روایت کارگردان «از خون جُون» درباره مجلس عزاداری در نیجریه
مهر/ کارگردان «از خون جُون» با اشاره به روايت اين مستند از مجلس عزاي سيدالشهدا(ع) در نيجريه، تأکيد کرد پس از کشتار شيعيان در اين کشور، اين مستند تنها سند تصويري از برخي عزاداران اين مجلس است!
مجتبي رضواني کارگردان مستند ۲ قسمتي «از خون جون» که در ايام محرم بهصورت اينترنتي در دسترس علاقمندان قرار گرفته است، درباره تجربه ساخت اين مستند، اظهار داشت: مستند «از خون جون» در کشور نيجريه و درباره شيعيان اين کشور ساخته شده است. ساخت اين مستند برميگردد به سال ۱۳۸۵ که با سوژه شيعيان نيجريه و جنبش شيعي گستردهاي که در اين منطقه شکل گرفته است، آشنا شدم.
وي بيان کرد: ساخت اين مستند در سال ۱۳۹۱ آغاز شد و در شهرهاي زاريا، کانو، لگس و ابوجا تصويربرداري شده و مخاطب شيعه ميتواند با مشترکات بسياري در اين فيلم روبرو شود که از جمله آن ميتوان به آيين عزاداري عاشورا اشاره کرد.
اين مستندساز توضيح داد: يکي از بزرگترين دستههاي عزاداري جهان در کشور نيجريه قرار دارد چرا که شيعيان از همه شهرهاي نيجريه در شهر زاريا جمع ميشوند و براي امام حسين (ع) عزاداراي ميکنند. اما نکته مهم اين مستند اين است که امروز ديگر نه آن حسينيه معروف اين شهر را ميبينيم و نه آن شيعياني که در اين مستند عزاداري ميکنند و نه ديگر خانه شيخ ابراهيم زکزاکي را ميبينيم!
فاجعه بزرگ زاريا بر سر تعويض يک پرچم
وي تاکيد کرد: اگر اشتباه نکنم در حادثه زاريا که حدود ۴ سال پيش اتفاق افتاد، شيعيان اين کشور ميخواستند در روز پايان ماه صفر و اول ماه ربيع پرچم عزاي امام حسين (ع) را از بالاي حسينه بقيهالله شيعيان پايين بياورند و با پرچم اول ربيع عوض کنند که در هنگام اجراي مراسم تعويض پرچم، ارتش نيجريه اقدام به شليک به شيعيان ميکند و در نهايت يک فاجعه بزرگ انساني رخ ميدهد.
اين مستندساز توضيح داد: ميتوان گفت در اين حمله نزديک به ۵ هزار نفر از شيعياني که در اين مراسم حضور داشتند، کشته ميشوند و بعد از آن حسينيه را تخريب کرده و سپس به منزل شيخ ابراهيم زکزاکي ميروند و منزل اين شيخ را با خاک يکسان کرده و هر که در اين خانه بود را کشته و خانه را به آتش ميکشند و شيخ و همسرش را به زندان مياندازند. با توجه به اينکه اين وقايع زماني رخ داد که ساخت مستند «از خون جون» به پايان رسيده بود ميتوان گفت، اين مستند تنها سند تصويري حضور شيعيان در نيجريه و زيست آنها در ايام عاشورا در حسينيه بقيهالله و اجراي مراسم مذهبي در آن مکان است.
رضواني گفت: امروز نزديک به ۵ هزار نفر از شيعيان اين کشور مفقود و در گورهاي دسته جمعي دفن شدهاند. برخي از شيعيان نيجريه که اين مستند را ديدهاند ميگويند هر زمان که ما دلمان براي دوستان و اقوام خود تنگ ميشود، اين فيلم را نگاه ميکنيم.
کشتار شيعيان نيجريه تشديد شده است
وي بيان کرد: البته اين را بايد بگويم بعد از اين کشتار، حرکت شيعيان نيجريه در مراسم عزاداري امام حسين (ع) متوقف نشد بلکه نسبت به گذشته پررنگتر نيز شده است و امروز با وجود اينکه شيخ در زندان است اين آتش خاموش نشده است و شيعيان همچنان به اجراي مراسم خود ادامه ميدهند، اما با حملاتي که همچنان با آن مواجه هستند عزاداري خود را انجام ميدهند.
اين هنرمند تاکيد کرد: يکي از مهمترين تفاوتهاي عزاداري شيعيان نيجريه با عزاداريهايي که ما داريم اين است که آنها براي «حسين، حسين» گفتند گلوله ميخورند! باور کنيد هستند کساني در قاره آفريقا که براي برگزاري مراسم عزاداري امام حسين (ع) خون و جان ميدهند تا بتوانند اين مراسم را برگزار کنند.
کارگردان مستند «از خون جُون» توضيح داد: تصويربرداري اين فيلم نزديک به يک ماه به طول انجاميد و به طور تقريبي بعد از يک سال از آغاز اين مستند، آماده نمايش شد.
وي بيان کرد: ساخت مستندهاي مذهبي شيريني خاص خود را دارد، در واقع زماني که از ايران به کشور ديگري سفر ميکنيم تا عزاداري عاشوراي آن کشور را به تصوير بکشيم ميبينيم که علي رغم شباهتهايي در برگزاري مراسم عزاداري وجود دارد، تفاوتهاي جذابي نيز ديده ميشود، به عنوان مثال در نيجريه شيعيان به سخنرانيهاي مذهبي بيش از هر چيز ديگري اهميت ميدادند و آن قدر طالب دانستن و فهميدن بودند که وقتي شيخ ابراهيم زکزاکي صحبت ميکرد با گوشيهاي تلفن خود صحبتهاي شيخ را ضبط کرده و براي شهرها و روستاهاي خود به عنوان سوغات ميبردند و اين نشان ميدهد که اين شيعيان بسيار طالب دانستن و فهم درست از آيين محرم و عاشورا و قيام امام حسين (ع) بودند.
رضواني در پايان گفت: بعد از سفر به نيجريه به تايلند رفتم و مستند «ماجراي تايلند» را به تصوير کشيدهام که در اواسط اين فيلم به عزاداري عاشورا پرداخته ميشود، که اين مستند نيز شيوه عزاداري در اين کشور را به تصوير ميکشد.