یک داستان واقعی از روزگاری که پیاده‌روی اربعین ممنوع بود

مهر/  سجاد قافله‌باشي، تهيه‌کننده فيلم «جرم يحيي» مي‌گويد اين فيلم بيانگر اتفاقات اوايل دوران رياست‌جمهوري صدام در عراق است که پياده‌روي اربعين ممنوع بود.
سجاد قافله‌باشي، تهيه‌کننده فيلم «جرم يحيي» به کارگرداني محسن هادي که نسخه اينترنتي آن در دسترس مخاطبان قرار گرفته‌است، درباره اين اثر گفت: «گرچه مخاطبان با تماشاي «جرم يحيي» فکر مي‌کنند اين فيلم يک اثر مستند است اما «جرم يحيي» فيلم مستند نيست، در واقع ماکيومنتري است که جزو ژانرهاي داستاني محسوب مي‌شود و بيشتر مستندنماست؛ يعني کاملاً سناريو داشته و داستاني بوده است اما ما اصرار بر مستندنمايي داشتيم پس «جرم يحيي» فيلم نيمه‌بلند داستاني است که سال ۹۶ با موضوع اربعين توليد شد.»
او با اشاره به نحوه شکل‌گيري اين مستند افزود: «مبناي ايده اوليه ممنوعيت راهپيمايي اربعين در اوايل دوران رياست‌جمهوري صدام در عراق بود و با توجه به اين که از اول هم به دنبال ساخت يک فيلم مستندنما بوديم به دنبال کارگردان گشتيم، کارگرداني که مستند کار کرده باشد. از پيش آقاي هادي را که چند مستند خوب ساخته بود، مي‌شناختيم و با ايشان صحبت کرديم اما با توجه به اين که تا به حال اثر داستاني نساخته بود، «جرم يحيي» اولين فيلم داستاني او بود. در ايام اربعين سال ۹۶ به همراه بازيگر اثر به عراق رفتيم و تصاوير مربوط به پياده‌روي را گرفتيم. سپس به ايران بازگشتيم و بخش‌هاي سناريودار را با عوامل حرفه‌اي در اين‌جا ضبط کرديم.»

---

بازار

---

قافله‌باشي اظهار کرد: «ما در اين‌جا دوستاني پيدا کرديم که جزو معاودين عراقي بودند. يعني کساني که قبل از جنگ تحميلي، صدام به بهانه اين‌که آن‌ها ايراني‌الاصل هستند، از عراق اخراج‌شان کرد اما آن‌ها عرب عراق بودند، اين افراد در ايران زندگي مي‌کردند و خاطرات آن دوران را به ياد داشتند. در صحبت‌هايي که با آن‌ها داشتيم و مشورت‌هايي که گرفتيم، تکه‌هايي از قصه هرکدام را جمع کرديم و در سناريو آورديم. يعني اصل ماجراهايي که در فيلم به آن اشاره مي‌شود واقعي است اما ما آن‌ها را کنار هم قرار داديم.»
 «کارهاي ماکيومنتري در دنيا به همين شکل است. يعني مخاطب تا جايي تصور مي‌کند يک فيلم مستند مي‌بيند و اساسأ ژانر پذيرفته‌شده‌اي است. ما هم در هيچ جاي فيلم به اين موضوع اشاره نکرديم که «جرم يحيي» براساس يک داستان واقعي است و در پايان کار صرفاً فکت تاريخي کار را ذکر کرديم.»
 «پياده‌روي اربعين در دوره‌اي توسط عراق ممنوع بود و مستندهاي زيادي درباره آن ساخته شده است و طي آن افرادي داستان‌هاي واقعي خود را نقل کرده‌اند. يعني استخبارات عراق با کساني که به اين پياده‌روي مي‌رفتند برخورد مي‌کرد.»
قافله‌باشي در بخش ديگري از صحبت‌هايش توضيح داد: «در دوره‌اي اين دغدغه شکل گرفت که ما اثري درباره پياده‌روي اربعين بسازيم. حتي دغدغه فرمي هم داشتيم و اين فرم به اين فيلم نشست. يکي، دو سالي است که به دليل شرايط بيماري نتوانستيم برويم و مستندي درباره اربعين تهيه کنيم ولي اگر دغدغه‌اي تازه شکل بگيرد و حس کنيم نياز است چنين فيلمي را مي‌سازيم. اين کار را مي‌کنيم البته نه اين که يک مستند فرمايشي بسازيم.»
قافله‌باشي در پايان مطرح کرد: «به نظرم مي‌شود در فضاي پياده‌روي اربعين کارهاي داستاني زيادي ساخت چون اين حرکت وجوه انساني برجسته‌اي دارد حتي اگر يک ناظر و بيننده غربي که مسلمان نيست، بيايد و اين فضا را مشاهده کند فارغ از وجوه مذهبي با وجوه انساني اين حرکت بزرگ به‌شدت ارتباط مي‌گيرد. آن تعامل و محبتي که افراد از هر نژاد و قشري با يکديگر دارند و آن فداکاري که مردم عراق دارند شگفت‌انگيز است. برخي از عراقي‌ها شايد درآمد آن‌چناني نداشته باشند اما در ايام پياده‌روي اربعين تمام زندگي خود را براي رفاه و آسايش زائران بذل و بخشش مي‌کنند. اين وجوه کاملاً انساني است که منعکس نشده، با توجه به اين که عراق يک عقبه درگيري با ما داشته است اين وجوه براي ما بيشتر به چشم مي‌آيد. اين موضوع نشان مي‌دهد ملت‌هايي که روزگاري باهم اختلاف داشته‌اند بر سر برخي از موضوعات با هم اشتراک دارند که باعث مي‌شود اين‌چنين با هم تعامل داشته باشند. اين وجوه حتي براي مخاطب داخلي هم جذاب است.»

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar