سبزي که شمالي ها با گوجه سبز ميخورن

نمناک

بروزرسانی 1400/04/14 - 19:00

نمناک/ اگر شما هم جزو اهالي علاقه مند به خوردني هاي ترش و خوشمزه باشيد حتما ميدانيد که مردم شمال ايران گوجه سبز را با نوعي سبزي مخصوص ميخورند که طعمي بي نظير به گوجه سبز ميبخشد و قطعا مناسب با ذائقه ي بسياري است. سبزي مخصوصي که مردم شمال گوجه سبز را با آن مي خورند، از ترکيب چند سبزي ديگر تهيه مي شود. اگر مي خواهيد بدانيد اين سبزي از ترکيب کدام سبزي ها تهيه مي شود، ادامه اين بخش از نمناک را مطالعه نماييد.

دلار، سبزي مخصوص خوردن گوجه سبز
مردم شمال کشورمان ميوه جات ترش مثل آلوچه ( گوجه سبز)، پرتقال، سيب ترش، کيوي، چاقاله و... را با سبزي مخصوصي مي خورند که به زبان محلي به آن دلار يا دلال مي گويند.

نمک سبز يا دلار چه طعمي دارد؟

نمک سبز يا دلار از سبزيجات مختلف و نمک تهيه شده و جايگزين نمک است و به دليل استفاده از سبزيجات مختلف در تهيه اين محصول داراي طعم بسيار خوشمزه و فوايد بسيار است.
سبزيجاتي که در تهيه دلار استفاده مي شود
دلار از ترکيب چند سبزي مختلف تهيه مي شود که عبارتند از:
گشنيز
کوتکوتو يا خالواش
بو انجير
چوچاق
نعناع
سبزي هايي مانند خالواش و چوچاق جزو سبزي هاي محلي بوده و به صورت خودرو در شمال کشور مي رويند. اين نوع سبزي هاي محلي به صورت دسته اي فروخته مي شود.

دلار را به روش سنتي چگونه تهيه مي کنند؟
براي تهيه دلار به شيوه سنتي از نميار، يا نمک يار استفاده مي کنند که صفحه اي سيني شکل از جنس سفال محکم است. براي تهيه دلار ابتدا سبزي ها را به وسيله چاقو خرد کرده و سپس درون نمکيار سفالي قرار داده و به کمک يک سنگ مخصوص بيضي شکل به نام مشته سنگ يا سوسنگ با مچ دست، سبزيجات را سابيده و با نمک مخلوط مي کنند.

طرز تهيه دلار در خانه
براي تهيه دلار در صورت در دسترس نبودن نمکيار مي توان از ظرف مناسب ديگري استفاده نمود. براي تهيه دلار به شيوه زير عمل کنيد:

مواد لازم:
گشنيز 350گرم
کوتکوتو يا خالواش 200 گرم
بو انجير 200 گرم
چوچاق 150 گرم
نعناع 100 گرم
مراحل تهيه دلار
ابتدا سبزي ها را پاک کنيد و بشوييد و اجازه دهيد آب سبزي ها خشک شود.
سپس مقدار نمک بر روي سبزيجات بريزيد و براي سابيدن آنها از سبزي خردکن ، چرخ گوشت يا آسياب برقي استفاده نماييد.
پس از خرد و ريز کردن کامل سبزي، آن را درون شيشه اي بريزيد و در يخچال قرار دهيد و هر زماني که خواستيد، از آن استفاده نماييد.
دلار بايد کمي شور باشد تا بجاي نمک استفاده شود.
اگر نمک دلار اندازه باشد و ظرف نگهداري آن تميز و شيشه اي يا چيني باشد، مي توان آن را تا چند ماه در يخچال نگهداري نمود.

چرا رنگ برخي دلارها روشن و برخي تيره است؟
چنانچه در مطلب ديگري در نمناک هم اشاره کرديم، در تهيه دلار به نسبت سبزيجات دقت کنيد.
در تهيه دلار، گشنيز بيشترين مقدار و نعنا کمترين مقدار است زيرا نعناع دلار را تيره مي کند.
علت روشن بودن رنگ دلار اين است که در تهيه آن بيشتر از گشنيز استفاده شده است.
استفاده از بو انجيرعطر و طعم عالي به دلار مي بخشد. طبع بو انجير گرم است و طعم شبيه مرزه دارد.

نکات مهم درباره دلار
در صورت در دسترس نبودن سبزي هاي شمالي مانند خالواش و چوچاق و... مي توانيد تنها از گشنيز و نعناع (سه چهارم گشنيز و يک چهارم نعنا )استفاده کنيد.
مي توانيد اين سبزيجات را بدون نمک بسته بندي کنيد و درون فريزر قرار دهيد و براي پرورده و کباب ترش و خورشت استفاده کنيد.
دلاري را که رو با ماست وبزي چوچاق ندارد، را مي توانيد با ميوه و سبزيجات سرو کنيد.
کوتکوتو يا خالواش، ملين و داراي طبع گرم است. کوتکوتو براي معده مقوي و از ترکيب آن و رب انار براي درمان مشکلات معده و شکم استفاده مي شود.
مخلوطي از دلار با شکر و سرکه را مي توانيد با کاهو مصرف کنيد.

چگونه گوجه سبز و دلار را بخوريم؟
شمالي ها براي خوردن گوجه سبز که به آن آلوچه مي گويند، همراه دلار، يک پياله آلوچه يا گوجه سبز ترش را در نمکيار رخته و با سنگ له مي کنند، به جاي نمکيار مي توانيد آلوچه ها را در کاسه اي بريزيد و با گوشتکوب دانه دانه آنها را بشکنيد. سپس به گوجه سبزهاي شکسته شده دلار اضافه نماييد و خوب هم بزنيد تا دلار به خورد الوچه ها برود. براي نفوذ دلار به دورن گوجه سبز مي توانيد دوباره آنها را له کنيد. به اين ترکيب در شمال آلوچه دشکن يا خولي يا هولي دشکن يعني آلوچه ي شکسته مي گويند. خالي يا هالي يا خولي يا هولي در گيلکي به معني آلوچه است.