چرا از مستند «در لباس سربازی» استقبال شد؟

خراسان/ پنج شنبهشب نخستين قسمت از مجموعه مستند «در لباس سربازي» که به خاطرات شفاهي رهبر معظم انقلاب از دفاع مقدس ميپردازد، روي آنتن شبکههاي يک و افق سيما رفت. بنابر اطلاعرساني صورتگرفته، دومين قسمت از اين مستند قرار بوده ديشب از اين دو شبکه پخش شود و امشب نيز موعد روي آنتن رفتن قسمت سوم خواهد بود. اين مجموعه مستند سه قسمتي به کارگرداني مهدي نقويان، محصول مشترکي از شبکه يک سيما، مؤسسه شهيد آويني و دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيتا... خامنهاي است که به مناسبت چهلمين سالگرد آغاز دفاع مقدس، به خاطرات ايشان از هشت سال جنگ تحميلي ميپردازد.
در مستند چه گذشت؟
قسمت اول مجموعه مستند «در لباس سربازي»، با آغاز جنگ تحميلي و بمباران شهرهاي مختلف آغاز ميشود. بلافاصله تصوير کات ميخورد به بخشي از خاطره رهبر انقلاب درباره آن روز که سالها بعد در گفتوگويي تصويري روايت شده بود؛ زماني که ايشان در کارخانه جنرال تهران منتظر صحبت با کارگران بودند. ماجراي آن روز جالب است، از اين جهت که ايشان با وجود مطلع شدن از حمله ارتش صدام، برنامه سخنرانيشان را در جمع کارگران، برهم نميزنند تا روحيه آنها خراب نشود. در فراز بعدي ،ايشان روايت مشورت با شهيد چمران براي حضور در جبهه با لباس ارتشي را مطرح ميکنند. پس از اين اتفاق، روايت بازميگردد به روزهاي پيش از پيروزي انقلاب؛ روز 19 بهمن 57 که يکي از نخستين مواجهه هاي انقلابيون با ارتشيهاي انقلابي را رقم زد؛ پرسنل ارتش که در مدرسه علوي با بنيان گذار انقلاب اسلامي بيعت و به رژيم شاهنشاهي اعلام کردند که از اين پس، فرمانده ديگري را به رسميت ميشناسند: امام خميني(ره).
مدتي پس از پيروزي انقلاب، وقتي زمزمههايي مبني بر انحلال ارتش از سوي برخي گروهها شنيده ميشود، آيتا... خامنهاي همسو با امام خميني(ره) از چهرههاي شاخصي هستند که با اين موضوع به صراحت مخالفت ميکنند. در اين بخش از «در لباس سربازي»، صوت گفتوگوي جالبي ميان امام(ره) و شخصي ديگر -که مشخص نميشود کيست- پخش ميشود که نشان ميدهد امام خميني(ره) چرا با انحلال ارتش و اخراج نيروهاي ارتش مخالفاند. امام(ره) در اين گفتوگو که براي نخستين بار منتشر شده است، ميگويند رژيم پهلوي کشور را تخريب کرده و رفته. حالا همه مسائل يکشبه حل نميشود. بنابراين بايد به ارتش اعتماد کرد و به جز طبقه اول ارتش ، بقيه نيروها را حفظ کرد و سامان داد. توجه آيتا... خامنهاي به ارتش، نيروهاي نظامي را دلگرم کرد. اقدام گروهک التقاطي فرقان در ترور شهيد محمدولي قرني که از فرماندهان ارشد ارتش جمهوري اسلامي و شهيد مرتضي مطهري که از اعضاي مؤثر شوراي انقلاب بود، يک بار ديگر نشان داد انقلاب و ارتش، در عين فاصلهاي که برخي ميخواستند ايجاد کنند، به هم نزديکاند. حضرت آيتا... خامنهاي مدتي بعد در نخستين بازديد از ستاد مشترک ارتش، با امير سرتيپ فلاحي آشنا شدند و در خاطرات خودشان، او را فردي متدين و انقلابي معرفي کردند. در ادامه، وقتي آيتا... خامنهاي به نمايندگي امام در ارتش منصوب ميشوند، بيش از پيش به ارتش توجه ميکنند و از ديگر مسئولان نظام ميخواهند که با بدبيني به ارتش نگاه نکنند؛ ذهنيتي که با توجه به سابقه برخي فرماندهان سابق اين نيرو در سالهاي منتهي به پيروزي انقلاب، به وجود آمده بود. در حالي که امام(ره) و آيتا... خامنهاي، بسياري از ارتشيها را افرادي انقلابي ميدانستند.
اين نگرش ايشان در مسئوليت تازه معاونت امور انقلاب در وزارت دفاع نيز ادامه يافت و در حالي که دولت موقت ميخواست سلاحها و حتي جنگندههاي آمريکايي را در ازاي پول، به آمريکا عودت دهد، با اين اقدام مخالفت کردند و آن را «خيانت» خواندند. ايشان همچنين در ادامه، کمک کردند تا ارتش، از وابستگي شديد پيش از انقلاب به آمريکا رهايي يابد و تشکيلات «جهاد خودکفايي ارتش» تأسيس شود.
مستند «در لباس سربازي» با وقايعي چون تسخير لانه جاسوسي و استعفاي دولت موقت، سرپرستي سپاه توسط آيتا... خامنهاي و همچنين فرمان تشکيل بسيج مستضعفين به عنوان ارتش 20 ميليوني، ادامه يافت. با انتخاب ابوالحسن بنيصدر به عنوان رئيس جمهور و تبديل شدن او به جانشين فرمانده کل قوا، حضرت آيتا... خامنهاي که ميدانستند بودنشان در وزارت دفاع کاري را به پيش نميبرد، از مسئوليت خود در وزارت دفاع استعفا کردند. مدتي پس از عمليات آمريکاييها که با ماجراي توفان شن ناکام ماند، خبر کودتاي نوژه به آيتا... خامنهاي رسيد و بر ايشان محرز شد که صرف حضور روحانياني چون ايشان در مجموعه ارتش و وزارت دفاع، ميتواند از بسياري توطئهها پيشگيري کند.
اولين قسمت از مستند «در لباس سربازي» با تصاويري از نماز جمعه تهران و تمجيد آيتا... خامنهاي از نيروهاي نظامي ادامه يافت که تنها سه روز پيش از آغاز رسمي جنگ بود. قسمت اول اين مستند در نهايت با نمايش مجدد تصاوير خاطرات ايشان از روز نخست حمله ارتش صدام به پايان رسيد.
مخاطبان چه گفتند؟
مستند «در لباس سربازي» در گام نخست، با استقبال مخاطبان تلويزيون مواجه شد؛ استقبالي که از واکنشهاي پرشمار در فضاي مجازي مشخص است. اين مستند که در قسمت اول خوشريتم، پر از جزئيات و جذاب روايت شد، بعضي وقايعي را به تصوير کشيد که لابه لاي سطور تاريخ، ديده نشده بودند.در ادامه گزيدهاي از کامنتها و توئيتهاي کاربران شبکههاي اجتماعي را درباره آن ميخوانيد:
سيما: ديدن مستند «در لباس سربازي» به همه واجبه به نظرم! ببينيد و توصيه کنيد ببينند!
روزبه: يک فايل صوتي مهم از مباحثه داغ امام خميني(ره) با طرفداران انحلال ارتش که ديشب براي اولين بار در مستند «در لباس سربازي» پخش شد: «آقا من خواهش ميکنم از شما، که اون تندي جوانيتون رو فقط کنار بذاريد!»
سيد: مستند «در لباس سربازي» گوياي تلاش منافقين براي انحلال ارتش در روزهاي نخستين انقلاب است.
محمدرضا: مستند «در لباس سربازي» داستان پرفراز و نشيب دفاع مقدس به روايتِ مقام معظم رهبري و حکايتگرِ رشادتها و مجاهدتهاي تاريخسازِ مدافعانِ راه اسلام و ايران! خداقوت به تهيهکنندگان و سازندگان آن.
عليرضا: ديشب مستند «در لباس سربازي» يه جايي بود که اوضاع فلاکتبار نظامي هاي ايران در قبل و اوايل انقلاب رو نشون ميداد. اين که نه سلاح درستي داشتن و براي تعمير همونها هم بايد دست به دامن آمريکا ميشدن تا اين که سازمان جهاد خودکفايي تشکيل ميشه و الان جزو پنج کشور برتر در زمينه ساخت پهپاد هستيم.
عبدالصمد: «در لباس سربازي» نقش پررنگ رهبري را در قوام و تقويت ارتش و سپاه نشان ميدهد و خاطرنشان ميکند که اين نظم و هماهنگي بالاي نيروهاي مسلح، همين طوري ايجاد نشده و سالها رهبري براي آن وقت و زمان صرف کرده است.
فائزه: چرا صداوسيما 3-4 تا مستند خوب رو رگباري پشت سرهم پخش ميکنه؟ چرا فکر ميکنه چون هفته دفاع مقدس بود، بايد هرچي داره الان بريزه رو دايره؟ و 11ماه و 20روز ديگه سال رو علاف باشه؟
صهبا: ولي بايد پرسيد اونهايي که دسترسي داشتن به اين خاطرات و اسناد، چرا تا حالا منتشر نکردن و تازه بعد 30سال و اندي داره روش کار ميشه؟!
علي: براي نشر اين خاطرات ديره ولي باز خدا رو شکر براي اين فقره. انشاءا... ادامهدار باشه.
نويسنده: مصطفي قاسميان