نگاهی به فیلم تئاتر جوجه ­تیغی اثر بهرام افشاری

فيليموشات/ هرچند بخش عمده‌اي از لذت تماشاي تئاتر به حضور در سالن نمايش و در ارتباط مستقيم ميان بازيگر و تماشاچي شکل مي‌گيرد، اما در شرايط فعلي و وضعيت سالن‌هاي تئاتر که به واسطه شيوع کرونا گاهي باز هستند و گاهي نه، تماشاي فيلم‌­تئاتر انتخاب مناسبي است براي حفظ ارتباط با هنر نمايش. تماشاي فيلم‌­تئاترها تا حدودي اين دور شدن ناخواسته از فضاي تئاتر و سالن‌هاي نمايش را جبران مي‌کند و البته فرصت مناسبي است براي تماشاي نمايش‌هايي که اجراهاي موفقي را پشت سر گذاشته و با استقبال مخاطبان مواجه شده‌اند. فيلم تئاتر جوجه ­تيغي اثر بهرام افشاري يکي از همين اجراهاي موفق است.
 
ساده اما تأثيرگذار
فيلم تئاتر جوجه ­تيغي نخستين تجربه بهرام افشاري در زمينه نويسندگي و کارگرداني است. مونولوگي که متن روان و ساده‌اي دارد و در اجرا نيز با پرداختن به جزييات و البته بازي بسيار خوب افشاري يک اثر ديدني از کار درآمده است. فيلم تئاتر جوجه ­تيغي از سال ۱۳۹۴ چندين بار در سالن‌هاي متفاوت به روي صحنه رفته و هر بار با استقبال بسيار خوبي از سوي مخاطبان روبه‌رو شده است. متن جوجه‌تيغي در آخرين اجرا (تماشاخانه ايرانشهر/بهار ۱۳۹۷) تفاوت‌هاي اندکي با چند اجراي قبلي اثر دارد، اين‌­بار افشاري با محبوبيت و شهرت خود (به واسطه پخش سريال پايتخت) هم شوخي مي‌کند. نسخه فيلم تئاتر جوجه ­تيغي همان اجراي سالن استاد سمندريان (تماشاخانه ايرانشهر) است.

فيلم تئاتر جوجه ­تيغي از هرگونه گزافه‌گويي به دور است. بهرام افشاري چنان به متن تسلط دارد که همه‌چيز بداهه به نظر مي‌رسد. ماجراي آرزوهايي که بر باد مي‌روند و درنهايت به‌پايان باز و البته غم‌انگيزي ختم مي‌شوند. سرنوشتي که نامعلوم باقي مي‌ماند و براي جوان شهرستاني و رؤياهايش مي‌توان تا ابد سه‌نقطه گذاشت. بهرام افشاري با انتخاب لهجه‌اي شيرين، تغيير لحن به‌موقع و البته استفاده از شوخي‌ها و طنزي (که رفته‌رفته تلخ مي‌شود) در طول اجرا ارتباط درست و به ­اندازه‌­اي با مخاطب برقرار مي‌کند تا جايي که مخاطب ابتدا غرق در شوخي‌هاي رگباري شخصيت و بعد کم‌کم درگير زندگي غم‌انگيز او مي‌شود. فيلم تئاتر جوجه ­تيغي هر چه جلوتر مي‌رود صداي خنده‌هاي تماشاچي‌ها فروکش مي‌کند و کمتر و کمتر مي‌شود و اينجا درست نقطه‌­اي­ است که سرنوشت تلخ شخصيت اصلي يقه مخاطب را مي‌چسبد و ديگر تا پايان لحظه‌اي او را رها نمي‌کند.

خيلي دور، خيلي نزديک
فيلم تئاتر جوجه ­تيغي روايت جوان ساده­‌اي­ است که گذشته سخت و پرمشقتي را پشت سر گذاشته و با يک دنيا رويا و آرزوي دست‌نيافتني به تهران مي‌آيد؛ داستان اين جوان تنها از زبان خودش روايت نمي‌شود بلکه در ميانه و پايان اجرا ويديوهايي پخش مي‌شود از افرادي که به هر شکلي با او در ارتباط بوده‌اند، افرادي که در ميانشان بازيگران شناخته­ شده­‌اي هم حضور دارند (باران کوثري، جواد عزتي، علي سرابي، نويد محمدزاده، هوتن شکيبا، پيام دهکردي، امير جعفري، مهران احمدي، عليرضا استادي و …). ميان روايت بهرام افشاري از زندگي جوان و آنچه ديگران درباره‌اش مي‌گويند تفاوت‌هاي آشکاري به چشم مي‌خورد و اين مخاطب است که بايد تصميم بگيرد به کدام روايت اعتماد کند (يا کدام روايت را بپذيرد و چه پاياني را انتخاب کند).

بهرام افشاري در پايان نمايش خطاب به تماشاچي‌ها پرسشي را مطرح مي‌کند اينکه به رويايش ادامه دهد يا از آن دست بکشد؟! و در ويدئوي انتهايي اجرا نيز، هر يک از بازيگران پايان متفاوتي را براي قصه او مطرح مي‌کنند. جوان در نهايت به دنبال رويايش رفته اما خب نتيجه با آن­چه که به دنبال آن بود فاصله بسياري دارد.

بهرام افشاري در فيلم تئاتر جوجه ­تيغي از کساني مي‌گويد که روياي شهرت و ديده شدن در سردارند و درنهايت هر چه پيش مي‌روند فقط و فقط سراب مي‌بينند و هرگز به مقصد نمي‌ترسند. افشاري در جوجه‌تيغي از غم بي‌انتهايي مي‌گويد که ميان بسياري از عاشقان بازيگري درد مشترک است؛ عاشقاني که (فارغ از مستعد بودن يا نبودن) تا نرسيدن و نابودي رؤياهاي شيرينشان (اينجا رسيدن به جايزه اسکار) پيش مي‌روند. جوجه‌تيغي در کنار روايت ماجراي اصلي، نگاهي انتقادي به فضاي پشت­‌صحنه­ سينما نيز دارد و به ناديده­ گرفتن استعدادها، برخوردهاي غلط با سياهي‌لشکرها و فراموش‌شدن هنرمندان در گذر زمان اشاره مي‌کند.

افشاري در فيلم تئاتر جوجه ­تيغي اصراري بر خنده گرفتن از مخاطب (به هر شکل و هر قيمتي) ندارد بلکه به دنبال شکل‌گيري ارتباطي درست ميان مخاطب و سوژه‌­اي ا­ست که در اصل تلخ است اما افشاري تا بخشي از ماجرا با چاشني طنز آن را پيش مي‌برد. هر چه از ابتداي اجرا فاصله مي‌گيريم صداي خنده‌هاي تماشاگران فروکش مي‌کند و کمتر و کمتر مي‌شود و لحن افشاري متناسب با فضاي نمايشنامه جدي‌تر مي‌شود، هرچند ريتم اجرا تا پايان، در مسيري درست حفظ مي‌شود. فيلم تئاتر جوجه ­تيغي اجرايي جذابي است که شروع و پايان مناسبي دارد، با وجود تغيير لحن بازهم اجراي يک‌دستي از کار درآمده، اصراري بر زياده‌گويي يا شاخ و برگ اضافي دادن به ماجرا ندارد. برگ برنده فيلم تئاتر جوجه ­تيغي، بازي بهرام افشاري است که مخاطب را به همذات­‌پنداري و درک هر چه بيشتر شخصيت اصلي نمايش تشويق مي‌کند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

---

بازار

---

instagram.com/akharinkhabar