استقبال از برنامه های تلویزیونی با «ستاره های مردمی»

جام جم

بروزرسانی 1399/05/15 - 21:45

استقبال از برنامه های تلویزیونی با «ستاره های مردمی»

جام جم/ بسياري از برنامه سازان تلويزيون به جاي دعوت از سلبريتي ها، مردم عادي را سوژه برنامه هاي خود مي کنند؛ اتفاقي که با اقبال مخاطبان همراه است

تا بوده چهره ها مرکز توجه بودند و يک برنامه با آمدن آنها جذاب مي شد. به مرور، اما اين چهره ها تکراري شدند و حرف هايشان بارها به گوش مخاطب رسيد. در تسريع اين روند شبکه هاي اجتماعي اينترنتي هم دخيل بودند، چون ارتباط نسبتا بي واسطه اي ميان مردم و سلبريتي ها برقرار کردند و حتي در بعضي موقعيت ها کژکارکرد هم داشتند و به محبوبيت اين چهره ها خدشه وارد کردند. موازي با اين جريان ها و شايد در نتيجه آن، برنامه هاي تلويزيون رويکرد تازه اي را پيش گرفتند. کمي از تمرکز صرف روي چهره ها فاصله گرفتند و راوي قصه هاي مردم شدند. در نتيجه اين تغيير، مخاطبان بيش از گذشته در قاب سيما آدم هايي از جنس خود مي بينند و همين برايشان جذابيت دارد. مثلا مي بينند کسي از جايي که آنها امروز در آن ايستاده اند، موانع را پس زده، به موفقيت رسيده است و... اگر در تلويزيون بعد از انقلاب رد اين گونه برنامه ها را بگيريم و اقبال عام را هم در نظر داشته باشيم، مي رسيم به مسابقه هايي نظير مسابقه محله و مسابقه کوچک و اگر از دايره مسابقه ها که غالبا شرکت کنندگان مردمي دارند نيز خارج شويم، مي رسيم به ديگر برنامه هايي که مهمانان و قهرمانانشان مردم هستند و به مرور آنتن بيشتري را گرفتند. ما در اينجا نگاهي به تعدادي از اين دست آثار انداخته ايم، برنامه هايي که مي شود گفت مردم محور هستند.

«هزار راه نرفته» تا خوشبختي
اشاره کرديم و حتما شما هم دقت کرديد تعداد برنامه هايي که مردم در آن نقش اصلي را داشته باشند روز به روز دارد بيشتر مي شود و محبوبيت اين دست برنامه ها هم در حال بالا رفتن است. اين اتفاق خوبي است که بسياري از برنامه سازان رويش دست گذاشته اند. در حقيقت بعد از سال ها برنامه سازي با محوريت سلبريتي ها که البته همچنان ادامه دارد، مردم عادي راهي به برنامه ها باز کرده اند و شده اند نقش اصلي و عامل جذابيت بسياري از آنها. تولد يکي از برنامه هاي محبوب با چنين رويکردي در دهه ۸۰ رخ داد. اوايل دهه ۸۰ بود که برنامه اي با محوريت ازدواج و بررسي مشکلات زوج ها روي آنتن رفت و خيلي زود به محبوبيت رسيد. شکل و شمايل متفاوت اين برنامه و صريح گفتن برخي مسائل زندگي زناشويي با حضور زوج هاي درگير و سعي در شرح و حل مشکل آنها از جمله موارد جذابي بود که «هزار راه نرفته» را تا سال ۸۸ به فصل پنج رساند و فصل ششم آن را هم بعد از ۱۰ سال روانه کرد. اين برنامه را مي توان جزو برنامه هاي شاخصي دانست که با مهمانان مردمي روي آنتن رفت و بدون حضور چهره ها به موفقيت رسيد. برنامه اي که مسائل مطرح شده در آن ملموس و از جنس مشکلات خانوادگي مردم بود و به اين ترتيب ميان مخاطباني که خود را در قاب تصوير مي ديدند، گل کرد.

«دعوت» به زندگي
برخي مي گفتند ماه عسلي ديگر است، اما محور اصلي اين برنامه رمضاني بيشتر دعوت به سبک زندگي مطلوب و ازدواج بود و مهمانان مردمي آن که غالبا زوج هاي جوان بودند در گفت وگو با مجري - کارشناس برنامه از قصه زندگي شان مي گفتند. تاثيرگذاري «دعوت» هم ناشي از همين حضور مردمي و شنيدن قصه هايي آشنا و در عين حال جذاب بود که مخاطب با شنيدنش فاصله چنداني ميان خود و آناني که در قاب تلويزيون ديده، احساس نمي کرد. اين برنامه رمضان امسال هم با همين محور روي آنتن شبکه يک سيما رفت.

مامان باباهاي قهرمان
کودک شو هم از آن دست مسابقه هاست که در آن مردم بيش از پيش ديده شدند و حتي گاهي پاي شرکت کنندگان و برندگان آن در دوره هاي مختلف به مطبوعات نيز باز شد و در شبکه هاي اجتماعي مجازي هم دنبال کنندگان بيشتري پيدا کردند. اين تفاوت هم به دليل شيوه متمايز اين برنامه براي معرفي شرکت کنندگان و طراحي آيتم هاي مختلف آن است.

«هزارداستان» واقعي
بعد از ماه عسل به دنيا آمد، ايده پرداز و کارگردان آن، مريم نوابي نژاد همان کسي بود که بسياري از سوژه ها را به ماه عسل معرفي مي کرد. اين برنامه سه داستان روايت مي کرد و نقطه برجسته آن حضور يک چهره هنري به عنوان شنونده، مقابل افرادي از جنس مردم عادي بود. در واقع ديگر يک چهره مشهور، سخنور نبود و مردم مخاطب قصه او؛ بلکه او اين بار شنونده قصه مردم بود و مقابل آنها مي نشست و پرسش مي کرد.نوابي نژاد، رمضان امسال هم برنامه مکث را با همين محوريت روي آنتن برد.

مردم با «اختياريه»
برنامه اختياريه با کارگراداني مصطفي امامي و تهيه کنندگي و اجراي مرتضي فاطمي هم در فصلي از خود گفت وگوهاي متفاوتي را در رمضان ۹۸ جلوي دوربين برد. مهمانان بسياري از قسمت هاي اين برنامه در ماه رمضان، آدم هاي عادي با قصه هاي خاص بودند. البته همه اين افراد قهرمان نبودند، در ميانشان ضدقهرمان هم حضور داشت، مثل قسمتي که يک آدم ربا مهمان برنامه بود، ولي مي توان اين برنامه را هم از آن دست آثار به حساب آورد که به آدم هاي ناشناخته و دورمانده از نگاه جامعه نور تاباند تا بيشتر ديده شوند.

تاکسي مردمي
تاکسي که به دل کوچه و خيابان مي زد و چهره اي که برخلاف بسياري از برنامه ها اين بار جاي صندلي مهمان، ميزبان و راننده مردمي بود که سوار اين تاکسي مي شدند. برنامه بي کرايه هم گرچه مسابقه بود، ولي ساختاري متفاوت داشت و به شرکت کنندگان بهاي بيشتري مي داد و سعي داشت اتفاقا از ويژگي ساده و معمولي بودن شرکت کنندگانش به نفع متمايز شدن برنامه بهره ببرد.

«عصر جديد» ما
در مسابقات اصولا شرکت کنندگان مردم هستند و اتفاقا اگر برنامه سازي خواسته نوآوري کند از چهره ها براي شرکت در مسابقه اش دعوت کرده، اما ماجراي عصر جديد کمي متفاوت است. اين برنامه فقط يک مسابقه نيست. بلکه در آن از شرايط دشواري که يک شرکت کننده براي ديدن شدن و رشد در رشته اش طي کرده نيز گفته مي شود. اين فرامتن اگر روي نتيجه مسابقه، انتخاب داوران و احساس مردم هم بي تاثير باشد، دست کم آدم هايي که تا ديروز از نگاه تحسين گران به دور بودند را به قهرمان و چهره بدل مي‎کند. به بيان ديگر عصر جديد گرچه مسابقه است و از اين جهت نمي توان آن را در رسته برنامه هاي مردم محور دانست، چون غالب مسابقه هاي تلويزيوني شرکت کنندگان مردمي دارند. اما نگاه و پرداخت آن به زندگي شرکت کنندگان و همراهي چند ماهه مخاطبان با آن باعث مي شود، برخي از اين افراد به قهرماناني بدل شوند که از پس زندگي دشواري که داشتند، برآمدند و خود را به صحنه اي با مخاطبان بسيار رساندند.

خانه من و شما
ساخت رياليتي شوها هم، همراه با اين رويکرد مدتي است حسابي باب شده و طرفداران زيادي پيدا کرده است. يکي از نمونه هاي آن مستند مسابقه «خانه ما» است که شرکت کننده هايش مردم هستند. اين مسابقه را هم به سبب تفاوت ساختار و پرداختش مي توان در دسته برنامه هايي آورد که روايتگر زندگي عادي مردم هستند. در واقع با حضور دوربين مسابقه در خانه افراد، گفتن از ويژگي‎هاي شخصيتي و شغلي آنان و همراهي همه اعضاي خانواده با يکديگر براي برنده شدن باعث مي شود مخاطبان احساس نزديکي بيشتري به فضاي اين برنامه داشته باشند.

نگاه کوتاه
فرمول يک: برنامه علي ضيا، در شبکه يک سيما در برخي قسمت ها خود ميزبان مهمانان مردمي بود که قصه هايي جذاب داشتند.
کوله پشتي: از تابستان ۸۳ روي آنتن رفت و از نظر اجرا و موسيقي حال و هواي تازه اي ميان برنامه هاي سيما داشت. در «کوله پشتي» هم از مهماناني دعوت مي شد که يک ويژگي خاص داشتند که ميان آنها آدم هاي ناشناخته و مردم عادي هم بودند.
جزر و مد: برنامه جزر و مد که قبل از ماه عسل با همين حال و هوا روي آنتن شبکه سه سيما مي رفت، با سوژه هاي مذهبي، ميزبان مهمان هاي غالبا مردمي با زندگي هاي متفاوت بود. و...