مروری بر کارنامه پرکارترین کارگردان‌های سینمای قبل و بعد از انقلاب

فیلم نیوز/ بعضی کارگردان‌ها از وقتی یادمان می‌آید فیلم ساخته‌اند و هیچ‌وقت خستگی در کارشان نبوده است. نام بعضی‌هایشان با سینمای ایران گره خورده است. تجربه فیلمسازی بعضی از آنها به سه یا چهار دهه هم می‌رسد. در دهه‌های مختلف با وجود مشکلات، محدودیت‌ها یا حتی وقایع بسیار عظیمی مثل انقلاب و جنگ، دست از فیلمسازی برنداشته‌اند. ایستاده‌اند، فیلم ساخته‌اند و به عنوان یک کارگردان حرفه‌ای، مسئولیت اصلی‌شان را به درستی انجام داده‌اند.
 تعداد کارگردان‌های پرکار سینمای ایران کم نیست. بعضی‌ها در اکثر آثارشان درجه یک ظاهر شده‌اند و حالا مجموعه‌ای شکیل از انواع و اقسام جوایز سینمایی در خانه دارند. بعضی دیگر اما سردمداران سینمای گیشه بوده‌اند و توانسته‌اند پای مخاطبان زیادی را به سینماها باز کنند. شاید تمام آثار کارنامه اکثر آنها درجه یک و قابل دفاع نباشد اما مهم این است که با مرور کارنامه‌شان می‌توان شمایی کلی از تاریخ چند دهه ایران به دست آورد. فیلم‌هایشان سندی است برای تمامی تغییر و تحولاتی که در تاریخ ایران رخ داده و از این جهت برایمان بسیار ارزشمندند.

 رضا صفایی کنار فیلمبردار در حال ثبت یکی از سکانس‌های فیلمش
رضا صفایی با ساخت 53 فیلم در عمر فعالیت حرفه‌ای‌اش، به عنوان پرکارترین کارگردان کل تاریخ سینمای ایران به حساب می‌آید. البته نکته قابل توجه اینجاست که 52 فیلمش را در فاصله سال‌های 1342 تا 1357 کارگردانی کرده و فقط یک فیلم «قیام» را بعد از انقلاب و در سال 1359ساخته است. صفایی سال‌ها علاوه بر کارگردان، به عنوان فیلمنامه‌نویس، بازیگر، تهیه‌کننده و تدوین‌گر فعالیت داشته است.

 زنده یاد ایرج قادری سر صحنه فیلم «برزخی‌ها»
زنده‌یاد ایرج قادری با ساخت چهل‌ویک فیلم سینمایی در قبل و بعد از انقلاب، رکورددار ساخت فیلم سینمایی در سینمای قبل و بعد از انقلاب است. او پیش از انقلاب، 27 فیلم ساخت و 14 فیلم هم بعد از انقلاب کارگردانی کرد. اولین بار سال 1344 با ساخت فیلم «داغ ننگ» وارد عرصه کارگردانی شد. تا چهار سال بعد از انقلاب فعالیتی نداشت و بعد در سال 1361، «دادا» و «برزخی‌ها» را ساخت. قادری سال 1389 آخرین فیلمش را با نام «شبکه» تولید کرد. برزخی‌ها، تاراج و می‌خواهم زنده بمانم جزو مهمترین آثار کارنامه‌اش به حساب می‌آیند.

 ساموئل خاچیکیان همراه با بازیگرانش سر صحنه فیلم «ضربت»
ساموئل خاچیکیان را می‌توان از پیشگامان نام‌آور سینمای ایران دانست. او از دهه سی‌تا پنجاه، مدام درحال ساخت فیلم بود و 34 اثر از او به جا مانده است. اولین فیلمش را با نام «بازگشت» در سال 1332 کارگردانی کرد و اکثر آثارش را پیش از انقلاب ساخت. در کارنامه بعد از انقلاب او فقط پنج فیلم به ثبت رسیده و آخرین فیلمش «شک» هم که نیمه‌کاره ماند. خاچیکیان سال 1372 آخرین فیلمش «بلوف» را ساخت. سال 1380 درحال تولید فیلم «شک» بود که از دنیا رفت. چهارراه حوادث، فریاد نیمه‌شب و عقاب‌ها از جمله مهمترین آثارش هستند.

 مسعود کیمیایی سر صحنه فیلم «خط قرمز»
از میان کارگردان‌هایی که درحال حاضر هم در قید حیاتند و به فعالیتشان ادامه می‌دهند، مسعود کیمیایی پرکارترین کارگردان به حساب می‌‌آید. او به طور کلی 30 فیلم ساخته است. برخی فیلم‌هایش جوایز بسیاری دریافت کردند و خودش برای دو فیلم «اعتراض» و «جرم» نامزد سیمرغ کارگردانی شد. کیمیایی سال 1347 «بیگانه بیا» را به عنوان اولین فیلم سینمایی کارنامه‌اش ساخت. بعد از انقلاب تا سه سال فعالیتی نداشت و بعد از آن سال 1360 «خط قرمز» را به عنوان اولین فیلم بعد از انقلاب ساخت که توقیف شد. کیمیایی بعد از انقلاب 21 فیلم کارگردانی کرده است. «خائن‌کشی» آخرین فیلم مسعود کیمیایی است که سال 1399 ساخته. قیصر، گوزن‌ها، تیغ و ابریشم، سرب، دندان مار، سلطان و …از جمله مهمترین آثار این کارگردان هستند.

---

بازار

---

 داریوش مهرجویی در حال هدایت گوهر خیراندیش سر صحنه فیلم«بانو»
داریوش مهرجویی در فاصله بین سال‌های 1346 تا 1399، 24 فیلم کارگردانی کرد. فیلم‌هایش در جشنواره‌های مختلف مورد تمجید قرار گرفتند و خود او برای کارگردانی فیلم‌های «هامون» و «پری» سیمرغ گرفت. مهرجویی در سال ۱۳۴۶ نخستین فیلم خود را به نام «الماس ۳۳» ساخت. به طور کلی بعد از انقلاب 19 فیلم کارگردانی کرده. اولین فیلم بعد از انقلابش «مدرسه‌ای که می‌رفتیم» بود که سال 1359 ساخت. جدیدترین فیلم مهرجویی، «لامینور» است که سال 1399 ساخته شد و همین امسال روی پرده رفت و درحال حاضر هم به صورت آنلاین اکران شده. گاو، اجاره‌نشین‌ها، هامون، بانو، سارا، پری، لیلا، درخت گلابی، میکس، مهمان مامان و سنتوری مهمترین فیلم‌های کارنامه‌اش هستند.

 مهدی صباغ زاده سر صحنه فیلم «جست‌وجو در جزیره»
مهدی صباغ‌زاده را می‌توانیم پرکارترین کارگردان بعد از انقلاب بنامیم. او پیش از انقلاب هیچ فیلمی نساخت و از سال 1360 تا 1397 موفق به ساخت 22 فیلم شد. صباغ‌زاده سال 1370 برای فیلم «خانه خلوت»، نامزد بهترین کارگردانی شد. صباغ‌زاده، سال 1360 اولین فیلمش «آفتاب‌نشین‌ها» را کارگردانی کرد که در اولین جشنواره فجر به نمایش درآمد. از سال 1397 که فیلم «کلوپ همسران» را ساخت، دیگر فیلم دیگری از ا و ندیده‌ایم. آفتاب‌نشین‌ها، سناتور، خانه خلوت و … از جمله مهمترین آثار این کارگردان هستند.

 سیروس الوند سر صحنه فیلم «مزاحم»
سیروس الوند 21 فیلم ساخت. سال ۱۳۷۱ با فیلم «یکبار برای همیشه» موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی از یازدهمین جشنواره فیلم فجر شد. «فریاد زیر آب» اولین فیلم کارنامه سیروس الوند بود که سال 1356 ساخت. از 21 فیلمی که در کارنامه‌اش دیده می‌شود، فقط سه فیلم «فریاد زیر آب»، «شب آفتابی» و «نفس بریده» را پیش از انقلاب ساخته. «آنجا همان ساعت» آخرین فیلم الوند است. از سال 1397 فیلمی کارگردانی نکرده است. فریاد زیر آب، یکبار برای همیشه و چهره، مهمترین آثار این کارگردان هستند.

 علیرضا داود نژاد سر صحنه فیلم «خلع سلاح»
علیرضا داوودنژاد 21 فیلم در کارنامه دارد. فیلم‌های داوودنژاد در جشنواره‌های مختلف در در چندین رشته نامزد و برنده جوایز معتبری شده‌اند. خود داوودنژاد در جایگاه کارگردان، برای کارگردانی فیلم «خلع سلاح» در جشنواره سیزدهم تقدیر شد، برای «کلاس هنرپیشگی» و «فراری» هم نامزد سیمرغ بهترین کارگردانی بود. او سال 1354 وارد عرصه کارگردانی شد و در یک سال، دو فیلم «نازنین» و «شاهرگ» را ساخت. داوودنژاد پیش از انقلاب سه فیلم کارگردانی کرد و 18 فیلم دیگر کارنامه‌اش را از دهه 60 به بعد ساخت. سال 1396 فیلم «مصائب شیرین‌2» را کارگردانی کرد و درحال حاضر آخرین اثرش به حساب می‌آید. نیاز، عاشقانه، مصائب شیرین، مرهم، کلاس هنرپیشگی و فراری مهمترین آثار او هستند.

 ابراهیم حاتمی‌کیا سر صحنه فیلم «مهاجر»
ابراهیم حاتمی‌کیا تا به حال 20 فیلم سینمایی و دو سریال تلویزیونی ساخته. سه بار برای فیلم‌های «آژانس شیشه‌ای»، «به رنگ ارغوان» و «به وقت شام» موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر شده‌ است. او از سال 1365 وارد عرصه کارگردانی سینما شد و اولین فیلمش «هویت» را در این سال ساخت. جدیدترین اثرش «خروج» است که آن را سال 1398 کارگردانی کرد. از کرخه تا راین، بوی پیراهن یوسف، آژانس شیشه‌ای، به رنگ ارغوان و روبان قرمز از جمله مهمترین آثار او هستند.

 مهدی فخیم زاده نفر ایستاده با پلیور سفید در حال ثبت یکی از پلان‌های فیلم «ساده لوح»
مهدی فخیم‌زاده از جمله کارگردان‌هایی است که علاوه بر سینما در تلویزیون هم فعالیت‌های زیادی داشته. او 18 فیلم سینمایی و 8 سریال تلویزیونی ساخته است. فخیم‌زاده کارگردانی سینما را از سال 1354 با ساخت فیلم «مجازات» شروع کرد. بعد از انقلاب 13 فیلم ساخت. «میراث من جنون» اولین فیلمی است که فخیم‌زاده بعد از انقلاب در سال 1360 کارگردانی کرد. سال 1397 فیلم «مشت آخر» را ساخت که درحال حاضر آخرین فیلمش به حساب می‌اید. تشریفات، مسافران مهتاب، خواستگاری، همسر و هم‌نفس را می‌توانیم آثار مهم کارنامه گارگردانی او در سینما بنامیم.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar