سریال «موسی» در مصر حاشیه‌ساز شد

طي سال‌هاي اخير، مصري‌ها در کنار شوق و اشتياقي که براي آمدن ماه رمضان و عيد بزرگ فطر دارند، براي تماشاي سريال‌هاي تلويزيوني ويژه اين ماه هم انتظار مي‌کشند و اين موضوع به يکي از آداب و سنت‌هاي رمضاني تبديل شده است.

تبليغات اين سريال‌ها شامل اسامي و چهره بازيگران و نام شبکه و ساعت پخش آن، معمولاً از اواسط ماه شعبان در بيلبوردها و تابلوهاي بزرگراه‌هاي مصر آغاز مي‌شود تا هر بيننده‌اي مطابق ذوق و سليقه‌اش، سريال مورد نظر خود را در يکي از گونه‌هاي کمدي، درام و اکشن (امنيتي) انتخاب کند و در ماه مبارک رمضان به تماشاي آن بنشيند. حالا اين انتظار سرآمده و شبکه‌هاي مصري بيش از ۲۰ سريال تلويزيوني را براي سرگرم‌کردن مخاطبان خود در شب‌هاي ماه مبارک رمضان تدارک ديده‌‌اند.

پيش‌تر به معرفي ۳ سريال امنيتي مصر يعني «ضد حمله»، «انتخاب ۲» و «قاره ـ کابل» پرداختيم. در ادامه به برخي ديگر از سريال‌هاي مصري در ماه رمضان ۲۰۲۱ مي‌پردازيم.

 

 

* موسي، سريالي حماسي و ضداستعماري

داستان اين سريال به بازه زماني ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ ميلادي در جنوب مصر و استان الصعيد باز مي‌گردد، يعني زماني که مصر در اشغال نيروهاي انگليسي بود.

در اين سريال، جواني به نام موسي (با بازي محمد رمضان) که پدرش را در کودکي از دست داده و به عنوان فرزند بزرگ‌تر خانواده مسئوليت برادرها و خواهرهاي خود را بر عهده دارد، براي تأمين معاش به قاهره مي‌رود و در کار صادرات و واردات بين مصر و غزه مشغول به کار مي‌شود.

 

 

موسي در اين مسير او با يک دختر فرانسوي آشنا مي‌شود و از او خوشش مي‌آيد. از سوي ديگر، او بخاطر ظلم و ستمي که نيروهاي انگليسي بر مردم مصر روا مي‌داشتند، با آنها درگير مي‌شود و داستان شکل مي‌گيرد.

 

فيلمنامه «موسي» را ناصر عبدالرحمن نوشته و محمد سلامه آن را کارگرداني کرده است. اين سريال حاشيه‌هايي هم به همراه داشت، به عنوان نمونه در پوستر رسمي آن غلط املايي مشاهده مي‌شد. ديگر حاشيه‌اي که براي اين سريال ايجاد شد، انتقاد از دندان‌هاي ايمپلنت‌شده بازيگر نقش اصلي آن بود که با فضاي سال ۱۹۴۰ ميلادي همخواني ندارد.

 

 

* ببر، نقد يک سنت غلط

داستان سريال «ببر» به موضوع يک سنت غلط در ميان مردم جنوب مصر اشاره دارد و آن سنت انتقام از خانواده قاتل است. بر اساس اين سنت غلط، اگر در جنوب مصر کسي يک نفر را بکشد، خانواده مقتول بايد فرزند بزرگتر خانواده قاتل يا يکي از عزيزان آن خانواده را بکشد تا انتقام خون مقتول را گرفته باشد!

در سريال «ببر»، نويسنده فيلمنامه تلاش کرده است اين سنت غلط نقد کند. داستان اينگونه شروع مي‌شود که يک جوان اهل استان الصعيد در جنوب مصر (با بازي محمد امام) ناخواسته قتلي را مرتکب مي‌شود و سپس از ترس انتقام خانواده مقتول به قاهره فرار مي‌کند و در يک طلافروشي مشغول به کار مي‌شود، اما در آنجا هم با اتفاقات ناخوشايندي روبرو مي شود.

در مجموع مي‌توان گفت اين سريال براي نقد يک عادت غلط اجتماعي ساخته شده و تلاش دارد به مخاطب بفهماند سنت غيرقانوني انتقام که در ميان جنوبي‌هاي مصر  رواج دارد، کاري زشت و نادرست است. 

محمد صلاح العزب نويسنده فيلمنامه «ببر» است و شيرين عادل آن را کارگرداني کرده.

 

* نسل بيگانه‌ها، داستان رفاقت و خيانت

«نسل بيگانه‌ها» يک درام اجتماعي است که داستان آن هم مانند ۲ سريال‌ قبلي در جنوب مصر و استان الصعيد اتفاق مي‌افتد.

پس از آنکه «عساف الغريب» (بازيگر نقش اول  سريال با بازي احمد السقا) متهم به قتل و به حبس ابد محکوم مي‌شود، دوست او با همسرش ازدواج مي‌کند اما او پس از سپري‌کردن مدت طولاني از دوره زندان، ناگهان از زندان آزاد و متوجه اين موضوع مي‌شود. در حالي که دوست نزديکش شناسنامه پسرش را هم به اسم خود گرفته است، بنابراين تصميم مي‌گيرد از دوستش انتقام بگيرد...

نويسندگي و کاگرداني اين سريال را محمد سامي بر عهده داشته است.

 

* کشمکش خانوادگي، تلاش براي ايفاي نقش مادري

سريال «کشمکش خانوادگي» داستان زني (با بازي «يُسرا» بازيگر و خواننده ۶۶ ساله مصري) است که اختلاف با شوهرش (با بازي «باسل الخياط» بازيگر ۴۳ ساله سوري) سبب شده از او جدا شود اما دختر نوجوان آنها در کنار پدرش که حالا همسر جديدي اختيار کرده است، باقي مي‌ماند و به تدريج بين دختر و زن‌بابا علاقه و محبت عاطفي شکل مي‌گيرد.

اين موضوع باعث مي‌شود که دختر با مادر خودش بدرفتاري کند؛ در ادامه داستان مادر تلاش مي‌کند هر طور شده توجه دخترش را جلب کند و محبت مادر و فرزندي دوباره زنده شود.

احمد عادل سلطان نويسنده فيلمنامه «کشمکش خانوادگي» است و سامح عبدالعزيز آن را کارگرداني کرده.

 

يک سريال ديگر هم با موضوع اختلافات زن و شوهري اين روزها در مصر در حال پخش است. «نشکن» داستان زني به نام سلمي است که از ارتباط بيش از حد شوهرش با زنان ديگر رنج مي‌برد و به همين خاطر با همسر خود دچار مشکل مي‌شود و زندگي آنها رو به فرو پاشي مي‌رود.

«عمرو الدالي» نويسنده و «احمد خالد» کارگردان سريال نشکن است.

 

* نجيب زاهي زرکش، سريالي کمدي

اين سريال کمدي، درباره مرد ثروتمندي به نام «نجيب زاهي زرکش» با بازي يحيي الفخراني است. او پس از ۳۰ سال ناگهان متوجه مي‌شود پسري دارد که از آن خبر نداشته است، بنابراين تصميم مي‌گيرد با کمک دوستش او را پيدا کند.

 

 

نجيب در اين ميان با ۴ جوان روبرو مي‌شود که هر ۴ تاي آنها مشخصات پسرش را دارند. او متحير و سرگردان مي‌شود و نمي داند کدام يک از آنها پسر واقعي‌اش هستند، بنابراين تصميم مي‌گيرد تا به هر ۴ تاي آن‌ها نزديک شود تا بتواند پسر واقعي خود را تشخيص دهد.

عبدالرحيم کمال فيلمنامه «نجيب زاهي زرکش» را نوشته و شادي الفخراني آن را کارگرداني کرده است.

 

* پادشاه، يک سريال جنجالي که پخش آن متوقف شد

داستان سريال «پادشاه» پيرامون زندگي‌ فرعوني به نام «احمس» است که سرزمين طيبه (مصر باستان) را از اشغالگري هکسوس‌ها آزاد مي‌کند. البته پخش اين سريال پرحاشيه پس از انتشار تيزر آن و اشکالاتي زيادي که منتقدان و ببينندگان به آن وارد کردند، متوقف شد. 

فيلمنامه اين سريال اقتباس از کتاب «مبارزه طيبه» نجيب محفوظ (۲۰۰۶ - ۱۹۱۱) نمايشنامه‌نويس مصري و برنده جايزه نوبل ادبيات سال ۱۹۸۸ است که توسط سه نويسنده نوشته شده و حسين المنباوي آن را کارگرداني کرده است. امسال سريال لبناني «بين آسمان و زمين» هم اقتباس از اثر نجيب محفوظ بود.

 

 

از جمله انتقاداتي که به سريال «پادشاه» گرفته شده، منطبق نبودن گريم بازيگران با واقعيت‌هاي تاريخي است. مدل ريش و سبيل پادشاه، رنگي بودن چشم‌هايش، شکل تاج پادشاه جنوب مصر که شبيه تاج پادشاه شمال بوده و روشن‌بودن رنگ موهاي زناني که در سريال هستند، از جمله اين انتقادات است. برخي هم از شباهت قهرمان سريال به «هکسوس»ها گله کرده‌اند.

برخي مصري‌ها اين سريال را با سريال ايراني «يوسف پيامبر» مقايسه و مي‌گويند: ايراني‌ها وقتي تصميم گرفتند درباره حضرت يوسف(ع) و فراعنه سريال بسازند، يک سريال دقيق و فوق‌العاده جذاب ساختند اما ما وقتي تصميم گرفتيم سريالي درمورد فراعنه با صرف اين همه بودجه و هزينه بسازيم، به نکات مهم و حياتي توجه نکرديم.

پس از افزايش يافتن انتقادات نسبت به اين سريال، پخش آن متوقف و قرار شد تا يک کميته از کارشناسان فني و هنري اين فيلم را بازنگري کنند.

با اين حال، برخي هنرمندان از توقيف اين سريال ابراز ناخرسندي کردند. «محمد صلاح العزب» فيلمنامه نويس مصري، از قضاوت درباره اين سريال پيش از ديدن آن انتقاد کرد و گفت چرا مردم سريالي که ده‌ها ميليون پوند هزينه آن شده و بهترين کارگردان اين حوزه را داشته، پس زده‌اند؟

«عمرو سلامه» کارگردان مصري هم توقف کار را محکوم کرد و گفت که نمي‌تواند منطقي براي توجيه اين تصميم پيدا کند، چون اين کار دور ريختن هزينه و تلاش تيمي است که يک سال بي‌وقفه فعاليت کرده است. «اياد نصار» اردني هم ابراز اميدواري کرد اين يک وقفه موقت باشد.

 

---

بازار

---