غذاهای محلی شیراز؛ شیرین مثل کلام سعدی و غزل حافظ

مهر/ شهر شیراز با جاذبههای تاریخی و فرهنگی خود، همیشه در دل گردشگران جایگاه ویژهای داشته است.
شیراز فقط یک شهر نیست و اصولاً یک سبک زندگی است. کاری به شوخیهایی که در مورد شیرازیها باب شده نداشته باشید و در عوض یکبار به شیراز سفر کنید تا لهجه شیرین شیرازی، شبهای زنده این شهر، کوچهباغهای قدیمی و نوستالژیک و از همه مهمتر غذاهای محلی شیراز این حقیقت را به شما ثابت کند.
علاوه بر این، بناهای مشهور و تاریخ و فرهنگ کهن این شهر هم دیگر حرفی برای گفتن باقی نمیگذارد.
این شهر، که یکی از مقاصد پرطرفدار گردشگری ایران است، نه تنها به خاطر زیباییهای طبیعی و معماری منحصربهفرد بلکه در عرصه غذاهای سنتی نیز بینظیر است.
غذاهای شیرازی با طعمها و ادویههای خاص خود، دنیایی از لذت را برای مسافران به ارمغان میآورند.
چشیدن اولین قاشق از کلمپلوی اصیل شیرازی مثل باز شدن درهای بهشت است و این درها بعد از آخرین قاشق کلمپلو بسته میشوند تا مجدداً با امتحان کردن قنبر پلو، دوپیازه آلو و … باز شوند.
کلمپلو؛ گل سرسبد غذاهای محلی شیراز
کلمپلو یکی از غذاهای محلی شیراز است که به دلیل داشتن طعم لذیذ و ترکیبات منحصر به فردش به بیشتر شهرهای ایران صادر شده است. برای تهیه این غذای سنتی از کلم قمری، گوشت چرخکرده، جعفری، شوید، تره، ترخون، ریحان، برنج، آرد نخودچی، زعفران دمکرده، نمک و زردچوبه استفاده میشود و برای اینکه عطر و طعم بهتری داشته باشد بهتر است همه مواد تشکیلدهنده آن تازه باشند.
فوت کوزهگری این غذا، تفت دادن نوارهای کلم قمری با آبلیمو و گرفتن آب کلم تا حد ممکن است و نسخه مجلسی آن به همراه کوفته ریزه (گوشت قلقلی) سرو میشود که برای داشتن طعم بهتر، کوفتهها را لابهلای برنج میگذارند تا با آن بپزد.
اگر بعد از خوردن کلمپلوی اصیل شیرازی قصد کردید تا آن را در خانه درست کنید و با آن چیزی که در شیراز خورده بودید زمین تا آسمان تفاوت داشت، ناامید نشوید؛ چون رسیدن به ترکیب درست و اندازه مناسب هر کدام از مواد، به تمرین و تجربه نیاز دارد. این نکته را هم یادتان نرود که سالاد شیرازی یار جدانشدنی کلمپلو در سفره است و جدا کردن آنها لذت خوردن کلمپلو را ناقص میکند.
دوپیازه آلو
دوپیازه آلو یکی از محبوبترین غذاهای محلی شیراز است؛ اما اگر ترکیبات واقعی این غذا را ندانید و در رستورانی آن را سفارش دهید، به این نتیجه میرسید که دوپیازه آلو مصداق عینی همین رباعی خیام است که در تیتر این بخش به آن اشاره کردهایم.
شاید با شنیدن نام دوپیازه آلو فکر کنید که برای پختن این غذا از آلو استفاده میکنند؛ اما این طور نیست و چون شیرازیها به سیبزمینی میگویند آلو و ماده اصلی این غذا سیبزمینی است؛ نام آن را دوپیازه آلو گذاشتهاند!
دوپیازه آلو غذای بسیار راحتی است که پختن آن نیاز به زمان زیادی ندارد و مواد اولیه آن هم بهراحتی پیدا میشوند. برای پختن این غذای سنتی باید پیاز را تفت دهید و بعد سیبزمینیهایی که نگینی خرد کردهاید را به آن اضافه کنید. بعد از کمی تفت دادن، رب، نمک و فلفل را به سیبزمینی و پیاز اضافه کنید تا با یکدیگر کاملاً پخته شوند.
قنبر پلو؛ مجلسی و پرطرفدار
قنبرپلو یکی از اعضای خانواده قاطی پلوهای شیرازی است که در میان غذاهای محلی شیراز محبوبیت زیادی دارد و در اکثر رستورانهای این شهر دیده میشود.
این غذای مجلسی حاصل ترکیب برنج، گردوی خرد شده، کشمش پلویی، رب انار، پیازداغ، کوفته ریزه و زعفران است و معمولاً با سالاد شیرازی یا ماست سرو میشود. پختن این غذا به همراه تهچین زعفرانی، آن را شیکتر و مجلسیتر میکند و اگر یک شیرازی چنین ترکیبی را جلوی شما گذاشت، بدانید که حسابی سرتان عزت گذاشته است!
به دلیل همجواری برنج، رب انار و گرد، رنگ قنبر یا قمبر پلو شیرازی کمی تیره است؛ ولی در عوض ترکیبات آن باعث میشود که بسیار مغذی و لذیذ باشد.
شیرازی پلو؛ برادر ناتنی تهچین!
شیرازی پلو یکی دیگر از قاطی پلوهای شیرازی و در حقیقت همان تهچین مرغ و بادمجان است که شیرازیها برای مهمانان ویژه خود آن را درست میکنند و حضور فعالی در رستورانهای شیراز دارد.
مثل تهچین مرسومی که در بیشتر نقاط کشور پخته میشود، شیرازی پلو نیز برنج، مرغ یا گوشت، زعفران، پیازداغ و ماست دارد؛ اما یک لایه بادمجان ورقهای سرخ شده هم به میانه این غذا اضافه میشود تا در فهرست خاصترین غذاهای محلی شیراز قرار بگیرد. این غذا معمولاً با زرشک و خلال پسته و بادام تزئین میشود و سالاد شیرازی یار همیشگی آن است.
شکرپلو؛ شیرینترین غذای مجلسی شیراز
شکر پلو یکی دیگر از غذاهای محلی شیراز است که بیشتر در مجالس و مراسم بزرگ سرو میشود. همانطور که از نام آن حدس میزنید، طعم این غذا شیرین است و شکر مسئولیت این شیرینی را بر عهده دارد. اگر اهل غذاهای شیرین هستید، بعد از یکبار امتحان کردن شکر پلو طرفدار آن میشوید.
برنج، شکر، زعفران، خلال پوست نارنگی و مغز بادام و پسته مواد اولیه شکر پلو را تشکیل میدهند. خلال پوست نارنگی، عنصر عجیب این غذا است که باعث میشود طعم متفاوتی پیدا کند.
معمولاً این غذا را با گوشت بره یا گوشت مرغ سرو میکنند و ممکن است با خورشت قیمه نیز سرو شود که ترکیب دوم، معمولاً به عنوان نذری در ایام ماه رمضان کاربرد دارد.
قورمه به؛ یک ترکیب دور از انتظار و لذیذ دیگر
بیشتر غذاهای محلی شیراز طعمی شیرین دارند و قورمه به هم یکی از خورشتهای شیرین این شهر است که طعمی فوقالعاده دارد.
همانطور که از نامش میتوان حدس زد، قورمه به با تکههای به درست میشود و به آن گوشت گوسفند چربیدار، لپه، پیاز، شکر، زعفران دمکرده و آبلیمو هم اضافه میشود. این غذای سنتی معمولاً با برنج یا نان خورده میشود و از جمله غذاهای سادهای است که خودتان هم میتوانید آن را در خانه درست کنید.
یخنی نخود؛ نسخه ملایم آب گوشت
یخنی نخود از غذاهای محلی شیراز است که به آبگوشت شباهت زیادی دارد؛ اما با این تفاوت که در این غذا از رب استفاده نمیشود. شیرازیها گوشت گوسفندی، نخود و پیاز را به همراه آب میپزند و بعد از پخته شدن به آنها سیبزمینی، نمک، زردچوبه و فلفل اضافه میکنند. مثل آبگوشت، همه مواد یخنی نخود را هم بعد از پخته شدن با هم میکوبند و با نان سرو میکنند.
این غذا هم از جمله غذاهای محلی شیراز است که میتوانید خودتان هم در خانه بهراحتی درست کنید. یک نسخه دیگر از یخنی نخود با نام یخنی عدس و کلم هم وجود دارد که بر خلاف یخنی نخود، عدس و کلم ترکیبات اصلی آن را تشکیل میدهند.
اشکنه شیرازی؛ یک غذای رژیمی و لذیذ
اشکنه یکی از غذاهایی است که در اکثر نقاط ایران پخته میشود و هر شهری هم دستور خاص خود را برای پخت آن دارد.
اشکنه شیرازی با نام آب پیازک هم شناخته میشود و شیرازیها برای پختن آن ابتدا پیاز را تفت میدهند تا طلاییرنگ شود. در این مرحله زردچوبه و شنبلیله را به پیاز اضافه میکنند و کمی آب داخل ظرف میریزند و زمانی که آب در حال جوشیدن است تخممرغ و ماست را به آن اضافه میکنند و اجازه میدهند که غذا کاملاً بپزد. این غذا با نان و ترشی خورده میشود و ممکن است در آن نعناع خشک هم بریزند.
اشکنه شیرازی یکی دیگر از سادهترین غذاهای محلی شیراز است که برای وعده شام یا یک وعده غذایی سبک، انتخابی ایده آل محسوب میشود.
کوفته سبزی؛ برادر سبزرنگ کوفته هلو
یکی دیگر از غذاهای محلی شیراز کوفته سبزی است که طعم و عطر دلنشینی دارد و برای پختن آن از گوشت چرخکرده گوسفندی، نخود، برنج، لپه، گردو، کشمش، پیاز و سبزی استفاده میکنند. سبزی این کوکو ترخون، جعفری، شوید، مرزه، گشنیز و تره است که بسته به سلیقه و ذائقه، ممکن است یکی از آنها را بیشتر یا کمتر بریزند.
کوفته سبزی یکی از غذاهای مغذی و سالم شیراز است که میتوانید آن را با نان تازه و سبزی خوردن میل کنید.
آش سبزی؛ محبوبترین آش شیراز
آش سبزی شیراز که یکی از محبوبترین غذاها میان گردشگران است. این آش هم مثل کوفته هلو، دوپیازه آلو و … یک سورپرایز ویژه دارد که به زمان سرو آن بر میگردد و بر خلاف انتظار گردشگران، برای وعده صبحانه سرو میشود.
برنج، عدس، نخود، دارچین، گوشت، لوبیا سفید، تره، ترخون و شوید مواد اولیه آش سبزی شیراز را تشکیل میدهند و ترکیب آنها با یکدیگر عطر و طعم فوقالعادهای ایجاد میکند که باعث میشود گردشگران و خود شیرازیها برای خوردن این آش جلوی مغازهها صف بکشند.
دسرهای محبوب شیرازیها؛ فالوده و مسقطی
خارجیها معتقدند که هر وعده غذایی باید ۳ مرحله داشته باشد که شامل پیشغذا، غذای اصلی و دسر میشود و شیرازیها در هر سه مرحله موفق عمل کردهاند. فالوده و مسقطی از لذیذترین دسرهای محلی ایران محسوب میشوند که تقریباً همه ما آنها را حداقل یکبار امتحان کردهایم.
انتخاب فالوده شیرازی معمولی و ترکیب آن با آبلیمو، عرق نسترن یا شربت آلبالو است.