زورآزمایی مهدی فتحی با جهان پهلوان تختی!

بهزاد فراهانی، در ماه تولد فتحی ( آذر سال ۱۳۱۸ ) از مهم‌ترین ویژگی‌ او سخن می‌گوید؛ مردمی بودنش.

فراهانی که در نمایش «بینوایان» و سریال امام علی با مهدی فتحی همبازی بوده است، به ایسنا می‌گوید: من همواره معتقد به تئاتر اجتماعی بوده و هستم و دیدگاهی را که دوستان نوگرا به هنر دارند، متعلق به کشور خودمان نمی‌دانم. این دیدگاه ویژه کشورهایی است که دوره صنعتی را گذرانده‌اند و به دموکراسی رسیده‌اند و مردمان‌شان در فقر  به سر نمی‌برند.

او سپس از مهدی فتحی به عنوان بزرگترین بازیگر آسیا نام می‌برد و اضافه می‌کند: هیچ بازیگری به قدر او به مردم نزدیک نبود. او مردم را بخوبی تماشا و حس می‌کرد و زمانی که قرار بود نقشی را بازی کند، در کالبد شکافی آن نقش یکه بود.

فراهانی سخنان خود را درباره فتحی این گونه ادامه می‌دهد: هنرمندی بود که سواد و مطالعاتش یگانه بود و باید بگویم گروه تئاتر «آناهیتا» هیچ بازیگری را به بزرگی او تربیت نکرد.    

او با اشاره به دیگر ویژگی فتحی می‌افزاید: انسان والایی بود و همواره کوشش‌اش بر این بود که مثل خودش باشد. او ادای هیچ بازیگر دیگری را در نیاورد و آموزه‌های بسیاری برای ما داشت که مهم‌ترینش همان ارتباط نزدیک او با مردم بود.

فراهانی با یادآوری حضور فتحی در هماوردی و کشتی‌گیری اضافه می‌کند: نزدیک یک سال با جهان پهلوان تختی کشتی می‌گرفت. مردمان جنوب شهر تهران او را خوب می‌شناختند و لبخند زیبایش را تجربه کرده بودند.

این بازیگر با ابراز تاسف از اینکه قدر مهدی فتحی دانسته نشد، می‌گوید: قدر او را ندانستیم. همچنانکه بهمن مفید و پرویز پورحسینی و حمید سمندریان هم قدر ندیدند، هنرمندانی که به این راحتی نمی‌توان مشابه آنان را ساخت؛ چراکه آنان در میهن ما استثنا بودند. ولی متاسفانه همانطور که به کل تئاتر احترام نمی‌گذارند، به بزرگانی مانند مهدی فتحی هم احترام گذاشته نشد.

فراهانی با اشاره به واپسین روزهای زندگی مهدی فتحی که به دشواری در بیمارستان سپری شده است، می‌افزاید: زمانی که در بستر بیماری افتاد، کسی برایش دستی بالا نزد. مقصودم  وزارت فرهنگ و  ارشاد است. امیدوارم با تغییر نگاه به فرهنگ و هنر، این شاخه هم سمت و سویی بگیرد و دیگر هنرمندی مانند مهدی فتحی در عسرت نرود.

مهدی فتحی، بازیگر تئاتر سینما و تلویزیون آذر ماه سال ۱۳۱۸ زاده شد.  

او یکی از اعضای ثابت گروه تئاتر «آناهیتا» به سرپرستی مهین و مصطفی اسکویی بود. محمود دولت‌آبادی که در آن دوره دیگر عضو این گروه تئاتری بوده، درباره فتحی گفته است فتحی یا باید روی صحنه می‌زیست یا از مادر نمی‌زاد.

در کارنامه هنری فتحی بازی‌های درخشان او در نمایش‌هایی همچون «اتللو»، «هیاهوی بسیار برای هیچ»، «طبقه ششم»، «روبهک‌ها»، «صاحب مهمانخانه»، «تانیا» و «سلمانی شهر سویل» به ثبت رسیده است.

او در آن سال‌ها در بیش از بیست تئاتر تلویزیونی نیز حضور داشت. فتحی که از همان سال‌های آغازین فعالیت هنری، به امر آموزش هم اشتغال داشت، مدت‌ها به عنوان استاد فن بیان در هنرکده بازیگری آناهیتا مشغول به کار بود.

بخت با تماشاگرانی یار بود که دهه ۷۰ بازی او را در نمایش «بینوایان» بهروز غریب‌پور تماشا کردند؛ یک بازی  نفس‌گیر در نقش «ژان والژان» و حضوری بیش از سه ساعت روی صحنه. بهزاد فراهانی بازیگر نقش مقابل او، «بازرس ژاور» را بازی کرد و این از آخرین حضورهای درخشان فتحی روی صحنه تئاتر بود که در فرهنگسرای بهمن رقم خورد. محلی که پیش‌تر کشتارگاه بود و در آن مقطع نخستین روزهای فعالیت خود را به عنوان فرهنگسرا سپری می‌کرد.

فتحی همان گونه که تئاتر را با گروه آناهیتا آغاز کرده بود، بازیگری در سینما را با بازی در فیلمی از مصطفی اسکویی با نام «زن خون آشام» تجربه کرد و بعد از انقلاب در اولین تجربه سینمایی خود مقابل دوربین ابراهیم وحیدزاده رفت و در فیلم «تحفه‌ها» ایفای نقش کرد.

بازی در فیلم‌هایی مانند «کشتی آنجلیکا»، « روز واقعه»، «زینت»، «آدم برفی»، «زشت و زیبا»، «کاکلی»، «مدرسه پیرمردها»، «اعتراض»  و... بخش دیگری از کارنامه هنری اوست.

تماشاگران تلویزیون نیز نقش آفرینی‌ها او را در مجموعه‌هایی مانند «خانه پدری»، «هزاران چشم»، «مزرعه آفتابگردان»، «شیخ مفید»، «به سوی افتخار»، «زندگی» و ... دیده بودند.

در کارنامه هنری این بازیگر چندین همکاری با داود میرباقری دیده می‌شود. فتحی در تئاتر «دندون طلا»، فیلم «آدم برفی» و سریال «امام علی (ع)» با میرباقری همکاری کرد.

او گوینده نقش «سلطان» در کتاب صوت شازده کوچولو نیز هست.

مهدی فتحی در آخرین روزهای زندگی خود، دوره سختی را گذراند؛ همراه با بیماری و کم‌توجهی نهادهای فرهنگی. او در آخرین روز اسفند سال ۱۳۸۲ آرامش مرگ را بر این گونه زیستنِ دشوار ترجیح داد و چشمان خود را بر این دنیا و هر آنچه در آن هست، فرو بست.