چرا هدیه تهرانی بازیگر مهمی است؟

بانوان سينما/ وقتي از هديه تهراني صحبت مي کنيم درواقع داريم از يکي از آيکان هاي سينمايي صحبت مي کنيم. از آن معدود افراد سينماي ايران که با چند آدرس ساده از سبک بازي يا استايل و نوع برخوردشان به راحتي قابل شناسايي هستند. مثلا اگر قرار باشد يک نقاش چهره بازيگري چون هديه تهراني را بکشد، احتمالا با همان چند خط اول طراحي مشخص خواهد شد که با چه کسي طرف هستيم.

صورت سنگي، نگاه يخ زده و در عين حال احساسي عميق و منحصر بفرد، مشخصه هاي بازيگري هستند که در همان آغاز و  دراولين فيلم ها از او يک ستاره در همه ابعاد ساختند. مسعود کيميايي او را براي فيلم «سلطان» انتخاب کرد و از آن پس هديه تهراني وارد سينماي حرفه‌اي شد. او براي فيلم هاي «چهارشنبه سوري» و «قرمز» برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر زن شده است ولي تعداد فيلم هاي خاطره انگيز و جريان‌سازي از اين هم بيشتر است. فقط کافيست ۴ فيلم ابتدايي او را در آغاز راه بازيگري مرور کنيد. «سلطان»، «غريبانه»، «شوکران» و «قرمز» هر کدام آثاري هستند که اکنون به نمادي از يک گونه سينما و يا جزو برترين آثار کارنامه فيلمسازانشان به حساب مي آيند.

اينکه دليل مقبوليت و پذيرش هديه تهراني چه بود و چگونه به عنوان ستاره سينما اينقدر زود و در ابعاد وسيع مطرح شد دلايل ديگري علاوه بر کيفيت خود بازيگر نيز دارد. پس از دوره بسته و گلخانه اي دهه ۶۰ که تقريبا اجازه ستاره شدن به هيچ بازيگري نمي‌داد و اگر در موارد معدود چهره اي چون جمشيد هاشم پور مطرح مي شد بلافاصله با ممنوع الکاري يا تغيير هويتي مواجه مي گشت در دهه ۷۰ اوضاع تغيير کرد. به نظر مي رسيد تحولات اقتصادي با محوريت سرمايه داري در کشور تاثيرش را بر سينما نيز گذاشته بود. از اين رو تهيه کنندگان سينما با توجه به فضاي بازتر از الگوي رايج سينماي تجاري جهان استفاده بردند و چهره هاي تازه اي با خصوصيات منحصر بفرد يکي پس از ديگري معرفي شدند. از اولين چهره هايي که خود را به عنوان ستاره جا انداختند مي‌توان به نيکي کريمي و ابوالفضل پورعرب با فيلم «عروس» اشاره کرد. اين فضا ادامه داشت تا اواسط دهه ۷۰ که جريان هاي سياسي تازه که با خود اصلاحات و تغييرات را نويد مي‌دادند، تفکر اعتراضي و خواهان تغييرات را در جامعه نمايندگي کردند. نشانه اين تحولات در سينما نيز به راحتي قابل پيگيري است. هديه تهراني دقيقا همزمان با دولت خاتمي در سينما معرفي شد و توانست شمايل يک جوان مقاوم، معترض و مدرن و ...

هديه تهراني توانست شمايل يک جوان مقاوم، معترض و مدرن و تحول خواه را نمايندگي کند. شمايلي که انگار قرار بود با حفظ ارزش هاي پايه اي، تحولات مدرن و تازه اي را طلب کند. اهميت اين چهره تازه و مشخصه هاي بازيگري او در تعريف مجدد احقاق حقوق زن و مطالبه گري اجتماعي و سياسي تعريف مي شد که به همين جهت خيلي زودتر از حد انتظار مورد اقبال توده قرار گرفت و همانطور که گفتيم هديه تهراني را به يک آيکان سينمايي تبديل کرد.
اما راز ماندگاري نکته اصلي ماجراست. از ميان ستاره هاي دهه هفتاد مثل محمدرضا فروتن، فريبرز عرب نيا، نيکي کريمي، ابولفضل پور عرب و ... شايد تنها دو چهره همچنان مقبوليتشان را تا حدود زيادي حفظ کرده اند. يکي مرحوم خسرو شکيبايي و ديگري هديه تهراني. اين راز ماندگاري و گذر از يک مسير پر پيچ و خم بيست ساله چه بوده که نام هديه تهراني هنوز هم با احترام و ستايش از اهالي سينما و عموم مردم همراه است؟ اگر مسير اين بازيگر را مخصوصا در دهه ۸۰ و اوج فعاليت ها مرور کنيد متوجه دلايل اين حفظ و حراست از اعتبار خواهيد شد. هر چه از ميانه هاي اين دهه عبور مي کنيم و مخصوصا پس از حضور درخشان( و به نوعي اتمام حجت در حرفه بازيگري در فيلم چهارشنبه سوري)، هديه تهراني گزيده کارتر مي‌شود به طوري که در اواخر دهه ۸۰ شايعه خداحافظي او از دنياي بازيگري به گوش مي رسد.
اگر به کارنامه هديه تهراني در دهه 90 توجه کنيد متوجه خواهيد شد که او ديگر دغدغه اش سينما و بازيگري نيست. مانند فردي که خيالش از تاثير و درخششي که به ثبت رسانده راحت باشد، وارد حوزه هاي ديگر زندگي اش شده است. پس در ده سال اخير بيشتر از اينکه تصوير هديه تهراني را روي بيلبورد ها و سردر سينماهاي کشور ديده باشيم، اخبار گوشه نشيني و احتمال خداحافظي اش از سينما را شنيده ايم. فعاليت هاي بشر دوستانه و کمک به قشر آسيب‌پذير را ديده‌ايم و تصاويرش را با چکمه هاي گلي در سيلاب شمال کشور و يا تبليغ براي حفاظت از گونه هاي نادر حيات‌وحش و فعاليت هاي محيط زيستي در ذهن ثبت کرده ايم.
آري اين حکايت بازيگريست که وقتي در نقش يک زن ميانسال در سريال «همگناه» ظاهر مي شود نيز همچنان درخشان و تاثيرگذار است. کسب اين احترام و حرمت بعد از سال‌ها فعاليت، آرزويي تقريبا بعيد در سينماي ايران بوده که هديه تهراني به آن دست يافته است.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar