جمشید هاشم‌پور تنها قهرمان سینمای دفاع مقدس

وطن امروز/ در مطلب زير گزارشي درباره جمشيد هاشم‌پور که شمايل قهرمان سينماي دفاع مقدس در اکشن بود مي‌خوانيد.
 اگر بخواهيم براي سينماي دفاع‌مقدس در ژانر اکشن، تنها يک شمايل قهرمان نام ببريم بي‌ترديد آن يک نفر «جمشيد هاشم‌پور» است؛ بازيگري که نزديک به ۲ دهه قهرمان اول سينماي اکشن بويژه دفاع‌مقدس بود.

عقاب‌ها، پايگاه جهنمي، بازداشتگاه، ضربه طوفان، رنجر، پرواز از اردوگاه، باشگاه سري، هيوا، نفوذي، قارچ سمي و مزرعه پدري از جمله فيلم‌هاي دفاع‌مقدسي جمشيد هاشم‌پور هستند که او در عمده آن‌ها ايفاگر نقش‌هاي متناسب با سينماي اکشن بود. هاشم‌پور در عين حال يکي از پرکارترين بازيگران سينماي ايران است که از سال ۴۷ تا امروز، طي ۵۲ سال در بيش از ۱۱۰ فيلم سينمايي بازي کرده است؛ فيلم‌هايي که عمدتا قهرمان‌محور بوده‌اند.

اما با اين قهرمان نامهرباني شد. پيش‌تر نوشتيم که حتي سيمرغ هم با او نامهرباني کرد. هاشم‌پور در حالي در جشنواره سي‌و‌ششم فجر به عنوان بهترين بازيگر نقش مکمل مرد انتخاب شد که نقشش به هيچ‌وجه يادآور قهرمان نبود. جمشيد هاشم‌پور براي بازي در فيلم دارکوب، به خاطر ايفاي نقش يک دلال خريد و فروش نوزاد اين جايزه را گرفت؛ نقشي که هيچ ارتباطي به يک قهرمان ندارد و فرسنگ‌ها با «جمشيد هاشم‌پور»‌ي که از هلي‌کوپتر روي هوا به زمين مي‌پريد يا با حرکت‌هاي خارق‌العاده رزمي‌اش همزمان ۳۰ نفر را به زمين مي‌کوفت فاصله داشت.

---

بازار

---

شايد همين سيمرغ نشانه دقيقي براي توضيح مواجهه مديريت سينمايي و جشنواره‌اي کشور با «قهرمان» هاست؛ قهرمان‌هايي که اگر چه آن‌ها دوست شان نداشتند، اما تا سال‌ها در ذهن و خاطرات مردم جا باز کرده بودند. رويکرد سوال‌برانگيز مديران سينمايي دهه ۶۰ درباره هاشم‌پور، در واقع سنگ‌بناي نگاه مديريتي سينما در دهه‌هاي بعد هم شد؛ رويکردي که طي اين سال‌ها و پس از افشاگري‌هاي او، با پاسخ‌هايي عجيب‌تر از سوي مديران آن دوره مواجه شده است، چرا که واقعا هنوز هم دليل روشني بر ممنوع‌الکاري ۳ ساله‌اش مطرح نکرده‌اند.

هاشم‌پور که به گفته خودش به خاطر مسائل اخلاقي از سينماي قبل از انقلاب کنار کشيده بود، در روزگاري که به قهرمان اول سينما تبديل شده بود، کنار گذاشته مي‌شود.
خودش مي‌گويد: «بعد از ممنوع‌الکاري، اقدامي نکردم و حتي ارشاد هم نرفتم که اصلا چرا ممنوع‌الکار شده‌ام يا درخواست بدهم ممنوع‌الکاري‌ام را لغو کنند. حتي کسي به من خبر نداد ممنوع‌الکار شده‌ام. آن موقع کارگردان‌ها و تهيه‌کننده‌ها ليست بازيگران‌شان را مي‌بردند ارشاد، در آنجا به آن‌ها مي‌گفتند هاشم‌پور فعلا نمي‌تواند کار کند. دليل خاصي نداشتند، فقط مي‌گفتند ايشان خيلي دارد پرواز مي‌کند و مطرح مي‌شود».

بعد که با حضور در «روز باشکوه» عياري ممنوعيتش رفع مي‌شود، کارگردان‌ها و تهيه‌کنندگان تا بيش از ۱۵ سال، دست از سرش برنمي‌دارند و پرکارترين سال‌هاي جمشيد هاشم‌پور در سال‌هاي پس از انقلاب آغاز مي‌شود. در همه اين سال‌ها او تبديل به شمايلي خاص از قهرمان در سينماي دفاع‌مقدس مي‌شود و آنقدر بازي‌هاي قابل قبولي از خود ارائه مي‌دهد که در خاطره‌ها باقي مي‌ماند.

محسن محسني‌نسب، کارگردان فيلم سينمايي يورش: سينماي اکشن بعد از کهولت هاشم‌پور متوقف شد
محسن محسني‌نسب از کارگردانان سينماي دفاع‌مقدس است که آثاري در ژانر اکشن دارد و از اين ژانر براي طرح موضوعات مرتبط با دفاع‌مقدس استفاده کرده است. يورش (۱۳۷۶)، ياس‌هاي وحشي (۱۳۷۶) و آخرين مرحله (۱۳۷۴) از جمله اين آثار هستند.
«باز باران» اثر ديگري در سينماي دفاع‌مقدس است که محسني‌نسب آن را سال ۷۱ ساخت. اين کارگردان سينماي دفاع مقدس که در فيلم سينمايي يورش از «جمشيد هاشم‌پور» براي بازي در نقش شهيد «محمود کاوه» بهره برده است، با اشاره به فضاي سينما در دهه ۷۰، گفت: دهه ۷۰ ايامي بود که جنگ تازه تمام شده بود و فضاي ايثار و فداکاري و گذشت بود و بالطبع آثاري هم که ساخته مي‌شد، اينگونه بود و به همين ميزان چهره‌هايي هم که در سينما بودند از اين روحيه برخوردار بودند.

محسني‌نسب در ادامه افزود: رفتار و منش هاشم‌پور خاص و کاملا حرفه‌اي بود. البته فضاي ستاره‌هاي آن دهه با ستاره‌هاي فعلي سينما نيز متفاوت بود. خوشبختانه در «يورش» توانستيم از او بهره ببريم. اين کارگردان سينما درباره توانمندي‌هاي هاشم‌پور اظهار کرد: جمشيد هاشم‌پور از بازيگراني است که توانايي بازي در تمام نقش‌هايي که به او محول شده را داشته است. او ساخته شده است براي بازيگري. به لحاظ توانايي بازي ويژگي‌هايي دارد که هيچ کدام از بازيگران سينما فکر نمي‌کنم آن‌ها را يک جا داشته باشند. در يورش هم خيلي حرفه‌اي در اختيار پروژه بود. آقاي هاشم‌پور آن زمان تنها بازيگري بود که توان اجراي آن همه صحنه‌هاي جنگي و اکشن را داشت و به نظرم سينماي اکشن بعد از کهولت هاشم‌پور متوقف شد.

محسني‌نسب درباره اين بازيگر گفت: هاشم‌پور ستاره يکتاي سينماي ايران در دهه ۷۰ بود و رفتارش طوري بود که مي‌تواند براي بازيگران امروز کلاس درس باشد. محترم و مودب بود و همه هم دوستش داشتند. کارگردان فيلم سينمايي يورش با اشاره به سختي‌هايي که در اين پروژه از منظر جلوه‌هاي ويژه با آن مواجه بوده است، گفت: يکي از متفاوت‌ترين جلوه‌هاي ويژه را در اين فيلم داشتيم.
آقاي توکل‌نيا، تهيه‌کننده اين کار يک روز از من پرسيد مي‌داني فقط امروز چند گلوله شليک کرديم؟! نزديک ۱۸۰۰ گلوله. اين تعداد معمولا در يک پروژه کامل استفاده مي‌شد، اما ما در يک روز خرج کرديم. اين کارگردان درباره به حاشيه رفتن سينماي دفاع‌مقدس در ژانر اکشن گفت: جالب است که به شما بگويم مديران سينمايي در آن دهه با فيلم‌هايي که قهرمان داشت و چهره‌هايي مثل هاشم‌پور در آن نقش‌آفريني مي‌کردند مخالف بودند.

اصلا بعد از اينکه مرحوم سيف‌الله داد معاونت سينمايي را عهده‌دار شد، در همان هفته اول ۲۶ فيلم را توقيف کرد که يکي از آن‌ها يورش بود و فيلم‌هاي اکشن هم در ميان آن‌ها بود. به صراحت مي‌گفت ديگر لازم نيست اين فيلم‌ها ساخته شود تا اينکه تهيه‌کننده‌ها و فيلمساز‌ها در مقابل دفتر وزير تحصن کردند و توانستيم فيلم را اکران کنيم.

البته باز هم مزاحمت‌هايي براي ما ايجاد شد. من در يورش از شهيد محمد ناظري هم بهره بردم و همکار من در آن پروژه بودند. در کار آموزش شرکت مي‌کردند و خيلي کمک کردند. اين فيلمساز رويکرد دولت وقت نسبت به فيلم‌هاي قهرمان‌محور و اکشن را مورد انتقاد قرار داد و افزود: اين رفتار در آن دولت سنگ بناي اين شد که ديگر توجه به فيلم‌هاي قهرمان‌محور و اکشن کاسته شود که ديديم نتيجه خوبي براي سينما نداشت. در آن شرايط امکانات نمي‌دادند، از حمايت هم خبري نبود و فضا به سمت دوري از اين نوع فيلم‌ها رفت.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar