما کلاس دوبله و گویندگی برگزار نمی کنید؟

-این اواخر داشتم در دانشگاه شاهد تدریس می کردم که به دلیل کرونا تعطیل شد.

** در آموزشگاه های مختلف چطور؟

-الان که زمان خوبی برای برگزاری این کلاس ها نیست چون هم اینکه کسی ثبت نام نمی کند و به کلاس نمی آید و هم اینکه به خاطر مسائل مالی مردم نمی توانند به این کلاس ها بیایند.

** امرار معاش برای افرادی که صرفا کاردوبله را به عنوان منبع درآمد دارند کار ساده ای نیست.

-البته در مورد من فرق می کند چراکه علاوه بر دوبله، بازیگری در فیلم و سریال و گویندگی رادیو را نیز انجام می دهم. وگرنه با دوبله کردن به طور صرف نمی توان یک زندگی را اداره کرد.

** افرادی که صرفا دوبلور و یا صرفا بازیگر هستند در این حال و اوضاع کار سختی به عهده دارند.

-بله، خیلی از بازیگرهای ما که الان بیکار شدند.

** شما در مجموعه تلویزیونی «افسانه هزار پایان» نیز بازی کردید که مدتی است از شبکه سه پخش می شود. این مجموعه چند سال گذشته از شبکه نسیم بروی آنتن رفت.  چطور شد که از نسیم به سه رفت؟

-مدتی از شبکه نسیم پخش شد، فیلمبرداری به دلیل کمبود بودجه متوقف شد. بعد از آن دوباره فیلمبرداری شروع شد اما به مشکل مالی خورد و در اصل باید گفت حضورم در این سریال دردسر بزرگی بود و دو سال گرفتار بودم.

** دو سال در این سریال بازی می کردید؟

-بله و مدت زمانی طولانی بود. از ابتدا ۵۰ قسمت بود اما الان ۳۰ قسمت شده و کوتاهش کردند.

** با توجه به اینکه می فرمائید به مشکلات مالی خوردیم، بازیگرها دستمزدهایشان را دریافت کردند؟

-برخی گرفتند و برخی هم دارند می گیرند.

** افسانه هزار پایان بستر قدیمی و تاریخی دارد و مشخص است که با هزینه تولیدی کمی هم ساخته نشده است.

-اصلا کار بسیار زیبایی است اما کار بسیار سختی برای ما بود. هم از نظر تولیدی و هم پس تولیدی. لوکیشن های بیابان و کویر را نگاه کنید فکر کنید چند روز باید در این لوکیشن ها آنهم در سرمای زمستان و گرمای تابستان ضبط می کردیم اما در کل نتیجه کار خوب شده است و راضیم.

** شما بازخوردهای مخاطبان را پیگیری می کنید؟ مردم این سریال را دوست داشتند؟

-تا جایی که من اطلاع دارم هر بیننده ای که این سریال را دیده راضی بوده و تا به حال ناراضی ندیدم که بگوید چه سریال مزخرفی است! و همه از کار تعریف کردند.

** بخشی از «افسانه هزار پایان» فلش بک به سریال و فیلم هایی است که در قدیم ماندگار شده و مردم با آنها خاطره دارند.

-بله حتی برخی شخصیت ها نیز یادآوری شخصیت های اصلی سریال ها و فیلم های پرمخاطب و ماندگار تلویزیون و سینما هستند. مثل ارژنگ امیرفضلی در «افسانه هزار پایان» که نقشش شبیه به نقش شخصیت اصلی روزی روزگاری است. فضای این سریال از آن سریال ها و فیلم های قدیمی نشات گرفته شده و بین زمان گذشته و حال در رفت و آمد است و هر مخاطبی که سریال را تماشا می کند می گوید یاد فلان سریال بخیر.

** شما در دو نقش در این سریال بازی کردید؟

-بله من فرمانده ریزگردها هستم و نقش دومی که بازی می کنم طبیب است.

** با توجه به اینکه «افسانه هزار پایان» در ژانر کمدی است، علاقه شما برای بازیگری به سمت کارهای کمدی است؟

-در کل کارهایی که بازی می کنم کمدی است چه در دوبله و کارتن ها و چه در بازیگری. حتی یادم است سریال «آقای شهروندی» را که بازی می کردم هنوز هم در ذهن مردم مانده است و آنهم کمدی بود. حتی در رادیو هم به همین صورت بوده است و اغلب کارهایم کمدی است.

** نقش هایی که شما را به فضای تاریخی و گذشته می برد چقدر برایتان خاطره انگیز است؟

-این سبک فضاها برای خود ما بازیگرها نیز جذابیت دارد از لباس گرفته تا لوکیشن و ... ما را یاد قدیم ها می اندازد. برای مثال وقتی به شهرک غزالی می رویم حال و هوا و فضای قدیمی دارد. من نیز کارهای تاریخی را دوست دارم اما خب متاسفانه دیگر کارگردان ها به سمت این فضاها نمی روند. یا اگر هم سریال تاریخی با بودجه های کلان ساخته می شود، بیننده ندارد و باید از این سبک کارها ساخته شود تا مردم با تماشایش لذت ببرند.

** به هر ترتیب شغل اول شما دوبله است، اما وقتی شما را برای بازی در سریال یا فیلمی انتخاب می کنند، صدایتان برایشان مهم است یا بازی؟

-بیشتر به خاطر صدایم انتخاب می شوم. برای مثال در همین افسانه هزار پایان به خاطر صدایم انتخاب شدم.

** چرا؟

-به این خاطر که دوبلورها دارای صدای آشنایی برای مردم هستند و از این نظر برایشان خوب است و هم اینکه مردم چهره دوبلورهایشان را می بینند و همین برایشان جالب است. البته من که در گذشته هم بازی کرده بودم و مردم چهره ام را می شناسند. اما عده ای هم هستند که با صدایشان می آیند و دیده می شوند.

** برخی از دوبلورها معتقدند بازیگری و دوبله مکمل یکدیگر هستند. شما هم بر همین عقیده اید؟

-این دو کار از هم جدا هستند و بازیگری ربطی به کار دوبله ندارد. فقط اینکه به خاطر اینکه من و امثال من که دوبلوریم، به خاطر گویشی که داریم به نفع صدابردار هر کاری هستیم تا گوینده ای که نه صدا و نه گویش خوبی دارد. هر کدام از دوبلورها وقتی جلوی دوربین رفتند و بازی کردند موفق بودند.

** شما در صبح جمعه با شما هم حضور داشتید.

-بله حدود ۱۱ سال در این برنامه نقش های مختلفی را اجرا می کردم و کارم را در این برنامه با مرحوم نوذری آغاز کردم.

** خاطره انگیزترین نقشی که در رادیو ایفا کردید کدام نقش بوده است؟

-همه نقش هایم برای خودم خاطره انگیز است اما وقتی گرد زمان روی آن می نشیند دیگر جذابیت اولیه را ندارد.

** جای یکسری برنامه ها از جمله صبح جمعه با شما با گروهی که شما در آن حضور داشتید در رادیو خالی است.

-به این خاطر است که دیگر گوینده های خوب آن زمان را نداریم و بچه هایی که کمدی کار می کردند کمتر شدند. عده ای مرحوم شدند و تعدادی هم از ایران رفته اند و آن افرادی هم که علاقه مندند و می آیند باید کنار دست گوینده های قدیمی بنشینند تا کار حرفه ای یاد بگیرند و این می شود که اغلب کارهای طنزی که در رادیو پخش می شود ضعف دارند. نویسنده و ‌کارگردان طنز نداریم و اگر هم باشد از نظر مالی با رادیو به توافق نمی رسد و نمی آید.

** با توجه به شرایط موجود فکر می کنید آینده خوبی در انتظار دوبله در کشور باشد؟

-دوبله روز به روز ضعیف تر می شود و به نظر من دیگر دوبله ماندگاری نمی شود و فقط دوبله به فارسی است بدون انتقال احساس.

** کار برای کودک هم مدت زیادی است که به فراموشی سپرده شده است

- بله مدتی است که دیگر کودکان و نوجوان ها را فراموش کردیم و در این بخش ضعف داریم نه در تلویزیون و نه در سینما. برای همین است که کودکان ما به سمت ماهواره ها گرایش پیدا می کنند. یادم است در سال ۶۰ فیلم های خوب بزرگسال و کودک می آمد و ما دوبله می کردیم و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بسیار فعال بود اما اصلا انگار نه انگار که کودکی در این کشور وجود دارد و به این گروه سنی اهمیت نمی دهند.