پاسخ به 3 سوال استراتژی جنگ تحمیلی در «نیمه خاموش»

فارس/ مصطفي حريري، کارگردان مستند «نيمه خاموش» با اشاره به سوژه اين فيلم مستند گفت: «نيمه خاموش» جز اولين مستندهاي سياسي درباره جنگ تحميلي است و پشت صحنه آن را روايت ميکند. اکثر کارهايي که تاکنون ساخته شده روايتي از اتفاقاتي است که در خط مقدم رخ ميدهد و به جز آن نهايتا به اتفاقاتي که در شهرها و در پشت جبهه رخ ميداد پرداخته اند. اما در اين مستند به سراغ اتاقهاي جنگ و تصميمگيران سياسي و نظامي آن رفتيم که تصميمات سطح بالا درباره جنگ ميگيرند. بنابراين در اين مستند کساني را ميبينيد که کمتر فرمانده ميداني بودند و بيشتر فرماندهان ستادي يا تصميمگيران سياسي هستند.
وي درخصوص پرداخت متفاوت اين مستند به جنگ تحميلي گفت: فرماندهان ميداني روايتي از اتفاقات داخل ميدان، شکستها يا پيروزيها دارند اما فرماندهان ستادي کسانياند که استراتژي جنگ را تعيين ميکنند. به عبارت ديگر، به فرماندهان ميداني گفته ميشود که در کدام منطقه و با چه استعدادي عمليات کنند و آنان هم در نهايت با فضا و امکاناتي که در اختيار دارند وارد ميدان ميشوند و ميجنگند. برهمين اساس، فرمانده ميداني در منطقه دستش بسته است و محدود به شرايط است. از همين رو شايد انصاف نباشد که جنگ را تنها از منظر فرماندهان ميداني تحليل کنيم. فلذا تصميم گرفتيم سراغ کساني برويم که در پشت جبهه جنگاند. اين که جنگ ادامه پيدا کند يا نکند؟ کجا عمليات کنيم و در کجا آن را توقف کنيم؟ اين ها رويکردهاي اصلي ما بودند.
اين کارگردان و مستندساز با اشاره به سوالات اساسي که در اين مستند پاسخ داده شده است، گفت: در اين مستند به سه سوال اساسي پرداختيم. اولين سوال مربوط به آغاز جنگ است، اينکه آيا وقوع جنگ اجتنابناپذير بوده است يا خير؟ سوال دوم درباره نقطه عطف جنگ ايران و عراق است، در زماني که سه عمليات مهم و پيروزمندانه را انجام ميدهيم و تصميم ميگيريم وارد عمليات بيتالمقدس و آزادسازي خرمشهر ميشويم. اولي شکست حصر آبادان است، سپس عمليات
طريقالقدس و آزادسازي منطقه بستان است و در نهايت عمليات فتحالمبين انجام ميشود که يکي از بزرگترين و مهمترين عملياتها در طول هشت سال جنگ تحميلي است. پس از آزادسازي خرمشهر به نقطه صفر مرزي ميرسيم و زمان آن ميرسد که تصميم بگيريم آيا جنگ در داخل خاک عراق ادامه پيدا کند يا خير؟ و در نهايت سوال سوم که در اين مستند مورد بررسي قرار ميگيرد مربوط به پايان جنگ و پذيرش قطعنامه است که خود تصميم بسيار مهمي است.
حريري با اشاره به چهرههايي که در اين مستند صحبت کردند، گفت: در اين مستند با آقايان حسن روحاني، هاشمي رفسنجاني، شمخاني، محسن رضايي، محسن رفيقدوست، محمدجواد لاريجاني، سردار علي فضلي و چند چهره ي ديگر مصاحبه داشتيم. به نظرم هنوز هم ناگفتههاي زيادي پيرامون اين وجهه از جنگ وجود دارد و با پيگيريهاي بعدي که داشتم توانستم با مسئولين اقتصادي دولت وقت، يعني دولت آقاي موسوي صحبت کنم و اطلاعات جديدتري کسب کردم. به نظرم به اين زاويه از جنگ ايران و عراق آنچنان که بايد پرداخته نشد. خيلي از مصاحبههايي که انجام شد ديگر امکان تکرار ندارد. براي مثال آقاي هاشمي رفسنجاني از دنيا رفته است و يا بعيد به نظر ميرسد که آقاي روحاني تا چند سال آينده مصاحبه کند در حالي که ما حدود 2 ساعت و نيم مصاحبه در باره ي جنگ تحميلي با او داشتيم و اطلاعات خوبي کسب شد.
مستند 6 قسمتي «نيمه خاموش» که به مناسبت هفته دفاع مقدس از امشب 22 شهريور در جدول پخش شبکه مستند قرار گرفته، شنبه تا پنجشنبه ساعت 19:40 از اين شبکه روي آنتن مي رود و تکرار آن ساعت 24 و روز بعد ساعت 12:30 خواهد بود.
عوامل ساخت اين مستند عبارتند از: نويسنده و کارگردان مصطفي حريري، تصويربردار وحيد فرجي، تدوين محمد ابراهيم گرجي، مدير توليد محمد جواد تمدني و تهيهکننده سيدسليم غفوري. اين مستند در مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس توليد شده است.