روایت بازیگر نقش «ریگی» از تجربه کارگردانی

آرمين رحيميان بازيگر سينما و تئاتر که فيلم کوتاه «تف» به کارگرداني مشترک او و عماد امامي‌نيا در بخش داستاني مسابقه سينماي ايران در سي و هفتمين جشنواره بين‌المللي فيلم کوتاه تهران حضور دارد، درباره پروسه توليد و انتخاب سوژه آن گفت: فيلم «تف» از آنجا شروع شد که ما به عنوان نسل جديد در برهه‌اي قرار گرفته‌ايم که انگار هر تلاشي براي هر کاري مي‌خواهيم انجام دهيم به دليل شرايط اقتصادي، سياسي، اجتماعي و… به نتيجه ختم نمي‌شود. در واقع اين نسل هر اکت يا حرکتي که انجام مي‌دهد به نتيجه نمي‌رسد.

وي با اشاره به ويژگي‌هاي فيلمنامه اين اثر توضيح داد: ابتدا چندان روي کاغذ مشخص نبود قرار است چه اتفاقي در فيلمنامه بيفتد و به همين دليل پيشبرد قصه در زمينه توليد به منظور جذب سرمايه‌گذار و ساير مسائل پيچيده شده بود، در حالي که ما خود مي‌دانستيم که در ساخت است که اتفاق اصلي رخ مي‌دهد.

واقعاً فيلم‌کوتاه ساختيم نه بخشي از يک فيلم بلند

رحيميان ادامه داد: ما به معناي واقعي تلاش کرديم «تف» فيلم کوتاه باشد نه بخشي از يک فيلم بلند، ضمن اينکه پيمان شادمانفر عزيز پشت فيلم ايستاد و بسيار سريع همه آنچه را که نياز داشتيم فراهم کرد، به واقع با تمام وجود پاي فيلم ايستاد تا همه پروسه به شکل حرفه‌اي پيش رفت. نمي‌دانم الان فهميده‌ام چقدر او در اين ماجرا تأثيرگذار بوده است يا بعدها بيشتر متوجه حضور تأثيرگذار او خواهم شد.

بازيگر نقش عبدالمالک ريگي در فيلم سينمايي «شبي که ماه کامل شد» در پاسخ به اينکه پروسه نگارش فيلمنامه چطور سپري شده است؟ توضيح مي‌دهد: نگارش فيلمنامه را هم به صورت مشترک من و عماد امامي‌نيا برعهده داشتيم و يک جرقه و اتفاق بامزه که براي يکي از دوستان ما رخ داد، نقطه آغاز آن بود. نزديک چهار، پنج ماه براي فيلمنامه زمان گذاشتيم تا به اين ميزان از مينيمال بودن که مدنظرمان بود، برسيم. براي ما بسيار مهم بود پيچش خيلي ساده‌اي که فيلمنامه داشت در پايان غافل‌گيرکننده نباشد. چراکه اگر سورپرايز اتفاق مي‌افتاد ذهن تماشاچي به سمت ديگري مي‌رفت که اتفاق خوشايندي برايمان نبود.

در بازيگري سر منزل مقصودي ندارم

رحيميان در بخش ديگر از صحبت‌هايش بيان کرد: من ۲ رويکرد را براي خودم در نظر گرفته‌ام، بازيگري براي من عشق و علاقه‌اي است که در کنار خود دارم، براي آن مطلقاً عجله ندارم و دست و پا نمي‌زنم، در واقع سر منزل مقصودي برايم در اين حرفه وجود ندارد و عشقي است که مي‌توانم آن را در تئاتر، سينما، فيلم کوتاه و هر کاري که حالم خوب باشد، پيدا کنم.

وي ادامه داد: سينما در مقام کارگرداني و فيلمنامه‌نويسي براي من يک اصل است و اگر مجبور شوم بين بازيگري و کارگرداني يکي را انتخاب کنم، کارگرداني اولويت اول من است.

تأثير مثبت فيلمنامه‌نويسي بر بازيگري

اين بازيگر اظهار کرد: به نظرم و براساس تجربه شخصي که داشته‌ام، کسي که مي‌خواهد بازيگر باشد و علاقه‌مند به اين حوزه است نبايد بازيگري بخواند به نظرم بايد جامعه شناسي، روانشناسي و … بخواند و يکي از دلايل اينکه من فيلمنامه‌نويسي را براي تحصيل انتخاب کردم همين بود، البته من فارغ‌التحصيل بازيگري از يک مؤسسه سينمايي هستم اما انتخاب رشته فيلمنامه‌نويسي براي تحصيل اين امکان را به وجود مي‌آورد که با جامعه‌شناسي، روانشناسي و… روبه‌رو شويم و توفيق اجباري است که بايد دست به قلم شويم.

وي ادامه داد: به همين دليل فردي که چنين پروسه‌اي را طي کرده است تبديل به بازيگري مي‌شود که چند قدم از بازيگري که تحصيلات آکادميک بازيگري دارد جلوتر است و به عنوان مثال در زمينه متن بسيار جلوتر باشد و مي‌داند که فيلمنامه تنها روي کاغذ خوب است يا در پروسه توليد هم مي‌تواند به اتفاق خوبي ختم شود.

فيلم کوتاه؛ مديومي مستقل با زيرساختي غيرتخصصي

رحيميان گفت: من با مديوم مستقل بودن فيلم کوتاه موافقم اما بستگي به بستري دارد که ما در آن مشغول کار هستيم. فضاي توليد فيلم کوتاه در ايران به لحاظ زيرساخت چندان تخصصي نيست، به عنوان مثال تهيه‌کننده‌هاي متخصص در اين زمينه کم داريم، بنابراين ناگزير رويکرد به سمتي مي‌رود که فيلم کوتاه پلي براي رسيدن به فيلم بلند باشد. نکته ديگر نياز به کسب تجربه است که مي‌تواند از طرق مختلفي چون مستندسازي، دستيار کارگرداني و خود فيلم کوتاه به دست بيايد.

من به عنوان فيلمساز دلم مي‌خواهد به جشنواره اميد داشته باشم و اين رويداد بيشتر پاي فيلمسازان بايستد تا فيلم‌هاي خنثي و ضعيفي توليد نشوند. واقعاً نياز داريم بيشتر از اين حرف‌ها پاي فيلم‌هاي کوتاه بنشينيم اين بازيگر ادامه داد: متأسفانه در ميان اهالي تئاتر نيز رويکردي ايجاد شده است که بسياري بازيگري تئاتر را به عنوان پلي براي حضور در سينما مي‌شناسند، در حالي که تئاتر خود يک حوزه تخصصي است. فيلم کوتاه هم يک حوزه تخصصي، مستقل و جريان‌ساز است و اميدوارم نگاه دلسوزانه و دغدغه‌مند پشت فيلم کوتاه قرار بگيرد که خود جريان بسيار مهم و تأثيرگذاري است.

وي با اشاره به رويکرد برخي از فيلمسازان هم گفت: جنس برخي از فيلم‌ها به لحاظ زمان بندي، قصه و پروداکشن به نحوي است که انگار قرار بوده بخشي از يک فيلم بلند باشند نه يک فيلم کوتاه مستقل. با وجود اينکه رويکرد جشنواره‌ها اين کد را به فيلمساز مي‌دهد تا به فيلم‌هايي کوتاهي که نيازي نيست برشي از فيلم بلند باشند، توجه مي‌کنند اما باز هم رويکرد چيز ديگري است و اين کد را برخي از فيلمسازان دريافت نمي‌کنند.

تلاش براي حفظ صميميت جشنواره فيلم کوتاه تهران

اين کارگردان با اشاره به اينکه جشنواره بايد در زمينه انتخاب فيلم‌ها وسواس بيشتري را به خرج دهد، توضيح داد: من به عنوان فيلمساز دلم مي‌خواهد به جشنواره اميد داشته باشم و اين رويداد بيشتر پاي فيلمسازان بايستد تا فيلم‌هاي خنثي و ضعيفي توليد نشوند. واقعاً نياز داريم بيشتر از اين حرف‌ها پاي فيلم‌هاي کوتاه بنشينيم. فيلمسازان اشتياق دارند تا فيلمشان در جشنواره و توسط اهل فرهنگ، دوستان و … ديده شود و به همين دليل جشنواره فيلم کوتاه تهران مي‌تواند محفلي صميمي و درجه يک باشد تا مخاطبان و علاقه‌مندان ساخته‌هاي يک سال اهالي و فيلمسازان فيلم کوتاه را ببينند.

وي در پايان گفت: اي‌کاش صميميت و ازدحامي دوست‌داشتني که در جشنواره فيلم کوتاه وجود دارد، صف‌هايي طولاني که براي تماشاي فيلم‌ها تشکيل مي‌شود در جشنواره کمتر نشود. در نهايت اميدوارم بحران کرونا برطرف شود تا بتوانيم فيلم‌ها را در سينما نمايش دهيم چون اکران آنلاين ممکن است مشکل‌ساز شود و تنها اميد ما به فروکش کردن پاندمي براي نمايش فيلم‌هاست. ايده نمايش فيلم‌هاي جشنواره در چند سينما براي کاهش تراکم در سال جاري خيلي جالب و خوب است اما اميدوارم کرونا اين فرصت را به ما بدهد.