قهرمان تلویزیونی عصر کرونا
جام جم/ با وجود ضعفهایی که در فصل دوم عصرجدید وجود داشت، این برنامه توانست گلیم خودش را از آب بیرون بکشد و یکی از پرمخاطبترین برنامههای تلویزیون در ایام کرونا شناخته شود
فصل دوم «عصرجدید» از همان ابتدا بهواسطه درگیری با بیماری کرونا، با مشکلات و محدودیتهایی همراه شد. از نقطه شروع تا پایان، تغییر و تحولهای زیادی در ساختار آن بهوجود آمد و بارها پخش آن متوقف شد اما نهایتا توانست با وجود تمام این مشکلات، بهعنوان یکی از پرمخاطبترین برنامههای تلویزیونی، کارش را به پایان برساند. این مسابقه در فصل دوم، به اندازهای جذاب و سرگرمکننده ظاهر شد که ثابت کرد قابلیت این را دارد که چندین و چند فصل دیگر ادامه پیدا کند.
تمهیدات ویژه برای ایام کرونا
فصل دوم عصرجدید در شرایطی تولید شد که جامعه درگیر هراس ناشی از شیوع ویروس کرونا بود. از یک طرف، طبق پروتکلهای اعلام شده، امکان جمع کردن جمعیت زیاد کنار هم در استودیوی ضبط مسابقه وجود نداشت و از طرف دیگر، احسان علیخانی تاکید داشت مسابقهای مانند عصرجدید، بدون تماشاچی امکان ضبط ندارد و بهتر است تعطیل شود. با این حال تعطیل نشد و برنامه برای اینکه دوام داشتهباشد دست به دامان راهحلهای زیادی شد. در ابتدای هر قسمت از مسابقه، پشت صحنهای روی آنتن میرفت که نشان میداد ماموران وزارت بهداشت در برنامه حضور دارند و تب شرکتکنندگان را پیش از ورود به استودیو اندازه میگیرد. ضبط مسابقه با این شرایط تا مدتی ادامه پیدا کرد اما بعد از اوجگیری مجدد ویروس کرونا، امکان ادامه تولید آن وجود نداشت. برای ضبط برنامه با شرایط جدید، باید تعداد تماشاچیها به نصف تقلیل پیدا میکرد و تست کرونا و استفاده از ماسک برای تمام تماشاچیها الزامی میشد. از آنجا که چنین امکانی وجود نداشت، برخلاف میل عوامل، بخش آخر مسابقه بدون تماشاچی تولید شد. با این حال برای اینکه شرکتکنندهها بهدلیل نبود تماشاچی سرخورده نشوند، عصرجدید از تمهید ویژهای به عنوان جایگزین تماشاچیها استفاده کرد. چند دکمه روی میز احسان علیخانی تدارک دیدهبودند که با فشار دادن هرکدام از آنها صدای دست زدن و تشویق و خنده و هیجان تماشاچیها در سالن پخش میشد و احتمالا شرکتکنندهها هنگام اجرا در سالن خاموش، متوجه غیبت تماشاچیها نمیشدند.
تخصصیتر شدن داوریها
بعد از ماجرای شیوع کرونا و تغییر و تحولاتی که بهواسطه آن در «عصرجدید» بهوجود آمد، آنچه بیشتر از همه اهمیت داشت بحث داوری بود. آنهایی که فصل اول این مسابقه را دیدهبودند قطعا متفقالقولند که شیوه داوری در
فصل دوم، چندین و چند مرتبه از فصل اول جلوتر بود. درست است که در فصل دوم هم دلایل برخی داوران برای پذیرش یا رد یک اجرا چندان قابلقبول نبود و نمیتوانست مخاطبان و سایر داوران را قانع کند اما در مجموع، عیار داوری داوران پیشرفت خوبی داشت. پیش از این شاهد داوریهای احساسیتری در میان داوران بودیم اما در فصل دوم، شیوه مواجهه داوران با اجراها نشان از این داشت که احساس، جای کمتری در داوری پیدا کردهاست و داوران بیش از پیش، در این زمینه تخصص پیدا کردهاند. مثلا آریا عظیمینژاد در فصل جدید، به نسبت فصل اول، مهربانتر ظاهر شد و با لحن بهتری به مصاف با شرکتکنندهها میرفت. میزان آرای منفی سیدبشیر حسینی برخلاف فصل قبل کمتر شدهبود و سعی میکرد تحلیلهای دقیقتری برای رد یک اجرا داشتهباشد، گرچه بعضی وقتها موفق نمیشد. بههرحال وضعیت داوری، نسبت به قبل چندپلهای پیشرفت داشت.
از همه مهمتر شیوه داوری رویا نونهالی بود. او در فصل جدید با تحلیلهای دقیق و آرای درست، توانست یک سر و گردن قدرتمندتر از سایر داوران قرار بگیرد و بارها خودش را در نقطههای حساس داوری ثابت کند. نونهالی حتی اگر تحت تاثیر احساسات قرار میگرفت یا اجرایی را صرفا بهدلیل اینکه خوشش آمده انتخاب میکرد باز هم دلایل محکمی برای این انتخاب میآورد. او در مقابل اجراهایی که بهدلایلی رای نمیآوردند میایستاد و از آنها دفاع میکرد. از طرف دیگر تسلط نونهالی روی زبان و بهکارگیری واژگان برای توصیف اجراها هم از جمله نکات مثبت اجرای او بود.
ارزیابی جالب داوران توسط تماشاچیها
شوخی احسان علیخانی با داوران و محک زدن داوری آنها توسط تماشاچیهای داخل استودیو، از جمله اتفاقهای جالب فصل دوم بود که از قضا چندبار هم تکرار شد. ماجرا از این قرار بود که علیخانی در قسمتهای میانی مسابقه، اعلام کرد قصد دارد عملکرد داوران برنامه را ارزیابی کند. سؤالاتی درباره داوری هرکدام از داورها مطرح شد و سایر داوران با فشار دادن ضربدر سفید و تماشاچیهای داخل استودیو با بالا بردن مربعهای رنگی به آنها پاسخ دادند. اکثر سوالها درباره تسلط داوران روی داوری، اهمیت مسابقه برای آنها، خوشرفتاری و بدرفتاری آنها با شرکتکنندهها، چگونگی رفتار در پشت صحنه و... بود. این ماجرا علاوه بر بالا بردن جذابیت مسابقه و به چالش کشیدن داوران، باعث شد تا هم خود داوران و هم تماشاچیها و مخاطبان، در جریان ارزیابی عملکرد آنها قرار بگیرند.
دخالت علیخانی در داوریها
در فصل اول اگر به خاطر داشتهباشید دخالت داوران در آرای یکدیگر با مخالفتها و انتقادهایی روبهرو شد. داوران بدون اینکه از هم اجازه بگیرند چراغهای هم را روشن میکردند و امتیازی برای اجرای مورد علاقهشان ثبت میکردند. در فصل دوم خبری از اینگونه دخالتها نبود اما خود احسان علیخانی تمام تلاشش را میکرد تا اجرایی که بهنظرش قابل قبول بودهاست بدون سه ضربدر سفید از مسابقه خارج نشود. تا جایی که میتوانست داور را قانع میکرد تا رای منفیاش را به مثبت تبدیل کند اما وقتی میدید فایدهای ندارد از تماشاچیها میخواست وارد میدان شوند و بگویند با رای منفی داور موافقند یا مخالف. اکثرا هم پاسخ این نظرسنجی به سمتی میرفت که شرکتکننده در مسابقه میماند.
عیار شرکتکنندهها
مسالهای که از همان روز اول نظرمان را جلب کرد،بالا بودن عیار شرکتکنندهها نسبت به فصل اول بود.در فصل اول،هنوز خیلیها نمیدانستند شرایط عصرجدید از چه قرار است و چطور میتوانند در این مسابقه شرکت کنند. بعد از مواجهه با فصل اول، خیلیها که صاحب ذوق و استعداد و خلاقیتی بودند به میدان آمدند و هنرشان را به نمایش گذاشتند. انگیزه برای شرکت در مسابقهای مثل عصرجدید باعث شدهبود خیلیها به طور فشرده تلاش کنند و در این مسابقه حضور داشتهباشند. از این روست که عیار شرکتکنندهها در فصل دوم،حتی همان قسمتهای ابتدایی بالاتر از فصل قبل بود.
استفاده درست از سرمایههای فصل قبل
در فصل قبل،شرکتکنندههایی مثل محمد زارع و سعید فتحیروشن، توانستند با مقام بالا مسابقه را ترک کنند.یکی از اتفاقهای مهم و قابل قبول سری تازه عصرجدید، استفاده از دانش و تواناییهای این فینالیستها بود. آنها بیشترشان در پشت صحنه عصرجدید حضور داشتند و راهنماییها و تلاشهایشان را برای بهتر شدن روند اجرای شرکتکنندگان جدید میدیدیم.درواقع عصرجدید، استعدادهای برتر خودش را رها نکرد و با تشخص بخشیدن به آنها و قرار دادنشان در جایگاه مربی، از سرمایههایش استفاده کرد. احتمالا این دو نفر همراه فینالیستهای برتر فصل دوم، همچنان با این مسابقه همراهی خواهند کرد و در فصلهای دیگر هم شاهد حضورشان خواهیم بود.
پخش هر قسمت در2 شب
در تعطیلات عید نوروز به دلیل اینکه تعداد قسمتهای تولید شده به اندازهای نبود که بتواند تمام تعطیلات را پوشش دهد، عصرجدید برای اینکه بتواند هرشب برنامه داشتهباشد،تصمیم گرفت هر قسمت مسابقه را در دو قسمت تدوین کند. در این شرایط، اجرای شرکتکنندگان در دو شب پخش میشد و یک شب در میان شاهد اعلام نتایج داوریها بودیم. بعد از نوروز، این وضعیت تغییر کرد و پخش برنامه به شرایط عادی برگشت، اما دوباره با اعمال پروتکلهای بهداشتی جدید و حذف تماشاگران، قسمتها بازهم تقسیم شدند. طبیعی است که وقتی یک قسمت برنامه با شش اجرا به دو قسمت تقسیم میشود و در دو شب روی آنتن میرود،عوامل مجبور شوند فضای خالی برنامه را با بخشهای دیگری پرکنند. از این رو در قسمتهای پایانی مسابقه، شاهد گفتوگوها و اظهارنظرهای طولانیتری از قبل بودیم. داوران و احسان علیخانی بعد از هر اجرا، گپ و گفتی را شروع میکردند و گاهی این صحبتها به جاهایی میرسید که اصلا به اجرا ربطی نداشت.مثلا یکبار آریا عظیمینژاد به طور مفصل با احسان علیخانی درباره موسیقی تیتراژ برنامه «ماه عسل» صحبت کرد و این گفتوگو 10 دقیقه طول کشید. شاهد این دست اتفاقها در قسمتهای پایانی بودیم. مسالهای که برخی رسانهها از آن به عنوان آب بستن به مسابقه یاد میکردند و آن را موضوعی نادرست میدانستند.
تغییرات جدول پخش به خاطر تصمیم عجیب
تصور میشد تقسیم شدن مسابقه و پخش آن در دو قسمت به این دلیل است که عصرجدید بتواند زمان بیشتری روی آنتن باشد و شبکه سه تا شروع ماه محرم از برنامه خالی نشود، اما اینچنین نبود. دو هفته مانده به پایان پخش عصرجدید، اعلام شد مسابقه به جای دو شب در هفته، چهار شب روی آنتن میرود و دلیل این تغییر هم این است که بتوانند قسمتهای باقیمانده را تا پیش از روز اول ماه محرم به پایان برسانند. در این صورت پخش یک قسمت در دو شب، چندان منطقی به نظر نمیرسید، چون میتوانستند با پخش عادی دو شب در هفته، مسابقه را تا شب اول محرم به پایان برسانند. تعداد قسمتها به اندازهای بود که هیچ مشکلی پیش نمیآمد.بعد از این ماجرا، سوالاتی از این دست پیش آمد که علت اصلی طولانی کردن زمان و کم کردن جذابیت آن چه بودهاست؟ چون بههرحال این تصمیمگیری باعث شد جدول پخش برنامههای شبکه سه بههم بریزد.تا پیش از این، سهشنبهها و چهارشنبهها ساعت 22و30دقیقه مسابقه «اعجوبهها» روی آنتن میرفت. حالا برای اینکه عصرجدید بتواند تا شروع ماه محرم به پایان برسد، مجبور شدند اعجوبهها را از جدول پخش بیرون بکشند و جای آن را به عصرجدید بدهند. با این جابهجایی، عملا کنداکتور شبکه سه دستخوش تغییراتی شد.
موفقیت در شرایط سخت
بهار و تابستان امسال در حالی گذشت که مردم به دلیل شیوع ویروس کرونا در شرایط سختی به سر میبردند.امکان سفر و کلاسهای تابستانی ، مهمانی ، جشن و... وجود نداشت و از سوی دیگر کرونا در تولید سریالها و برنامهها هم وقفه ایجاد کردهبود،بنابراین تلویزیون در تولید و پخش برنامههای جدید با مشکلات زیادی روبهرو بود. در شبهای تابستان، عملا جز یکی دو نمونه انگشتشمار، برنامه جذاب دیگری روی آنتن نبود و تلویزیون نمیتوانست صرفا با پخش سریالهای ضعیف یا تکراری، مخاطبانش را مجاب کند که برنامههایش را دنبال کنند. در این شرایط عصرجدید،یکی از پرمخاطبترین برنامههایی بود که به جلب مخاطبان تلویزیونی کمک کرد. شور و هیجان ویژهای میان مخاطبان به وجود آورد و باعث شد کنداکتور سوتوکور تلویزیون از رخوت بیرون بیاید و یکی دو ساعت هم که شده، شرایط متفاوتی را تجربه کند. بنابراین عصرجدید با تمام ضعفهایی که بعضاً در فصل دوم داشت،بهنوعی یاور تلویزیون در ایام کرونا بود. بههرحال همه ما به شرایط سخت برنامهسازی در ایام کرونا واقفیم و ازاینجهت میتوانیم بگوییم عصرجدید واقعا در این ایام موفق ظاهر شد و توانست مخاطبان تلویزیون را راضی نگهدارد.