سریال «حریم سلطان» نمایی از استراتژی جدید ترکیه در احیای امپراتوری عثمانی

«سرزمين عثماني‌ها» نام سريالي ترکي است که نشان مي‌دهد شاه ايران با ايجاد گروهي به دنبال ترور سلطان عادل عثماني(!) است. به گزارش انتخاب ؛چند سالي است که با شکل‌گيري سياست عثماني جديد در ترکيه، اين کشور شاهد سريال‌هايي درباره دوره عثماني است که قرن‌ها در اين منطقه حکومت مي‌کرده است. سريال‌هايي چون «حريم سلطان» و «سرزمين عثماني‌ها» از اين قبيل سريال‌هاست که علاوه بر پخش در ترکيه در کشورهاي عربي نيز دوبله و پخش مي‌شود و در آنها تلاش مي‌شود عثماني‌ها عادل و مردمي معرفي شوند. به نوشته پايگاه خبري النشره، جديدترين سريال ترکي که اين روزها در لبنان به نمايش درآمده سريال «سرزمين عثماني‌ها» است که که تلاش کرده چهره‌اي عادل از جمال پاشا ارائه دهد که اعراب را به سمت دمکراسي هدايت مي‌کند! اين سريال داراي سه شخصيت محوري به نام‌هاي «قاسم آغا»، خواهرش «شذا» و «مراد آغا» مسئول سابق حراست سلطان عثماني است. در اين سريال از يک طرف «سلطان احمد» پادشاه عثماني تلاش مي‌کند عدالت را در سرزمين عثماني‌ها برقرار کند و زندگي راحتي را ايجاد کند اما بدون اطلاع جواني مريض را به رياست دستگاه امنيتي خود گماشته است. اين جوان مريض کسي جز «قاسم آغا» نيست که به همراه خواهرش از سوي شاه ايران مامور هستند تا سلطان عثماني را از تخت به زير بکشند و يا اينکه کاري کنند که سلاطين بعدي عثماني از نسل او نباشند. قاسم آغا کسي است که به خاطر آنکه در کودکي شاهد اعدام پدرش بوده کينه انتقام از سلطان عثماني را دارد و به همراه خواهرش با حمايت شاه ايران به دنبال اين امر است. سريال «سرزمين عثماني‌ها» به درگيري قاسم آغا و خواهرش از يک طرف و مراد آغا مي‌پردازد؛ مراد آغا نيز فردي است که به خاطر نگراني‌هاي همسرش سلاح را کنار گذاشته و از رياست دستگاه امنيتي سلطان عثماني کناره گرفته است. اما پس از مدتي سلطان مراد را به خدمت فرامي‌خواند و از او مي‌خواهد تا درباره برهم زنندگان امنيت تحقيق کند که در اين مسير اسرار گروه «روباه سرخ» به رياست قاسم آغا فاش مي‌شود و در نهايت پس از بارها کودتا عليه سلطان چون پدرش سر بر باد مي‌دهد. ترکيه به دنبال چيست؟ به گزارش انتخاب؛ ظاهراً استراتژي جديد دولت ترکيه، بزرگنمايي از "کمالات" و نقش مثبت اين سلسله و نشان دادن تصويري روحاني از شاهان سفاک و اهالي قصر او دارد ( به طور مثال، در سريال حريم سلطان، عمده افراد دربار مانند سلطان سليمان، خرم ، والده سلطان و ... به عنوان افرادي با خصائص مثبت نشان داده مي شوند) اين در حالي است که عثماني ها به دليل کشتارهاي ميليوني در کشورگشايي هاي خود، و کشتارهاي خانوادگي براي رسيدن بر تخت (مانند کشتن برادران و فرزندان در دوران سلطان سليمان) مشهور هستند. اگر از استفاده حساب شده و حرفه اي از "جاذبه هاي هنري" توسط کارگردانان اين سريال بگذريم، درتحريف شديد تاريخ در سريال «حريم سلطان» که چهره اي عادل از سلطان به نمايش گذاشته و باعث «همزادپنداري» مخاطب با سلطان مي شود، درحاليست که يکي ديگر از مظاهر ضعف دولت سليمان ، شرکت نکردن وي در جلسات ديوان و فاصله گرفتن او از مشکلات اقتصادي – اجتماعي بود که دشواري‌هاي ناشي از آن سبب بر آشفتن مردماني در بخش‌هاي اروپايي و آسيايي شد. درحالي که «حريم سلطان» مدعي يک سلطاني دلرحم با همه خصائص و خصائل مصبت است، اما او کسي است که با حمايت هاي سولگلي اش خرم سلطان، رزندش مصطفي را کشت! "خرم" با کمک رستم پاشا وزير مقتدر دربار عثماني موجبات قتل شاهزاده مصطفي و پسر شيرخوارش را فراهم کرد.مصطفي را با تهمت به همدستي با ايرانيان عليه عثماني متهم کردند و او را کشتند! مصطفي در سن سي و هشت سالگي مقام فرماندهي ناحيهٔ آماسيه را برعهده داشت و مورد علاقهٔ خاص‌ سپاهيان و مورد حسادت شاهزادگان ديگر بود اما در اثر نفوذ و بدگوئي خرم سلطان از چشم پدر افتاده‌ بود. صدراعظم رستم پاشا به سليمان طوري وانمود کرد که مصطفي قصد غصب قدرت او را دارد و توانست فرمان قتل او را از سليمان بگيرد. چند روز بعد از کشته شدن مصطفي، پسر ديگر سلطان سليمان به نام شاهزاده جهانگير (۱۵۵۳–۱۵۳۱ ميلادي)، بر اثر علاقه شديد به مصطفي درگذشت و پسر مصطفي بنام محمد نيز براي آنکه بعدها به خونخواهي پدر برنخيزد مسموم شد و به قتل رسيد از سوي ديگر، حملات متعدد سلاطين اين سلسله به ايران (که البته با اقدامات تحريک اميز شاه اسماعيل) باعث کشتن و تبعيد هزاران ايراني شد. پس از اين جنگ، باختر و شمال‌باختري ايران که شامل آذربايجان و تمام کردستان تا همدان بود، از ايران جدا شد و به دست عثماني افتاد. اين مناطق تا پيش از زمان شاه عباس کبير از ايران جدا بود اما شاه عباس توانست بخشي از مناطق کردستان را با جنگ پس بگيرد. همچنين سپاه عثماني شهر تبريز را نيز تصرف کرد اما به دليل کمبود آذوقه مجبور به بازگشت شد و حکومت نو پاي صفويه از نابودي حتمي نجات يافت. اعتراضات در ترکيه به خاطر «حريم سلطان» پخش سريال حريم سلطان، انتقادات و اعتراضاتي را در کشور ترکيه برانگيخت. تعجببرخي از بينندگان به آنچه ارائهٔ تصويري «نامحترمانه»، «شرم‌آور»، و «خوش‌گذران» از شخصيت تاريخي سلطان سليمان مي‌خواندند واکنش نشان دادند. شوراي عالي راديو و تلويزيون ترکيه ادعا کرد که بيش از ۷۰٬۰۰۰ شکايت دربارهٔ اين سريال دريافت کرده‌است و به شو تي‌وي اخطار داد تا به خاطر نمايش نادرست «حريم خصوصي يک شخصيت تاريخي» به صورت عمومي عذرخواهي کند. رجب طيب اردوغان، نخست‌وزير ترکيه، نمايش اين سريال را به دليل «بد جلوه دادن تاريخ ترکيه به نسل جوان» کشور محکوم کرد. تعجبگروه‌هاي کوچک اسلام‌گرا و ملي‌گرا به نشانهٔ اعتراض مقابل استوديوي شو تي‌وي تجمع کردند اما سريال همچنان مخاطبان و علاقه‌مندان فراواني دارد.