چرا فکر می‌کنیم زیر نورافکن توجهات هستیم؟

خراسان/ آیا تا به حال اتفاق افتاده که وارد اتاقی پر از آدم بشوید و حس کنید همه دارند به شما نگاه می‌کنند، طوری که انگار روی صحنه نمایش قدم گذاشته باشید؟ این همان چیزی است که روان شناسان به آن «اثر نورافکن» یا «توهمِ بودن در کانون توجه» می‌گویند. به گزارش «فرادید»، اثر نورافکن پدیدۀ روان‌شناختی بسیار رایجی است که با احساس خودآگاهی بیش‌ازحد، اضطراب و ناراحتی همراه است. اما با شناخت برخی از دلایل این پدیده می‌توانیم دوباره به احساس راحتی خود بازگردیم.
 اثر نورافکن چیست؟
اثر نورافکن تمایل ما به تخمین بیش از حد توجه دیگران به خودمان است. این اصطلاح که اولین‌بار توسط «گیلوویچ» و همکارانش در سال ۱۹۹۹ مطرح شد، استعاره‌ای است از این که افراد احساس می‌کنند «نور اجتماعیِ توجه، خیلی بیشتر از آنچه در واقع هست، بر آن‌ها تابیده می‌شود». چه تصور کنیم که این نور ویژگی‌های مثبت‌مان را آشکار کرده و چه منفی‌ها را، بودن زیر این نور معمولاً اضطراب‌آور است؛ چون حس می‌کنیم ظاهر و رفتار ما زیر ذره‌بین قرار دارد.
 دلایل تجربه چنین احساسی
احساس بودن زیر نورافکن دلایل مختلفی دارد اما ریشه اصلی آن معمولاً یک چیز است: «سوگیری خودمحورانه» یا همان گرایش طبیعی ما به قضاوت جهان از دریچه تجربه‌های شخصی خودمان. ما بیشتر درگیر دنیای درونی خودمان هستیم؛ افکار، احساسات، خواسته‌ها و هر چیزی که به درک ما از «خود» مربوط می‌شود. طبیعی است که بیشتر حواسمان به آن‌چه در درونمان می‌گذرد باشد تا اطرافمان. همین باعث می‌شود دنیای درونی ما به لنز اصلی نگاه ما به جهان تبدیل شود. اثر نورافکن وقتی رخ می‌دهد که فراموش می‌کنیم دیگران هم درست مثل ما، درگیر زندگی درونی خودشان هستند.
 چگونه می‌توان از زیر نورافکن خارج شد؟

---

بازار

---

برای رهایی از اثر نورافکن، راهکارهایی بسیار ساده وجود دارد. مهم‌ترین نکته‌ای که از پژوهش‌ها درباره این پدیده به دست می‌آید، این است که همه‌چیز به «توجه» مربوط می‌شود. وقتی بیش از حد به خودمان توجه می‌کنیم، میزان توجه دیگران به خودمان را هم بیش از حد تصور می‌کنیم. خبر خوب این است که همان‌طور که توجه ما می‌تواند باعث گرفتار شدن در اثر نورافکن شود، به همان شکل هم می‌تواند ما را از آن بیرون بیاورد. تنها کافی‌ است توجه‌مان را به چیز یا کسی دیگر در اطرافمان معطوف کنیم. داشتن ذهنی کنجکاو در این مسیر بسیار مؤثر است. به‌جای نگرانی درباره این که دیگران چطور ما را می‌بینند، می‌توانیم خودمان را در دنیای منحصربه‌فرد اطرافیان غرق کنیم: آن‌ها چطور لبخند می‌زنند؟ ممکن است اکنون چه احساسی داشته باشند؟ چطور رفتار می‌کنند؟ از سوی دیگر، می‌توانیم توجه خود را به محیط اطراف معطوف کنیم، با تمرکز بر حواس خود: همین حالا چه صدایی می‌شنوم؟ چه چیزهایی می‌بینم؟ 
کنجکاوی، سوگیری خودمحورانه‌ ما را از بین می‌برد، چون توجه را از خودمان به جهان اطرافمان معطوف می‌کند. این کار، نورافکن را به سمت دیگر می‌چرخاند و به ما اجازه می‌دهد ببینیم، بدون این که نگران دیده شدن باشیم.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar