مجازات «مادر» بابک خرمدین از مجازات «پدر» سنگین‌تر نیست

برخي رسانه‌ها به نقل از «فخرالدين جعفرزاده سرپرست سابق دادسراي جنايي تهران که اکنون وکيل دادگستري است»، مجازات مادر را بيش از «پانزده سال حبس» يعني بيشتر از مجازات پدر عنوان کرده‌اند در حالي که اين مطلب اشتباه به نظر مي‌رسد.

قانون در اين باره چه مي‌گويد؟

چنان که مي‌دانيم پدر قصاص نمي‌شود چرا که ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامي گفته «قصاص» (مجازات اصلي قتل عمدي) در صورتي اثبات مي‌شود که که مرتکب پدر يا از اجداد پدري مجني عليه (کسي که جنايت بر او واقع شده) نباشد.

به موجب ماده ۶۱۲ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامي نيز «هر کس مرتکب قتل عمد شود و شاکي نداشته يا شاکي ‌داشته ولي از قصاص گذشت کرده باشد و يا به هر علت قصاص نشود در صورتي که اقدام وي موجب اخلال در نظم و صيانت و امنيت ‌جامعه يا بيم تجري مرتکب يا ديگران گردد دادگاه مرتکب را به‌ حبس از سه تا ده سال محکوم مي‌نمايد.»

بنابراين مجازات پدر که مرتکب قتل فرزند خود شده است حبس از سه تا ده سال است.

در کنار پدر که تا اينجا به عنوان فاعل اصلي جرم شناخته شده، مادر مقتول، هم به عنوان معاون در قتل معرفي شده است.

براي اينکه بدانيم مجازات مادر به عنوان معاون در قتل چيست، بايد به ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامي رجوع کنيم.

ماده ۱۲۷- در صورتي که در شرع يا قانون، مجازات ديگري براي معاون تعيين نشده باشد، مجازات وي به شرح زير است:

الف- در جرائمي که مجازات قانوني آنها سلب حيات يا حبس دائم است، حبس تعزيري درجه دو يا سه.

ب- در سرقت حدي و قطع عمدي عضو، حبس تعزيري درجه پنج يا شش پ- در جرائمي که مجازات قانوني آنها شلاق حدي است سي و يک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزيري درجه شش.

ت- در جرائم موجب تعزير يک تا دو درجه پايين تر از مجازات جرم ارتکابي.

تبصره ۱- در مورد بند (ت) اين ماده مجازات معاون از نوع مجازات قانوني جرم ارتکابي است مگر در مورد مصادره اموال، انفصال دائم و انتشار حکم محکوميت که مجازات معاون به ترتيب جزاي نقدي درجه چهار، شش و هفت است.

تبصره ۲- در صورتي که به هر علت قصاص نفس يا عضو اجراء نشود، مجازات معاون بر اساس ميزان تعزير فاعل اصلي جرم، مطابق بند (ت) اين ماده اعمال مي شود.

چنانکه مي‌بينيم بر اساس اين ماده، مجازات مادر به عنوان معاون جرم بايد يک تا دو درجه پايين تر از مجازات جرم ارتکابي باشد.

لذا با توجه به اينکه مجازات جرم ارتکابي توسط پدر (حبس ۳ تا ۱۰ سال) در دسته حبس تعزيري درجه چهار قرار مي‌گيرد، مجازات مادر بايد حبس تعزيري درجه پنج يا شش باشد که اگر آن را محاسبه کنيم، حبس بيش از شش ماه تا پنج سال خواهد بود.

پس به طور خلاصه مجازات پدر بابک خرمدين در صورت اثبات ارتکاب قتل فرزندش حداقل سه و حداکثر ده سال حبس است و  مجازات مادر در صورت اثبات معاونت، حداقل بيش از شش ماه و حداکثر پنج سال حبس  به تشخيص قاضي خواهد بود.