منوچهر طیاب؛ در سوگ فرزند حقیقی ایران زمین که عاشقانه زیست

ايسنا/ مهرداد اسکويي، منوچهر طياب را دردانه نازنين ايران زمين و سرباز واقعي فرهنگ ميداند که قلبش براي اين «کهن بوم و بر» ميتپيده است.
اين مستندساز که از درگذشت منوچهر طياب بسيار متاثر است، ميگويد: چه بازي غم انگيزي دارد روزگار که در فاصلهاي بسيار کم شاهد رفتن خسرو سينايي و منوچهر طياب هستيم، دو هنرمندي که ستونهاي مستحکم سينماي مستند ما بودند.
او سپس از ويژگيهاي شخصيتي منوچهر طياب ياد ميکند و به ايسنا ميگويد: هميشه صدايش آرام و دلنشين بود و نگاهش مهربان و پشتيبان. او همواره حمايتگر نسل جديد بود.
اسکويي از عشق سرشار طياب به ايران زمين هم سخن ميگويد: با رفتار، دانش و آگاهياش به ما ياد ميداد اين سرزمين چقدر عزيز است و بايد برايش کار کرد و مسئوليت داريم گوشه گوشهاش را که ناشناخته مانده، به نسل جوان بشناسانيم.
اين هنرمند، رفتن طياب را داغي سنگين بر دل خود ميداند و اضافه ميکند: بودن با اين بزرگان و حضورشان در زندگي آدمي آنقدر اثرگذار است که وقتي ميروند، ناگهان حس ميکنيم فضاي سينماي مستند چقدر خالي شده است.
او ابراز تاسف ميکند: در روزگاري که هر يک از مدعيان، بخشي از اين آب و خاک را به تاراج ميبرند، او با تمام وجود خويش براي اين کشور کار کرد.
اسکويي با اشاره به پژوهشها و جستجوهاي بسيار طياب براي ساخت فيلمهايش اضافه مي کند: پژوهشهاي او آنچنان عميق و زياد بود که فيلم، مجال کافي براي آن را نداشت و اين چنين بود که اين تحقيقات را در کتاب هم گردآوري ميکرد.
اين مستندساز، طياب را هنرمندي تجربهگرا ميداند و ادامه ميدهد: اطلاعاتي که در فيلمهايش ارايه ميدهد آنچنان عميق و درست است که آثارش در مراکز علمي جهان به نمايش در ميآمدند و اين به دليل سلامت پژوهشهاي او بود.
به گفته اسکويي، يکي از مهمترين ويژگي هاي آثار طياب، دراماتيک بودن آنهاست و اين همه برآمده از دانش عميق او در حوزه درام و ادبيات است.
اين هنرمند از طياب به عنوان «دانشي مرد»ي ياد ميکند که در مستندهايش بخوبي به جغرافيا، تاريخ، مردمشناسي، فرهنگ و ... توجه داشته و همين ويژگيها سبب شده آثار او خشک نباشند بلکه با بهرهگيري از ضرباهنگ موسيقي و به کار گيري درست درام، مخاطب با اشتياق روايت اين آثار را دنبال کند.
اسکويي با ستايش طياب به عنواني هنرمندي که همواره در حال مطالعه بوده، ميگويد: پژوهش جزو ارکان اصلي زندگي او و خسرو سينايي بود و اين دو هنرمند بر تمام حوزهها اشراف داشتند؛ تسلطي که متاسفانه امروزه در مستندسازي ما ديده نميشود و جوانان ما خيلي کوتاه و به سرعت، مراحل تحقيق را سپري ميکنند. اما بزرگاني مانند منوچهر طياب حتي به خبررساني کارهاي خود اهميتي نميدادند.
او، طياب را سرباز واقعي حوزه فرهنگ ميداند و ميافزايد: جانش را براي اين کهن بوم و بر گذاشت. هميشه رخت سفر بر تن داشت. چندين سفر را با هم رفتيم و شناخت او از مناطق گوناگون و وسواس و حساسيتش در حوزه تحقيق، همانند پژوهشگران قرن 19 و 20 بود.
اسکويي درباره ديگر ويژگيهاي شخصيتي طياب ميگويد: در او ذرهاي بخل، کينه يا حسد نميديدي. روح و جانش زلال و يگانه بود و همواره پيگير کار ما بود و با چه دقت و حساسيتي کارهايمان را دنبال ميکرد.
او که به عنوان راوي در ساخت مستند «زاگرس گاهواره تمدني کهن» در کنار طياب بوده است، با تاکيد بر لزوم توجه بيشتر به چهرههايي مانند منوچهر طياب ادامه ميدهد: وزارت ارشاد مسئوليت دارد درباره مفاخر کشور کتاب، فيلم و اسناد تهيه کند. اينها دردانهها و فرزندان واقعي کشورمان هستند که يک به يک از دست ميروند.
اسکويي که از بسياري از مفاخر ايران زمين عکاسي کرده است، خاطرنشان ميکند: همه ما شعار ايران دوستي سر ميدهيم ولي در نهايت به فکر گذران زندگي خود هستيم. کمشمار هستند کساني مانند ايرج افشار، خسرو سينايي، منوچهر ستوده يا منوچهر طياب. گويي جهان هستي اينان را به عنوان پيامبران فرهنگ برگزيده است.
او که پيش از آخرين سفر طياب، اين هنرمند را در مراسمي ديده است، اضافه ميکند: در آن ديدار به ايشان گفتم ميخواهم از شما عکاسي کنم و او گفت من که هستم، فقط براي درمان به وين ميروم و زود برميگردم. برو سراغ کساني که بزرگتر هستند يا آنان که گوشهگيري اختيار کردهاند. وقتي از سفر بازگشتم، قراري خواهيم گذاشت نه فقط براي عکاسي بلکه براي گپ و گفت و صحبت کردن از تازهترين کتابي که نوشتهام.
اسکويي ميگويد: تقدير مجال نميدهد. 50 ساله شدهام. در اين مدت عزيزان زيادي از دست دادهام؛ پدرم، پدر همسرم، خسرو سينايي و حالا هم منوچهر طياب و گويي ياد نگرفتهام که اين بزرگان قرار نيست هميشه بمانند و نبايد منتظر ماند. ناگهان ميبيني که رفتهاند.
او در پايان سخنان خود اضافه ميکند: تنها چيزي که آرامم ميکند اين است که شصت هفتاد سال عاشقانه براي اين سرزمين کار کرد و لذتش را برد. تا آخرين لحظه پرسش داشت. او دانشآموزِ پيوسته فرهنگ، تاريخ، جغرافيا و ... بود.
منوچهر طياب هنرمند سرشناس عرصه سينماي مستند بامداد 4 شهريور ماه در وين بر اثر سرطان درگذشت.