خوشمزهترين غذاهاي سنتي ايراني کدامند؟

کجارو/ به هر گوشه از خاک ايران که برويد با طيف وسيعي از غذاهاي سنتي و محلي آشنا ميشويد؛ اما در اين ميان، برخي غذاها مثل قرمه سبزي و آبگوشت جزو غذاهاي ملي محسوب ميشوند.
۱۰ غذاي محبوب ميان ايرانيان
وقتي حرف از غذاهاي سنتي ايراني ميشود، مطمئناً اولين غذايي که به ذهنها خطور ميکند، کباب است؛ اما علاوه بر کباب غذاهاي متعدد ديگري نيز در فهرست غذاهاي ايراني ديده ميشود که نبايد لذت خوردن آنها را از دست بدهيد. تنوع غذاهاي سنتي که اغلب محلي هستند و ازطعمهاي متمايز و خوشمزهاي برخوردارند، ميتوانند لذت هر سفري را دوچندان کنند. در اين مقاله قصد داريم تعدادي از خوشمزهترين غذاهاي ايراني را به شما معرفي کنيم تا با فرهنگ غذايي ايراني آشنا شويد.
فسنجان
خورش فِسِنجان يا فسنجون يکي از خورشهاي اصيل ايراني است که در طبخ آن از مغز گردوي آسياب شده، رب انار ترش يا شيرين به دلخواه (يا رب آلبالو)، قطعات کوچک گوشت مرغ يا گوشت قرمز استفاده و با پلو مصرف ميشود. اصالت اين خوراک به استان گيلان برميگردد. به غير از مغز گردو که ماده اصلي فسنجان است، ساير مواد با توجه به سليقهي آشپز يا ذائقه آن اقليم انتخاب ميشود. بهطور مثال در شمال کشور و بهخصوص در گيلان در طبخ فسنجان از گوشت پرندگان شکار استفاده ميکنند. در مرکز ايران در طبخ فسنجان، گوشت قرمز چهارپايان بهصورت رنده شده و قل قلي ريز بهکار ميرود. با اينکه شايد ظاهر زيبايي نداشته باشد، اما بهشدت خوشمزه و لذيذ است. نگران روغن روي خورش نباشيد که اين روغن در اثر تفت دادن و پختن گردو بهوجود آمده و سالم است.
فسنجان ريشهاي طولاني دارد. باستانشناسان در باقيماندههاي پرسپوليس، پايتخت باستاني امپراتوري ايرانيان، سنگ نوشتههايي مربوط به ۵۱۵ سال قبل از ميلاد مسيح يافتهاند که در آنها ليستي از غذاهاي ايرانيان وجود دارد. اين ليست شامل گردو، گوشت مرغ و خروس و انار وجود دارد که مواد اوليه و اصلي طبخ فسنجان هستند.
قرمه سبزي
قُرمهسبزي يکي از خوراکهاي ملي ايران است که معمولاً با برنج سرو ميشود. قرمه سبزي که از سبزيجات، لوبيا قرمز و گوشت بره درست ميشود، ترش و پر از سبزي است. مزهي اين خورش بايد کمي ترش باشد، ازاينرو به آن کمي ليمو عماني خشک يا آب ليموي تازه اضافه ميکنند، براي جا افتادن قرمه سبزي زمان زيادي نياز است. از سبزيهاي استفاده شده در قرمه سبزي ميتوان به شنبليله، جعفري، گشنيز و پيازچه اشاره کرد.
آلبالو پلو
آلبالو از ميوههاي تابستاني ايران است که بهصورت تازه، خشک، مربا و لواشک استفاده ميشود. يکي از کاربردهاي آلبالو در غذا است. آلبالوپلو يکي از انواع پلوها در آشپزي ايراني است که بيشتر در مجالس مهماني و جشن تهيه ميشود، ولي درست کردن آن از اغلب غذاهاي مجلسي سادهتر است. براي نگه داشتن رنگ آلبالو بايد اين غذا را در ظرف مسي يا لعابي تهيه کرد. آلبالو را با شکر و آب روي حرارت ملايم ميگذارند تا بجوشد و سپس اجازه ميدهند، خنک شود. در ادامه کمي از برنج آبکشي را تهديگ ميريزند و آلبالو را با قاشق سوراخدار از شربت شکر جدا کرده و روي سطح برنج ميپاشند و تمام آلبالو را لابهلاي برنج ميريزند. هنگام کشيدن آلبالوپلو مرغ يا کوفتهريزه را روي ديس پلو ميگذارند و روي آن را با لايهاي از پلو ميپوشانند. محلول زغفران را با پلو سفيد مخلوط کرده و روي ديس پلو ميريزند و اين ترکيب ترش و شيرين غذا را تکميل ميکنند.
خورش بهآلو
خورش بهآلو جشنوارهاي از طعمها و بافتها است و در طبخ آن از گوشت قرمز، به، آلو، پياز و روغن و ادويهجات استفاده و با پلوي ايراني مصرف ميشود. ايرانيها عاشق آلوي خشک شده هستند و يکي از کاربردهاي اين آلوها در خورشها است. پياز و گوشت و رب و ادويهها را تفت داده و به آن آب اضافه ميکنند تا بپزد، در ادامه به را مانند پرهاي پرتقال برش ميدهند و در نيم ساعت آخر پخت به غذا اضافه ميکنند. خورش خانگي بهآلو بهخصوص در فصل زمستان بسيار دلچسب است.
مرصع پلو
مرصع پلو يا پلو نگينکار، پلوي مخلوطي است که بهخاطر مخلفات درخشاني که روي آن ريخته ميشود، اين نام را گرفته است. در واقع مرصع پلو نوعي برنج است که مغزها و ميوههاي مختلف روي آن مانند جواهر ميدرخشند. غذايي شيرين و خوش طعم است که در پخت آن از انواع مغزها و ميوههاي ايراني مثل پسته، بادام، پوست پرتقال شيرين، زرشک، هويج و زعفران استفاده شده است.
چندين جور ميوهي تازه يا خشک کوچک چون آلبالو، کشمشهاي سبز، زرشک، تکههاي زردآلو خشک، خلالهاي خشک شده پستهي سبز و بادام و خلال پوست مرکبات را در روغن يا کره کمي تفت ميدهند و سپس براي تزيين روي برنج بهکار ميبرند. زعفران نيز رنگ طلايي اين پالت رنگي را بر عهده دارد. پستهي سبزرنگ، خلال پرتقال نارنجي، زرشک قرمز و... جشنوارهاي از رنگها به راه مياندازند. مرصع پلو بهطور سنتي بههمراه مرغ سرو ميشود و از آن براي مراسمهاي خاص استفاده ميکنند؛ خصوصاً طبخ اين غذاي شيرين در مراسم عروسي نشانهاي براي زندگي شيرين در آينده براي عروس و داماد است.
چلوکباب
بدون شک چلوکباب، غذاي ملي ايران بهحساب ميآيد؛ هرچند که انواع مختلفي نظير کوبيده (گوشت چرخ کرده بههمراه پياز خرد شده، نمک و فلفل)، چنجه، برگ (تکههاي گوشت بره يا گوساله که با آبليمو و پياز طعمدارشده است و به آن زعفران و کره اضافه ميکنند) يا جوجه کباب (کباب کردن مرغ) همراه با چلو و گوجه سرو ميشود و بهشدت طرفداران زيادي بين ايرانيها دارد. اين غذا را با برنج زعفراني و کره و سماق و دوغ سر ميکنند. پياز خام و سبزي خوردن تازه بهخصوص ريحان نيز همراه با آن مصرف ميشود.
تهديگ
با اينکه شايد نتوان تهديگ را يک غذا ناميد؛ اما روح غذا و آشپزي ايراني بهحساب ميآيد. تهديگ لايهاي ترد و طلايي از برنج است که ته قابلمهي برنج درست ميشود. مزهي آن مثل مزهي مخلوطي از پاپ کرن و چيپس سيبزميني با طعم برنج باسماتي است. معمولا ته ديگ در منوي رستورانها نيست و آن را جدا بايد درخواست کنيد. در مهمانيهاي ايرانيان هميشه کمي غذا اضافه ميآيد؛ اما بشقابي که هميشه خالي است، بشقاب تهديگ است. تهديگ بهعنوان مخلفات غذا محسوب ميشود و شما ميتوانيد آن را با دست نيز بخوريد. سنتيترين تهديگ ايراني، برنج برشته شده است؛ هرچند انواع مختلفي نيز دارد، بهعنوان مثال سيبزميني حلقه شده را کف قابلمه ميگذارند و روي آن برنج ميريزند و ميگذارند تا سرخ و طلايي شود. تهديگ نان، تهديگ تهچين، تهديگ برگ مو، تهديگ باقالي پلو و... از ديگر انواع تهديگ هستند.
ديزي سنگي
ديزي سنگي، يکي از سنتيترين غذاهاي ايراني است که در پختن آن از گوشت، پياز، نخود، سيبزميني، دنبه و گوجه و رب استفاده ميشود. اين غذا را در دو مرحله ميخورند، ابتدا آب آن را همرا با تکههاي نان (تيليت) ميل کرده و سپس بقيهي مواد را با گوشتکوب کاملاً له کرده و با نان و پياز و ترشي و سبزي خوردن نوش جان ميکنند. در صورتي که آبگوشت در ظروف سنگي پخته شود، آن را ديزي سنگي مينامند. هيچ ايرانگردي بدون خوردن آبگوشت کامل نميشود.
قيمه
خورش قيمه يا خورش لپه از غذاهاي معروف ايراني است که طرفدار زيادي بين مردم ايران دارد. براي طبخ آن از رب گوجه فرنگي و پياز سرخ شده، لپه، گوشت قرمز يا گوشت سفيد، ليموي خشک (ليمو اماني) يا آلو بهعنوان طعم دهنده استفاده ميشود. ادويهاي که معمولاً در اواخر زمان طبخ به آن اضافه ميشود، دارچين است. اين خورش بههمراه پلو سرو ميشود. همچنين در برخي مناسبتهاي مذهبي در کشور ايران نيز بهعنوان نذري تهيه و توزيع ميشود. نوع ديگري از قيمه، قيمه بادمجان است که بهجاي سيبزميني سرخشده از بادمجان سرخشده استفاده ميکنند.
تهچين
تهچين يک غذاي ايراني است که از مخلوط برنج، انواع گوشت (مرغ متداولتر است)، ماست، تخممرغ و زعفران فراوان درست ميشود. تهچين در بين غذاهاي ايراني به خاطر شکل و فرم زيبايش از جمله غذاهاي رسمي و مناسب مهمانيها به شمار ميرود که از دو بخش تشکيل شده است: اول قشر کلفت تَهديگ زعفراني که در کف قالب ريخته ميشود، سپس مقداري گوشت يا مرغ پخته روي آن ميريزند، مجدداً مخلوط برنج زعفراني روي آن ميگذارند و با پشت قاشق آن را فشرده ميکنند. درمناطق شمالي ايران بزرگ انواع خاصي از تهچين مثل نظير تهچين اردک و غاز طبخ ميشود که از لحاظ عطر و طعم و ظاهر کاملا متفاوت هستند و دليل اين تفاوت استفاده از رب ازگيل و رب آلوچه است.