مستند «برد بلند» قصه آرزوهای بلند یک ملت

جام جم/ مستند «برد بلند»، روايتي است جذاب و غرورآفرين از سير پيشرفت سامانه موشکي جمهوري اسلامي ايران از آغاز تاکنون
توانمندي نظامي و دفاعي کشور، بدون شک يکي از مهم ترين محورهاي راهبرد نظامي جمهوري اسلامي ايران براي مقابله با تهديدات است. همين طور بر اساس مولفه هاي قدرت، توان موشکي به عنوان يکي از مهم ترين عامل بازدارنده تهاجم نظامي قرار دارد. در شرايطي که قدرت نظامي بازدارنده ايران و توان مقابله کشور با هرگونه تهديد نظامي اين روزها محور بحث روز است، بررسي تکنولوژي موشک هاي ايران نشان مي دهد برد اين موشک ها به دورترين نقاط مي رسد و اين توان دفاعي باعث نااميدي دشمنان در حمله نظامي به خاک و تاسيسات حياتي کشورمان شده است. حتي در برخي حوزه هاي صنعت موشک، ايران رقيبي براي خودش ندارد. همين دغدغه مندي باعث شد سيدمحمد حسيني به سراغ ساخت مستند تک قسمتي «برد بلند» برود که امروز ساعت۱۵ از شبکه پنج سيما پخش مي شود. او که تهيه کنندگي و کارگرداني اين مستند را به عهده دارد، قرار است روايتي جذاب و غرورآفرين از سير پيشرفت موشکي جمهوري اسلامي ايران از آغاز تاکنون را براي مخاطبان بيان کند و داستان ابرقدرتي موشکي که در شرايط جنگ و تحريم از صفر شروع کرد را بگويد. در اين مستند تک قسمتي، ضمن تشريح دلايل مجهز نبودن ارتش شاهنشاهي به موشک، تحليلي از جديدترين دستاوردهاي موشکي کشور از جمله موشک بالستيک حاج قاسم و مزرعه موشکي نيز ارائه خواهد شد. به همين دليل با حسيني، تهيه کننده و کارگردان اين مستند به گفت وگو نشسته ايم.
داستان چطور از صفر آغاز شد
دغدغه ساخت مستندي درباره قدرت صنعت موشکي ايران را در ذهن داشتم. البته در خصوص حوزه موشک، آثاري در قالب مختلف ساخته و صحبت هم زياد شده است، اما ما از زاويه اي وارد شده ايم که دو نکته را روشن کنيم. اين که مي گوييم ما از صفر قدرت صنعت موشک را شروع کرديم، واقعيتي است که ممکن است براي برخي مملوس نباشد و برايشان ابهام داشته باشد. بنابراين ما پاسخگوي اين ابهام هستيم، زيرا قدرت صنعت موشکي ايران از نقطه صفر بعد از انقلاب شروع شد. به همين دليل باورپذيري براي برخي ها سخت است. در اين مستند به اين موضوع پرداختيم و آن را براي مخاطبان تبيين کرده ايم که چطور کشوري در شرايط تحريم و جنگ اين کار را کرده است؟ در اين مستند به قبل از انقلاب و قرارداد خريد سلاح از سفر نيکسون اشاره کرده ايم که آمريکايي ها در اين قرارداد، فروش موشک را ممنوع کرده و حتي آمريکا به شاه گفته بود موشک خط قرمز است و ما آن مقطع حتي موشک با برد بالاي ۶۰ کيلومتر نداشتيم. واقعيت اين است ما تا سال۶۳ که عراق به ما حمله مي کرد، حتي يک موشک هم نداشتيم. ما از اين زاويه هم در اين مستند وارد شديم.
روايت متفاوت از پيشرفت ايران
در برد بلند مي بينيم چطور از نقطه صفر به ابرقدرت در صنعت موشک رسيده ايم، حتي در خيلي از حوزه ها از اين صنعت يک يا دو کشور رقيب داريم يا اصلا رقيب نداريم. کشوري در دنيا نيست که به روش آيروديناميک موشک بالستيک را کنترل کند و ايران در اين حوزه بي رقيب است. يا در قضيه مزرعه موشکي که آمريکا و روسيه کار کرده اند، اما مدل و روش ايران از آنها در مزرعه موشک تفاوت دارد و حتي جلوتر است. ما در مستند برد بلند به اين موضوع هم مي پردازيم که قدرت اول موشک منطقه و قدرت هفتم موشک دنيا هستيم و به اين عوامل خواهيم پرداخت که چطور از نقطه صفر به اين اوج رسيده ايم. روايت اين مستند کاملا براي مخاطبان متفاوت است و در قالب روايتي شيرين به پيشرفت ايران مي پردازيم. همچنين به اين نکته مي پردازيم که خواستن، توانستن است و ايران مي تواند در هر حوزه اي صاحب موفقيت شود.
نشان دادن تصاوير خاص
در اين مستند با آقايان محمد شلتوکي و مهدي بختياري صحبت کرده ايم که خبرنگار و کارشناس حوزه دفاعي هستند. در مجموع کار تحقيق و پژوهش اين مستند تک قسمتي بسيار سنگين بود و سعي کرده ايم بيشتر به استنادها اکتفا کنيم تا روايت کاملا براي مخاطبان ملموس باشد. به همين دليل کار بسيار زمانبري بود و تصاوير اين مستند روايي، از آرشيو و منابع خبري صدا و سيما و اينترنت بود؛ اما سعي کرده ايم تصاوير خاصي پيدا کنيم که تماشاي آن براي مخاطبان جالب باشد. در شيوه روايت اين مستند از ريتم تندي استفاده کرديم تا مخاطب متوجه گذر زمان نباشد.
چرا در يک قسمت؟
ممکن است اين سوال براي مخاطبان شکل بگيرد که چرا اين مستند در يک قسمت ساخته شده است. ما تلاش کرده ايم به جنبه هاي پيشرفت صنعت موشکي ايران به صورت مختصر و مفيد عمل کنيم. گرچه اين مستند قابليت پرداخت در چند قسمت را دارد، اما مي خواستيم با يک روايت موجز، اما مفيد مستند تماشايي از ابرقدرت موشکي ايران براي مخاطبان به تصوير کشيم.
چه خبر از موشک هاي حاج قاسم و مزرعه موشکي؟
صحنه هاي آرشيوي مستند برد بلند بر اساس الگويي تعريف شده است و منابع آرشيوي ما کافي بود. ما در مستند برد بلند نگاه رويدادي به حوزه قدرت نظامي داشتيم و اين مستند رويداد محور است و رونمايي از موشک هاي جديد حاج قاسم و مزرعه موشک هم بهانه اي بود تا وارد اين ماجرا شويم. در مجموع در مستند برد بلند به سامانه کنترلي موشک هاي بالستيک مي پردازيم که ايران از روش هاي آيروديناميک استفاده مي کنيم. در حالي که در دنيا سامانه کنترلي موشک هاي بالستيک بر اساس ماهواره است. يا در حمله به عين الاسد به اين موضوع مردم توجه نکردند که وقتي ايران حمله کرد، دست برتر جنگ الکترونيک مطرح بود و اين که ايران توانست سامانه کنترلي آمريکا را مختل کند. يا موشک هاي اژدر حوت معروف به ماهي نهنگ ها را فقط ايران و روسيه دارد و سرعت بالايي هم اين اژدر دريايي دارد. به اين موضوع هم مي پردازيم.
موشک حاج قاسم چيست؟
موشک شهيد حاج قاسم با نام کامل: «موشک بالستيک شهيد حاج قاسم سليماني» ساخت ايران است که ۳۰ مرداد ۱۳۹۹ از آن رونمايي شد. اين موشک، جديدترين موشک بالستيک ايراني است که داراي برد ۱٬۴۰۰ (تا ۱٬۸۰۰) کيلومتر است و نسل جديد موشک هاي نقطه زن فاتح ۱۱۰ محسوب مي شود و داراي قابليت عبور از سامانه هاي دفاع موشکي است.
نويسنده: فاطمه عودباشي