غذاهاي محلي خوزستان با عطر و طعم جنوب

نمناک/ ايران ما از اقوام زيادي تشکيل شده است که هر کدام از اين اقوام برحسب موقعيت جغرافيايي غذا و فرهنگ تغذيه خاص خود را در تاريخ ثبت کرده اند. غذاي هر قوم، آداب تهيه آن، طعم غالب، مواد تشکيل دهنده و حتي مناسبت طبخ غذا از مهمترين ويژگي هايي است که به اين اطلاعات در شناخت فرهنگ غذايي هر قوم نيازمنديم.
استان پهناور خوزستان در جنوب ايران و در کرانه خليج هميشه فارس از اقوام مختلف تشکيل شده است که هر کدام آداب و رسوم غذايي خاص خود را هم دارند. در اين استان فارس و بختياري، عرب و لر، هم زيستي بسيار صميمانه دارند.
موقعيت جغرافيايي، آب و هواي خاص بهره مندي از کوهستان و جلگه ها سبب شده مردم اين ديار برنامه هاي غذايي استفاده کنند که به گواه کارشناسان تغذيه و سلامتي، همه آن ها ترکيب مفيد، مغذي و ضروري براي بدن هستند و شمار اين غذاها و خوراک محلي به بيش از صد مورد مي رسند.

معرفي دسرها و غذاهاي محلي استان خوزستان
غذاهايي که در استان خوزستان طبخ مي شود بيشتر تند و گرم مي باشند. خوزستاني ها در غذاهايشان اغلب از ماهي، گياهان و سبزي هاي بومي همچون گشنيز، شنبليله، نخود، رب انار و تمبر هندي استفاده مي کنند. نخود به علت داشتن فيبر و تنظيم کننده ي سيستم دستگاه گوارش و منظم کردن گردش خون در اکثر غذاها استفاده مي گردد.
همينطور به دليل دارا بودن پروتئين مي توان به جاي گوشت در غذا جايگزين کرد و گزينه ي مناسبي براي گياهخواران و افرادي است که از خوردن گوشت امتناع مي کنند. در اين بخش از نمناک به معرفي غذاهاي معروف و سنتي استان خوزستان پرداخته ايم، با ما باشيد تا با دسر ها و غذاهاي محلي االي اين شهر بيشتر آشنا شويد.

مهلبيه
يکي از دسرهاي خوشمزه و پر طرفدار که در ماه رمضان براي وعده ي افطاري تهيه مي شود مهلبيه است. اين دسر دلپذير از شکر، خامه، نشاسته ي ذرت درست مي شود و به صورت سرد و خنک سرو مي گردد.

معسل
ماعسله يا معسل نيز از دسرهاي محبوب و مقوي مي باشد. اين دسر خوشمزه و عالي از مخلوط خرما، شيره ي خرما، هل، دارچين، فلفل، کنجد، جوز هندي ميخک زنجبيل درست مي شود. که اين مواد همه با هم ترکيب شده و حرارت داده مي شوند اين دسر خوشمزه با چاي سرو مي گردد.

عسليه دزفولي يا خنجراني
براي درست کردن اين شيريني از آرد و شکر و رنگ هاي خوراکي استفاده مي کنند. اين شيريني شباهت زيادي به آبنبات هاي سنتي دارد. براي تهيه ي اين آبنبات اول آب و شکر را مخلوط کرده و بعد حرارت مي دهند تا شربت غليظي درست شود و بعد از روي حرارت بر مي دارند تا کمي خنک گردد و بعد از سرد شدن رنگ خوراکي به آن اضافه مي کنند و بعد سيني را آرد پاشي مي کنند و با قاشق از مايع بر مي دارند و روي سيني مي ريزند و بعد از خنک شدن از سيني جدا مي کنند.

لوز کنجدي دزفول يا حلوا کنجدي
لوز کنجدي شيريني خوشمزه اي است که با کنجد، کره، شکر و گاهي گردو درست مي شود و تقريبا در همه ي شهرها ي ايران مي توان آن را يافت. کنجدي هاي شهر دزفول معروف ترين کنجدي ها مي باشند که جزو شيريني سنتي اين شهر نيز محسوب مي گردند.

---

بازار

---

حلوا ارده
حلوا راشي، حلوا شکري، حلوا کنجد و حلوا ارده از معروفترين و پرطرفدارترين خوراکي ها در خوزستان مي باشند حلوا ارده جزو حلواهايي است که علاوه بر استان خوزستان در ديگر نقاط کشورمان از جمله قم و يزد و استان مرکزي نيز طرفداراني دارد که به صورت محلي و بومي تهيه مي گردد.

حلواي ارده به علت داشتن کنجد داراي ارزش غذايي بسياري است و کارشناسان تغذيه و پزشکان نيز مصرف اين ماده ي با ارزش را به دليل دارا بودن کلسيم، پروتئين، اسيد فوليک و آهن توصيه مي کنند. افرادي که کم خوني يا فقر آهن دارند مي توانند با مصرف کنجد تا حدي آنرا جبران کنند.

حلوا قپيت يا حلوا سفيد
اين نوع حلواي خوشمزه در دزفول و شوشتر داراي طرفداران بيشماري است براي درست کردن آن از شکر، زردچوبه، سفيده ي تخم مرغ و گاهي هم روغن حيواني استفاده مي کنند. اين حلوا از شيريني هاي کهن اين استان است که به پيچ انگشتي همدان هم شباهت دارد.

ماهي تنوري صُبوري
يک غذاي سالم، بسيار مفيد و پرطرفدار! سالم از آن جهت که بسياري از مردم اين ماهي را کبابي و تنوري سرو مي کنند و از سرخ کردن آن اجتناب مي کنند. ماهي صبوري در خوزستان بسيار پرطرفدار است.
ماهي صبوري را مي توان با سبزي پلو هم سرو کرد که اين شيوه هم رايج است. اين ماهي بسيار خوش طعم را روي آتش مي پزند. اضافه کردن ادويه هاي شنبليله گشنيز و تمبر هندي آن را لذيذ مي کند.

فلافل
در محبوبيت فلافل بين خوزستاني ها نيازي به هيچ توضيحي نيست چنانکه آوازه آن به تمام شهرهاي کشور رسيده است و جاي جاي ايران آن را به طبخ مي کنند. محال است کسي به خوزستان سفر کند و از اين غذاي لذيذ سرو نکند. خوزستاني ها اين خوشمزه بسيار تند را با سير، ادويه، فلفل قرمز، نخود، روغن، پياز، آرد، سيب زميني و تخم مرغ تهيه مي کنند.

کلوچه خرمايي دزفول
کلوچه هاي خرمايي دزفول بسيار معروف و مشهور است و يک کلوچه ي خوشمزه که به صورت خانگي و بومي تهيه مي شود و نه تنها در استان خوزستان بلکه در تمام نقاط ايران طرفداران فراوان دارد. مزه ي دلپذير خرما و عطر بي نظير زيره از عوامل دلچسب و خوشمزه بودن اين کلوچه مي باشد. بانوان و آشپزهاي هنرمند دزفولي از مخلوط موادي همچون خرما، خمير مايه، شير، شکر، زيره ي سبز، آرد و روغن در صورت تمايل استفاده مي کنند وقتي که به دزفول سفر کرديد حتما به عنوان سوغاتي از اين کلوچه بخريد.

کلوچه ي محلي شوشتر
از کلوچه هاي خوشمزه و محبوب و سنتي و محلي استان خوزستان کلوچه ي محلي شوشتر است که اگر يک بار آن را امتحان کنيد طعم خوشمزه و بي نظير آن را هرگز فراموش نخواهيد کرد در اين کلوچه ي خوشمزه براي خوش طعم شدن آن از موادي همچون زيره ي سبز، رازيانه استفاده مي کنند. کارشناسان تغذيه استفاده از رازيانه را به علت دارا بودن خواص مفيد و با ارزش مانند آرامبخش بودن، ضد نفخ، ضد اسپاسم، افزايش دهنده ي شير مادر، کاهش التهاب غشا مخاط دستگاههاي تنفسي و ضد ميکروب توصيه مي کنند. کلوچه ي شوشتري هم به علت دارا بودن رازيانه از شيرينهاي مفيد و پرطرفدار محسوب مي گردد.

قليه ماهي
معروف ترين غذاي سنتي جنوبي ها که بسيار لذيذ و خوشمزه است و از ماهي درست مي شود قليه ماهي است. قليه همان گشنيز و شنبليله است که در طبخ غذا استفاده مي شود.
اين غذا خورشت گونه است و به همراه پلو سرو مي شود. در اين غذا از ماهي هايي همچون شير، ميش ماهي يا سنگسر استفاده مي شود. ماهي را همرا با رب انار، ادويه، روغن، سير، قليه و ... استفاده مي شود.

رنگينک
رنگينک جزو شيريني هاي خوشمزه اي است که نه تنها در خوزستان بلکه ديگر شهرهاي کشورمان از جمله بوشهر، جهرم، بندرعباس نيز يافت مي شود. ماده ي اصلي اين شيريني را خرماي با کيفيت جنوب تشکيل مي دهد که روي آن را با مايعي مخصوص که مخلوط آرد گندم بو داده و روغن مي باشند مي پوشاند. براي جذابتر و خوشمزه تر شدن رنگينک گاهي داخل آن خرما و گردو هم قرار مي دهند و براي تزيين آن هم از پودر دارچين ، پودر نارگيل و مغز پسته استفاده مي شود.

حلوا خرمايي
خرما از آن دسته خوراکي هايي است که در پخت انواع شيريني و حلوا و نان کاربرد فراواني دارد و داراي خواص فراوان و مفيدي که شايد يکي از دلايل اصلي آن براي استفاده در خوراکي ها همين خواص بي نظير خرما از قبيل تقويت نيروي جسمي، آرامش اعصاب، از بين بردن سنگ کليه، از بين بردن يبوست، بر طرف کننده فقر آهن و کاهش کمر درد و مفاصل اشاره کرد. حلواي خرمابه عنوان شيريني سنتي و بومي استان خوزستان است و از مخلوط خرما با روغن، پودر دارچين، پودر پسته، آرد سنگگ و پودر گردو تهيه مي گردد.

آش ارده خوزستان
در نگاه اول نوعي آش به ذهن مخاطب خطور مي کند در حالي که اين غذا از خانواده پلو ها مي باشد. خوزستاني ها در زمستان ماش پخته را با برنج دم مي کنند و هنگام سرو ارده دزفولي يا همان کنجد ساييده را روي برنج مي ريزند اين غذا در کنار شيره خرما بسيار خوشمزه است.

يتيمک
اين غذاي بسبار لذيذ، سالم و رژيمي فاقد گوشت و سرخ کردني است. يتيمک يک غذاي بسيار خوشمزه بوشهري است. يتيمک به دليل نداشتن گوشت پروتئين لوبيا دارد. در پخت يتيمک بادمجان آن را بسيار خوش طعم مي کند.

ماهي شکم پر جنوبي
ماهي شکم پر يکي از بي رقيب ترين خوشمزه هاي جنوبي است. در اين غذا از چند نوع ماهي براي طبخ مي توان استفاده کرد. شکم ماهي سنگسر، بياح يا شوريده را با مواد غذايي و گشنيز و شنبليله پر مي کنند و حدودا يک ساعت آماده مي شود.

امگشت
امگشت هم از خوشمزه هاي دريايي است. ماهي قباد در کنار برنج همراه با سبزي پلويي يکي از لذيذترين خوراک هاي جنوب است که بيشتر در ميان عرب ها طبخ مي شود. ماهي نمک سود و پاک شده در آب جوشانده مي شود استخوان هايش را که جدا کرده در ميان ادويه و سير سرخ مي شود و همراه با پلو سرو مي شود

آش گوشت و بلغور
يکي از خوشمزه ترين آش هاي خوزستان و حتي ايران مي باشد. آش خوشمزه گوشت و بلغور را مي توان با گوشت يا بدون گوشت تهيه کرد بلغور گندم و جو هم يار هميشگي اين آش هستند. براي لذيذ شدن طعم آش مي توان مي توان انواع سبزي، ادويه، خرده برنج و ... اضافه کرد

قليه تخم مرغ
از خوشمزه ترين غذاهاي جنوبيا قليه تخم مرغ را نميتوان ياد نکرد پس فقط و فقط يکبار هم شده بچشيد. اين غذا هم مثل اکثر غذاهاي اين منطقه تند و تيز است. اين لذيذ دوست داشتني را هم مي توان با نان تليت کرد هم با برنج سرو کرد. آرد، رب گوجه، ادويه تخم مرغ و سبزي هاي رايج گشنيز و شنبليله در طبخ استفاده کنيد.

نافله
نافله از جمله غذاهاي سنتي خوزستان مي باشد که طعم ملس خود را مديون سرکه و شکر است. يک غذاي بسيار خوشمزه و شيرين خوزستاني که از گوشت چرخ کرده، پياز آرد، نخودچي، سرکه، شکر، آب و ادويه تهيه مي شود. نافله را معمولا با برنج سرو مي کنند و شکل رايج ديگر ندارد.

حميس توله
غذايي که نام آن را نشنيده ايد حميس توله مي باشد. يک غذاي گياهي خوشمزه! اين غذا که از يک گياه دارويي پرخاصيت بنام توله گرفته شده که در خوزستان يافت مي شود. اين گياه خاصيت مسهل، نرم کننده، درمان سرفه، درمان يرقان و ... دارد. اسم اين غذا پنيرک است پنيرک از اجزاي اصلي غذاست. در پخت اين غذا از انواع ادويه، پياز، رب انار و نارنج استفاده مي شود

اوپيوزي
يک غذاي زيزي گولويي که سريعا پخته و آماده مي شود. اگر زمان کمي براي پختن غذا داريد اين خوشمزه را بپزيد که شبيه اشکنه دزفولي است. کافيست رب انار، گردو، شکر، تخم مرغ نان خشک و ادويه را با دستور پخت باهم ترکيب کنيد.

پاکوره
يک غذاي سنتي بسيار خوشمزه که اصالتا هندي مي باشد. پاکوره نوع جذابي از کوکو است. پاکوره با داشتن آرد نخود در ترکيب خود پتاسيم بالايي دارد. تخم مرغ زعفران فلفل قرمز و تره هم ترکيبات پاکوره هستند. اين غذا که زمان طولاني را براي طبخ ميبرد و سبب کاهش فشارخون مي شود.

سمبوسه
يک خوشمزه تند و بسيار محبوب ديگر از خوزستان که همچون فلافل شهره تمام شهرهاي ايران است. سمبوسه سريع و فوري آماده مي شود. طعم تند و فلفلي آن هواداران خاص خود را دارد. در تهيه سمبوسه با سلايق مختلف مواد مختلف استفاده مي شود.

کبه عربي
همانطور که از نام اين غذا پيداست غذايي عربي است که به خوزستان راه پيدا کرده است. اين غذاي خوشمزه شبيه سمبوسه است. محتويات آن سليقه اي است اما در نهايت آن محتويات را داخل لايه اي از برنج مي پيچند و سرخ مي کنند. محتويات کبه عربي معمولا از گوشت چرخ کرده لپه، برنج و براي سليقه هايي که مزه شيرين را مي پسندند کشمش تهيه مي شود.

بوراني باقلا سبز
همانطور که مي دانيد غذاي بوراني همراه با غذايي اصلي سرو مي شود. بوراني باقلا سبز خوشمزه همچون اسفناج و بادمجان بر پايه ماست تهيه مي شود. ماست چرب، پياز داغ، سير همراه با ادويه هاي مخصوص به اين غذا طعم فوق العاده اي مي دهند. با اضافه کردن باقلاي پخته شده به اين غذا طعم بسيار لذيذي را به آن خواهيد داد.

خورش باميه
از جمله خورشت هاي خوشمزه معروف و اصيل ايراني که متعلق به جنوب کشور نيز مي باشد خورشت باميه نام دارد که به خاطر طعم فوق العاده اي که دارد در تمام شهرهاي کشور طبخ مي شود.
خورشت باميه شباهت زيادي به خورشت بادمجان دارد و مي توان گفت تمامي موادي که در آن ها به کار مي رود کاملا شبيه هم و يکسان است. فقط به جاي بادمجان در اين خورشت، باميه به کار مي رود.

ماسووا
يکي ديگر از غذاهاي سنتي و محلي خوزستان ماسووا نام دارد، طعم بي نظير اين غذا باعث شده طرفداران بسيار زيادي در بين مردم خوزستان به خود اختصاص دهد.
اين غذاي خوشمزه را علاوه بر وعده هاي ناهار و شام، در ماه رمضان در وعده هاي سحري و افطاري نيز ز سرو ميکنند. موادي که در تهيه ماسووا به کار مي رود عبارتند از:نخود، گوشت گردن، ماست، شويد، برنج، پياز داغ، سير، نمک، شنبليله و ماست.

ماهي کباب بندري
از کباب هاي مفيد و خوشمزه ايراني مي توان به ماهي کباب بندري اشاره کرد که جزو غذاهاي دريايي به شمار مي رود و علاوه بر طعم بي نظيرش براي سلامتي بدن بسيار مفيد است.
پيشنهاد مي کنيم اگر سفري به جنوب کشور داشتيد براي يکبار هم که شده اين غذا را امتحان کنيد. در تهيه اين غذا موادي مثل فيله ماهي، آب پياز، آبليمو، روغن مايع، زعفران دم کرده، نمک و فلفل قرمز به کار مي رود.

گمنه
گمنه از غذاهاي معروف و قديمي جنوب کشور مي باشد که با بلغور ريز گندم يا للک درست مي شود. در قديم به جاي پلو از اين غذا مي خوردند و در کنار آن خورشت هاي متنوع يا قليه ماهي جنوبي سرو مي شد.
در اينکه اين غذا بسيار مقوي و پر مغزي است دستور پخت بسيار ساده اي دارد از مواد بسيار کم هزينه اي مثل بلغور ريز گندم، روغن، پياز، نمک و آب مرغ درست مي شود.

“آش غلغل” شوشتر
از آش هاي محلي و سنتي شوشتر که بيشتر براي وعده افطار در ماه رمضان پخته مي شود و طعم بسيار لذيذي دارد آش غلغل نام دارد. اين آش پرملات با استفاده از حبوبات متنوعي همچون لوبيا چشم بلبلي، نخود، باقلاي زرد، عدس، لوبيا قرمز يا لپه باقالي و گوشت قرمز، برنج، ليمو عماني و ... به دست مي آيد. از اين آش در روزهاي سرد سال بسيار استقبال مي کنند و با اينکه به زمان پخت زيادي نياز دارد اما به خاطر مقوي بودنش ارزش صبر کردن دارد.

پلو شوشتري
پلو شوشتري غذاي محلي ديگر خوزستان به شمار مي رود که با چند دستور پخت متفاوت تهيه مي شود. و عمدتا همراه با تن ماهي، گوشت قلقلي و در بعضي موارد همراه با مرغ درست مي شود.
به شما کاربران عزيز پيشنهاد مي کنيم لذت درست کردن اين غذاي خوشمزه را به هيچ عنوان از دست ندهيد و يا اگر امکان تهيه آن را نداشتيد در سفري که به اين منطقه خواهيد داشت براي يک بار هم که شده طعم بي نظير آن را امتحان کنيد.

خورش دال عدس با مرغ
خورشتدال عدس با مرغ به خاطر مزه تندي که دارد در بين مردم خوزستان طرفداران بسياري دارد. البته تندي غذا بستگي به ذائقه افراد دارد و طبق آن مي توانند تندي غذا را کم يا زياد کنند.
در تهيه خورش دال عدس خوزستاني هم مي توان از گوشت مرغ و هم کوفته قلقلي استفاده کرد. از مواد به کار رفته در اين غذا مي توان به پياز، دال عدس، سيب زميني، فيله مرغ،رب، سير، نمک، زردچوبه، آبليمو، دارچين و فلفل اشاره کرد.

قليه ميگو
از غذا هاي معروف و محلي ديگر پر طرفدار خوزستاني مي توان به قليه ميگو اشاره کرد، اين غذا جزو غذاهاي دريايي به شمار مي رود و شباهت بسيار زيادي به قليه ماهي دارد. موادي که در تهيه اين غذاي خوشمزه و معروف به کار مي رود شامل:ميگو، پياز، شنبليله، آرد، گشنيز، رب گوجه فرنگي، عصاره تمر هندي و سير مي باشد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar