قهرمان تلویزیونی عصر کرونا

جام جم

بروزرسانی 1399/06/06 - 17:10

جام جم/ با وجود ضعف‌هايي که در فصل دوم عصرجديد وجود داشت، اين برنامه توانست گليم خودش را از آب بيرون بکشد و يکي از پرمخاطب‌ترين برنامه‌هاي تلويزيون در ايام کرونا شناخته شود
فصل دوم «عصرجديد» از همان ابتدا به‌واسطه درگيري با بيماري کرونا، با مشکلات و محدوديت‌هايي همراه شد. از نقطه شروع تا پايان، تغيير و تحول‌هاي زيادي در ساختار آن به‌وجود آمد و بارها پخش آن متوقف شد اما نهايتا توانست با وجود تمام اين مشکلات، به‌عنوان يکي از پرمخاطب‌ترين برنامه‌هاي تلويزيوني، کارش را به پايان برساند. اين مسابقه در فصل دوم، به اندازه‌اي جذاب و سرگرم‌کننده ظاهر شد که ثابت کرد قابليت اين را دارد که چندين و چند فصل ديگر ادامه پيدا کند.

تمهيدات ويژه براي ايام کرونا
فصل دوم عصرجديد در شرايطي توليد شد که جامعه درگير هراس ناشي از شيوع ويروس کرونا بود. از يک طرف، طبق پروتکل‌هاي اعلام شده، امکان جمع کردن جمعيت زياد کنار هم در استوديوي ضبط مسابقه وجود نداشت و از طرف ديگر، احسان عليخاني تاکيد داشت مسابقه‌اي مانند عصرجديد، بدون تماشاچي امکان ضبط ندارد و بهتر است تعطيل شود. با اين حال تعطيل نشد و برنامه براي اين‌که دوام داشته‌باشد دست به دامان راه‌حل‌هاي زيادي شد. در ابتداي هر قسمت از مسابقه، پشت صحنه‌اي روي آنتن مي‌رفت که نشان مي‌داد ماموران وزارت بهداشت در برنامه حضور دارند و تب شرکت‌کنندگان را پيش از ورود به استوديو اندازه مي‌گيرد. ضبط مسابقه با اين شرايط تا مدتي ادامه پيدا کرد اما بعد از اوجگيري مجدد ويروس کرونا، امکان ادامه توليد آن وجود نداشت. براي ضبط برنامه با شرايط جديد، بايد تعداد تماشاچي‌ها به نصف تقليل پيدا مي‌کرد و تست کرونا و استفاده از ماسک براي تمام تماشاچي‌ها الزامي مي‌شد. از آنجا که چنين امکاني وجود نداشت، برخلاف ميل عوامل، بخش آخر مسابقه بدون تماشاچي توليد شد. با اين حال براي اين‌که شرکت‌کننده‌ها به‌دليل نبود تماشاچي سرخورده نشوند، عصرجديد از تمهيد ويژه‌اي به عنوان جايگزين تماشاچي‌ها استفاده کرد. چند دکمه روي ميز احسان عليخاني تدارک ديده‌بودند که با فشار دادن هرکدام از آنها صداي دست زدن و تشويق و خنده و هيجان تماشاچي‌ها در سالن پخش مي‌شد و احتمالا شرکت‌کننده‌ها هنگام اجرا در سالن خاموش، متوجه غيبت تماشاچي‌ها نمي‌شدند.

تخصصي‌تر شدن داوري‌ها
بعد از ماجراي شيوع کرونا و تغيير و تحولاتي که به‌واسطه آن در «عصرجديد» به‌وجود آمد، آنچه بيشتر از همه اهميت داشت بحث داوري بود. آنهايي که فصل اول اين مسابقه را ديده‌بودند قطعا متفق‌القولند که شيوه داوري در
فصل دوم، چندين و چند مرتبه از فصل اول جلوتر بود. درست است که در فصل دوم هم دلايل برخي داوران براي پذيرش يا رد يک اجرا چندان قابل‌قبول نبود و نمي‌توانست مخاطبان و ساير داوران را قانع کند اما در مجموع، عيار داوري داوران پيشرفت خوبي داشت. پيش از اين شاهد داوري‌هاي احساسي‌تري در ميان داوران بوديم اما در فصل دوم، شيوه مواجهه داوران با اجراها نشان از اين داشت که احساس، جاي کمتري در داوري پيدا کرده‌است و داوران بيش از پيش، در اين زمينه تخصص پيدا کرده‌اند. مثلا آريا عظيمي‌نژاد در فصل جديد، به نسبت فصل اول، مهربان‌تر ظاهر شد و با لحن بهتري به مصاف با شرکت‌کننده‌ها مي‌رفت. ميزان آراي منفي سيدبشير حسيني برخلاف فصل قبل کمتر شده‌بود و سعي مي‌کرد تحليل‌هاي دقيق‌تري براي رد يک اجرا داشته‌باشد، گرچه بعضي وقت‌ها موفق نمي‌شد. به‌هرحال وضعيت داوري، نسبت به قبل چندپله‌اي پيشرفت داشت.
از همه مهم‌تر شيوه داوري رويا نونهالي بود. او در فصل جديد با تحليل‌هاي دقيق و آراي درست، توانست يک سر و گردن قدرتمندتر از ساير داوران قرار بگيرد و بارها خودش را در نقطه‌هاي حساس داوري ثابت کند. نونهالي حتي اگر تحت تاثير احساسات قرار مي‌گرفت يا اجرايي را صرفا به‌دليل اين‌که خوشش آمده انتخاب مي‌کرد باز هم دلايل محکمي براي اين انتخاب مي‌آورد. او در مقابل اجراهايي که به‌دلايلي راي نمي‌آوردند مي‌ايستاد و از آنها دفاع مي‌کرد. از طرف ديگر تسلط نونهالي روي زبان و به‌کارگيري واژگان براي توصيف اجراها هم از جمله نکات مثبت اجراي او بود.

ارزيابي جالب داوران توسط تماشاچي‌ها
شوخي احسان عليخاني با داوران و محک زدن داوري آنها توسط تماشاچي‌هاي داخل استوديو، از جمله اتفاق‌هاي جالب فصل دوم بود که از قضا چندبار هم تکرار شد. ماجرا از اين قرار بود که عليخاني در قسمت‌هاي مياني مسابقه، اعلام کرد قصد دارد عملکرد داوران برنامه را ارزيابي کند. سؤالاتي درباره داوري هرکدام از داورها مطرح شد و ساير داوران با فشار دادن ضربدر سفيد و تماشاچي‌هاي داخل استوديو با بالا بردن مربع‌هاي رنگي به آنها پاسخ دادند. اکثر سوال‌ها درباره تسلط داوران روي داوري، اهميت مسابقه براي آنها، خوشرفتاري و بدرفتاري آنها با شرکت‌کننده‌ها، چگونگي رفتار در پشت صحنه و... بود. اين ماجرا علاوه بر بالا بردن جذابيت مسابقه و به چالش کشيدن داوران، باعث شد تا هم خود داوران و هم تماشاچي‌ها و مخاطبان، در جريان ارزيابي عملکرد آنها قرار بگيرند.

دخالت عليخاني در داوري‌ها
در فصل اول اگر به خاطر داشته‌باشيد دخالت داوران در آراي يکديگر با مخالفت‌ها و انتقادهايي روبه‌رو شد. داوران بدون اين‌که از هم اجازه بگيرند چراغ‌هاي هم را روشن مي‌کردند و امتيازي براي اجراي مورد علاقه‌شان ثبت مي‌کردند. در فصل دوم خبري از اين‌گونه دخالت‌ها نبود اما خود احسان عليخاني تمام تلاشش را مي‌کرد تا اجرايي که به‌نظرش قابل قبول بوده‌است بدون سه ضربدر سفيد از مسابقه خارج نشود. تا جايي که مي‌توانست داور را قانع مي‌کرد تا راي منفي‌اش را به مثبت تبديل کند اما وقتي مي‌ديد فايده‌اي ندارد از تماشاچي‌ها مي‌خواست وارد ميدان شوند و بگويند با راي منفي داور موافقند يا مخالف. اکثرا هم پاسخ اين نظرسنجي به سمتي مي‌رفت که شرکت‌کننده در مسابقه مي‌ماند.

عيار شرکت‌کننده‌ها
مساله‌اي که از همان روز اول نظرمان را جلب کرد،بالا بودن عيار شرکت‌کننده‌ها نسبت به فصل اول بود.در فصل اول،هنوز خيلي‌ها نمي‌دانستند شرايط عصرجديد از چه قرار است و چطور مي‌توانند در اين مسابقه شرکت کنند. بعد از مواجهه با فصل اول، خيلي‌ها که صاحب ذوق و استعداد و خلاقيتي بودند به ميدان آمدند و هنرشان را به نمايش گذاشتند. انگيزه براي شرکت در مسابقه‌اي مثل عصرجديد باعث شده‌بود خيلي‌ها به طور فشرده تلاش کنند و در اين مسابقه حضور داشته‌باشند. از اين روست که عيار شرکت‌کننده‌ها در فصل دوم،حتي همان قسمت‌هاي ابتدايي بالاتر از فصل قبل بود.

استفاده درست از سرمايه‌هاي فصل قبل
در فصل قبل،شرکت‌کننده‌هايي مثل محمد زارع و سعيد فتحي‌روشن، توانستند با مقام بالا مسابقه را ترک کنند.يکي از اتفاق‌هاي مهم و قابل قبول سري تازه عصرجديد، استفاده از دانش و توانايي‌هاي اين فيناليست‌ها بود. آنها بيشترشان در پشت صحنه عصرجديد حضور داشتند و راهنمايي‌ها و تلاش‌هاي‌شان را براي بهتر شدن روند اجراي شرکت‌کنندگان جديد مي‌ديديم.درواقع عصرجديد، استعدادهاي برتر خودش را رها نکرد و با تشخص بخشيدن به آنها و قرار دادنشان در جايگاه مربي، از سرمايه‌هايش استفاده کرد. احتمالا اين دو نفر همراه فيناليست‌هاي برتر فصل دوم، همچنان با اين مسابقه همراهي خواهند کرد و در فصل‌هاي ديگر هم شاهد حضورشان خواهيم بود.

پخش هر قسمت در2 شب
در تعطيلات عيد نوروز به دليل اين‌که تعداد قسمت‌هاي توليد شده به اندازه‌اي نبود که بتواند تمام تعطيلات را پوشش دهد، عصرجديد براي اين‌که بتواند هرشب برنامه داشته‌باشد،تصميم گرفت هر قسمت مسابقه را در دو قسمت تدوين کند. در اين شرايط، اجراي شرکت‌کنندگان در دو شب پخش مي‌شد و يک شب در ميان شاهد اعلام نتايج داوري‌ها بوديم. بعد از نوروز، اين وضعيت تغيير کرد و پخش برنامه به شرايط عادي برگشت، اما دوباره با اعمال پروتکل‌هاي بهداشتي جديد و حذف تماشاگران، قسمت‌ها بازهم تقسيم شدند. طبيعي است که وقتي يک قسمت برنامه با شش اجرا به دو قسمت تقسيم مي‌شود و در دو شب روي آنتن مي‌رود،عوامل مجبور شوند فضاي خالي برنامه را با بخش‌هاي ديگري پرکنند. از اين رو در قسمت‌هاي پاياني مسابقه، شاهد گفت‌وگوها و اظهارنظرهاي طولاني‌تري از قبل بوديم. داوران و احسان عليخاني بعد از هر اجرا، گپ و گفتي را شروع مي‌کردند و گاهي اين صحبت‌ها به جاهايي مي‌رسيد که اصلا به اجرا ربطي نداشت.مثلا يک‌بار آريا عظيمي‌نژاد به طور مفصل با احسان عليخاني درباره موسيقي تيتراژ برنامه «ماه عسل» صحبت کرد و اين گفت‌وگو 10 دقيقه طول کشيد. شاهد اين دست اتفاق‌ها در قسمت‌هاي پاياني بوديم. مساله‌اي که برخي رسانه‌ها از آن به عنوان آب بستن به مسابقه ياد مي‌کردند و آن را موضوعي نادرست مي‌دانستند.

تغييرات جدول پخش به خاطر تصميم عجيب
تصور مي‌شد تقسيم شدن مسابقه و پخش آن در دو قسمت به اين دليل است که عصرجديد بتواند زمان بيشتري روي آنتن باشد و شبکه سه تا شروع ماه محرم از برنامه خالي نشود، اما اين‌چنين نبود. دو هفته مانده به پايان پخش عصرجديد، اعلام شد مسابقه به جاي دو شب در هفته، چهار شب روي آنتن مي‌رود و دليل اين تغيير هم اين است که بتوانند قسمت‌هاي باقيمانده را تا پيش از روز اول ماه محرم به پايان برسانند. در اين صورت پخش يک قسمت در دو شب، چندان منطقي به نظر نمي‌رسيد، چون مي‌توانستند با پخش عادي دو شب در هفته، مسابقه را تا شب اول محرم به پايان برسانند. تعداد قسمت‌ها به اندازه‌اي بود که هيچ مشکلي پيش نمي‌آمد.بعد از اين ماجرا، سوالاتي از اين دست پيش آمد که علت اصلي طولاني کردن زمان و کم کردن جذابيت آن چه بوده‌است؟ چون به‌هرحال اين تصميم‌گيري باعث شد جدول پخش برنامه‌هاي شبکه سه به‌هم بريزد.تا پيش از اين، سه‌شنبه‌ها و چهارشنبه‌ها ساعت 22و30دقيقه مسابقه «اعجوبه‌ها» روي آنتن مي‌رفت. حالا براي اين‌که عصرجديد بتواند تا شروع ماه محرم به پايان برسد، مجبور شدند اعجوبه‌ها را از جدول پخش بيرون بکشند و جاي آن را به عصرجديد بدهند. با اين جابه‌جايي، عملا کنداکتور شبکه سه دستخوش تغييراتي شد.

موفقيت در شرايط سخت
بهار و تابستان امسال در حالي گذشت که مردم به دليل شيوع ويروس کرونا در شرايط سختي به سر مي‌بردند.امکان سفر و کلاس‌هاي تابستاني ، مهماني ، جشن و... وجود نداشت و از سوي ديگر کرونا در توليد سريال‌ها و برنامه‌ها هم وقفه ايجاد کرده‌بود،بنابراين تلويزيون در توليد و پخش برنامه‌هاي جديد با مشکلات زيادي روبه‌رو بود. در شب‌هاي تابستان، عملا جز يکي دو نمونه انگشت‌شمار، برنامه جذاب ديگري روي آنتن نبود و تلويزيون نمي‌توانست صرفا با پخش سريال‌هاي ضعيف يا تکراري، مخاطبانش را مجاب کند که برنامه‌هايش را دنبال کنند. در اين شرايط عصرجديد،يکي از پرمخاطب‌ترين برنامه‌هايي بود که به جلب مخاطبان تلويزيوني کمک کرد. شور و هيجان ويژه‌اي ميان مخاطبان به وجود آورد و باعث شد کنداکتور سوت‌وکور تلويزيون از رخوت بيرون بيايد و يکي دو ساعت هم که شده، شرايط متفاوتي را تجربه کند. بنابراين عصرجديد با تمام ضعف‌هايي که بعضاً در فصل دوم داشت،به‌نوعي ياور تلويزيون در ايام کرونا بود. به‌هرحال همه ما به شرايط سخت برنامه‌سازي در ايام کرونا واقفيم و ازاين‌جهت مي‌توانيم بگوييم عصرجديد واقعا در اين ايام موفق ظاهر شد و توانست مخاطبان تلويزيون را راضي نگه‌دارد.