مسائل مالی «تالار حافظ» تئاتری‌ها را آزار می‌دهد

باني فيلم/ در شرايطي که تئا‌تر با تنگناهاي بودجه‌اي مواجه است، بنياد رودکي هنگام فعاليت گروه‌هاي نمايشي در اين مجموعه به هر بهانه از آن‌ها مبالغي دريافت مي‌کند. اين عامل موجب اعتراض قريب به اتفاق تهيه‌کنندگان و گروه‌هايي شده که آثار خود را در تالارهايي مانند حافظ يا وحدت به صحنه مي‌برند. به گزارش ايلنا، طي ساليان اخير کمتر اتفاق افتاده گروه نمايشي براي دريافت سالن با مسئولان تالار حافظ قرارداد بسته باشد و در ‌‌‌نهايت راضي مجموعه را ترک کند. سال گذشته بود که بعضي گروه‌ها اعتراض داشتند مديران مجموعه با آن‌ها رفتار مناسبي ندارند و خدماتي که ارائه مي‌شود کمترين نسبتي با مبالغ دريافتي ندارد. اگر پاي درد دل اهالي تئاتري که آثار خود را در تالار حافظ به صحنه برده‌اند بنشينيد نکات مشترکي در کلام همه آن‌ها خواهيد يافت. قرارداد گروه‌ها با تالارهاي وحدت و حافظ دو شکل دارد؛ نخست در نظر گرفتن کف فروش سالن و دريافت روزانه ۴۰۰ هزار تومان که به اين منظور کارگردان يا تهيه‌کننده بايد پيش از آغاز اجرا‌ها و بليت فروشي چک ۱۲ميليون توماني به مسئولان ارائه کنند؛ البته به اين مبلغ ۸ درصد ماليات بر ارزش افزوده نيز اضافه مي‌شود! شيوه دوم بستن قرارداد در تالار حافظ به صورت درصدي ۸۰ – ۲۰ است که مسئولان مالي مجموعه پس از اتمام اجرا‌ها ۲۰ درصد از کل فروش گروه را به عنوان بهاي اجاره و خدمات ارائه شده دريافت مي‌کنند. در اين نوع قرارداد گروه ناچار است ۵ درصد عوارض شهرداري نيز بپردازد. اما يکي ديگر از گلايه‌هاي هنرمندان و گروه‌ها اين است که براي هرگونه تصوير برداري از اجراي نمايش خود بايد مبلغ ۲ ميليون و ۵۰۰ هزارتومان به مسئولان بنياد رودکي پرداخت کنند که اين مبلغ نيز به اضافه ۸ درصد ماليات بر ارزش افزوده مي‌شود! تمام آنچه عنوان شد در شرايطي رخ خواهد داد که نمايش شما از سوي مسئولان مجموعه شايسته اجرا تلقي شود. اما اينکه کدام شخص يا شوراي متخصص تصميم مي‌گيرد چه نمايش‌نامه يا کدام کارگردان شايستگي اجرا در تالار حافظ دارد بر همگان پوشيده است. سوال ديگري که براي هنرمندان مطرح است به امکانات تالار حافظ بازمي‌گردد. اين مجموعه مبالغ را دقيقا بابت کدام خدمات دريافت مي‌کند؟ آيا اجاره يک سوله! - نه يک بلک باکس استاندارد - که از امکانات اوليه مثل صندلي راحت براي نشستن تماشاگر بي‌بهره است بايد چنين هزينه‌اي در بر داشته باشد؟ چرا در حاليکه با گروه‌ها قرارداد اجرا بسته مي‌شود بايد براي تمرين در اين سالن با حداقل کيفيت به مسئولان کرايه پرداخت کنند؟ در مواردي مانند آنچه اين روز‌ها جريان دارد – اجراي نمايش‌هاي «اليور تويست» و «هر کس با تنهايي‌اش» - تالار حافظ دو اجراي هم زمان را شاهد است. آيا اين سالن دو اتاق گريم دارد؟ آيا محل استانداري براي دپوي دکور يا تعويض لباس هنرمندان موجود است؟ اصولا کدام امکانات – از جمله آتش‌نشاني و خدمات امدادي اوليه – در اين تالار پيش‌بيني شده که گروه‌ها بايد براي قدم زدن در اين محل مبالغ هنگفتي را پرداخت کنند؟ اشکان خطيبي که به تازگي در زمينه مدير اجرايي و تهيه‌کنندگي آثار نمايشي فعاليت مي‌کند، مدتي قبل در گفتگو با خبرنگار ايلنا ضمن تاييد نکات ياد شده گفت: الان بنياد رودکي به شما مي‌گويد براي فيلمبرداري از نمايشي که از صفر تا صد هزينه‌هاي آن برعهده گروه بوده ۲ميليون و ۵۰۰ هزارتومان پرداخت کنيد. يا تئاترشهر اجازه بالا بردن قيمت بليت را نمي‌دهد و در زمينه پيش فروش هم مسائلي وجود دارد؛ به اين ترتيب شما امکاني براي مديريت بحران نخواهيد داشت که مجموعه اين شرايط کار را براي گروه‌ها سخت مي‌کند. شهره سلطاني که سال ۹۱ نمايش «آخرين حکايت فرهاد» را در سالن حافظ روي صحنه داشت، محل اجراي اين نمايش را فاقد استانداردهاي لازم دانست و از مشکلاتي که در خصوص تبليغات و اطلاع‌رساني به مخاطبان وجود داشت گلايه کرد. همچنين در مواردي گروه ناچار بوده کف سالن را رنگ آميزي کند، در حاليکه اين وظيفه برعهده افرادي است که بابت کرايه دادن تالار پول دريافت مي‌کنند. جالب آنکه در شرايط سخت بودجه تئا‌تر کشور اگر گروه نمايشي اين امکان را داشته باشد براي تامين هزينه‌هاي خود با بخش خصوصي وارد تعامل شده و حامي مالي جذب کند؛ در صورت قرار گرفتن کوچک‌ترين بنر تبليغاتي حمايت کننده در ورودي سالن که حق اوليه به نظر مي‌رسد بايد بخشي – حدود ۲۰ درصد - از درآمد را به مجموعه مالي بنياد رودکي و تالار حافظ بپردازد! متاسفانه گروه‌هاي نمايشي اينطور عنوان مي‌کنند که مبلغ فروش گيشه آثار آن‌ها بعد از کم شدن ۲۰ درصد، معمولا پس از حدود يک ماه به آن‌ها پرداخت مي‌شود و حال آنکه جاي پرسش دارد آيا بايد مازاد پول را براي گروه‌ها محاسبه کرد يا خير‍!؛ حساب و کتاب اين مبلغ اضافه چيست و مبلغ مورد نظر به کدام حساب واريز مي‌شود؟ آنچه مطرح شد بخشي از مسائلي است که بنياد رودکي از دولت‌ دهم تا امروز با خود حمل کرده و متاسفانه همچنان ادامه دارد. با توجه به گلايه‌هاي هنرمندان تئا‌تر و مشکلات بودجه‌اي که گريبان اين حوزه را‌‌‌ رها نمي‌کند شايسته به نظر مي‌رسد اداره کل هنرهاي نمايشي پيش از آنکه کار به شرايط سخت برسد نسبت به حل مسائل اين مرکز توجه داشته باشد.