مرز بین محبت و لوس‌کردن بچه

نی نی سایت/ یکی از چالش‌های مهم والدین امروزی پیدا کردن مرز مشخص بین محبت و لوس‌کردن کودکان هست. واقعاً هم سخته! چون هر پدر و مادری دوست داره که فرزندش احساس دوست‌داشتن، امنیت و ارزشمندی داشته باشه. اما زمانی که این محبت بدون حد و مرز و بر اساس هر خواسته‌ و واکنشی باشه، می‌تونه پیامدهای بلندمدت منفی برای شخصیت و آینده کودک به همراه داشته باشه.

تعریف دقیق محبت و لوس کردن کودک
محبت به کودکان یکی از پایه‌های اصلی رشد سالم و عاطفی آنهاست که تاثیر عمیقی بر شکل‌گیری شخصیت و اعتماد به نفس‌ کودکان داره. اما گاهی مرز بین محبت و لوس کردن کودک به قدری باریک می‌شه که والدین دچار سردرگمی می‌شن. برای ایجاد یک مرز دقیق بین محبت به کودک و لوس کردن کودک ابتدا باید با تعریف دقیق هر مورد آشنا بشیم.

---

بازار

---

محبت به کودک
در علم روان‌شناسی، محبت به کودک به معنای ایجاد یک پیوند عاطفی امن (secure attachment) بین والدین و فرزند تعریف می‌شه. این محبت بر پایه‌ی همدلی، گوش دادن فعال، پذیرش بدون قید و شرط، تشویق تلاش‌ها و نه صرفا نتایج استوار هست. چنین رابطه‌ای باعث تقویت اعتماد به نفس، حس ارزشمندی و پایداری هیجانی در کودک می‌شه.

لوس کردن کودک
لوس‌کردن کودک (Overindulgence) حالتی است که در آن والدین بدون منطق و تعادل، به هر خواسته‌ی کودک پاسخ مثبت می‌دن، قانون‌گذاری نمی‌کنن و محدودیت‌ها رو نادیده می‌گیرن. پژوهش‌ها نشون می‌دن که کودکانی که بیش‌ازحد لوس می‌شن، در آینده بیشتر درگیر مشکلاتی مثل وابستگی شدید به والدین، ناتوانی در تحمل ناکامی، ضعف در مهارت‌های اجتماعی، نارضایتی مزمن

تفاوت های کلیدی محبت و لوس کردن
محبت به کودک یعنی اینکه تلاش کنیم فرزندمون از نظر عاطفی احساس امنیت کنه، خودش رو دوست‌داشتنی احساس کنه و همیشه حس پشتیبانی از طرف والدین داشته باشه. این محبت معمولاً با گوش دادن، توجه کردن، همدلی نشان دادن و تشویق رفتارهای خوب همراه می‌شه. اما لوس‌کردن تفاوت داره، در لوس‌کردن، والدین معمولاً بدون فکر، سریع به خواسته‌های کودک پاسخ می‌دن، حتی وقتی آن خواسته منطقی یا سالم نیست.

مثلاً وقتی کودک از شدت عصبانیت جیغ می‌کشه و والدین فقط برای اینکه آرامش کنن، چیزی رو که می‌خواد تهیه می‌کنن، این دیگر محبت نیست و می‌شه تسلیم شدن و همین رفتار، پایه‌های لوس‌ شدن کودک رو می‌سازه.
در محبت، والد نقش حامی و راهنما رو داره. یعنی هم احساسات بچه رو درک می‌کنه، هم محدودیت‌هایی رو برای وی مشخص می‌کنه که یاد بگیره دنیا همیشه طبق میل کودک نمی‌چرخه. ولی در لوس‌کردن، نقش والد تبدیل می‌شه به کسی که فقط خواسته‌ها رو برآورده می‌کنه، حتی اگر آن خواسته‌ها بی‌منطق، زیاده‌خواهانه یا ناسالم باشن.

نتایج پژوهشی در مجله Journal of Child Psychology and Psychiatry نشان داده کودکانی که در سنین ۳ تا ۶ سالگی با مرزهای ضعیف و پاسخ‌دهی بیش‌ از حد تربیت می‌شن، تا سن ۱۰ سالگی احتمال اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD) در آن‌ها ۳ برابر بیشتر از سایر کودکان هست.

چطور مرز سالم تعیین کنیم که بچه لوس نشه؟
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های والدینی این هست که چطور محبت و حمایت رو طوری انجام بدن که بچه‌ها لوس نشن و در عین حال احساس امنیت و عشق کنن. مرز سالم در محبت به کودکان یعنی مهربانی همراه با قواعد مشخص که کودک متوجه بشه کجا باید محدودیت‌ها رو قبول کنه و کجا می‌تونه راحت احساساتش رو بروز بده.
بر اساس نتایج یک تحقیق معتبر در آمریکا، کودکانی که والدین‌شان مرزهای مشخصی داشتن و در عین حال حمایت عاطفی کافی دریافت می‌کردن، ۳۰ درصد کمتر احتمال داشت رفتارهای لوس و پرخاشگرانه داشته باشن.

راهکارهای تعیین مرز سالم

ثبات و قاطعیت در قوانین:
 وقتی به کودک می‌گین «نه»، باید جدی باشین و ثبات داشته باشین. مثلاً اگر فرزندتون هر بار که اسباب‌بازی خاصی درخواست می‌کنه و شما بهش نمی‌دین، جیغ می‌زنه، اگر گاهی بهش جواب مثبت بدین و گاهی نه، این باعث سردرگمی و لوس شدن می‌شه. اما وقتی یک قانون ثابت دارین مثلا اعلام کنین «می‌تونی فقط یک اسباب‌بازی در روز داشته باشی»، کودک یاد می‌گیره که باید قبول کنه.
 
توضیح دلیل محدودیت‌ها:
 بچه‌ها باید بفهمن چرا بعضی چیزها رو نمی‌تونن داشته باشن یا انجام بدن. مثلاً وقتی بهش می‌گین «نمی‌تونی تا دیروقت بازی کنی چون فردا باید مدرسه بری»، این کمک می‌کنه درک کنه و کمتر مقاومت کنه.
 
محبت بی‌قید و شرط اما محدودیت با قاعده:
 محبت رو هیچ وقت مشروط نکنین، یعنی نباید بگین «اگر حرف من رو گوش بدی دوستت دارم»، بلکه بهش بگین همیشه دوستش دارین، اما رفتارهای او قابل تغییر و محدود کردن هست. اینطوری بچه احساس امنیت می‌کنه و یاد می‌گیره رفتار مناسب دقیقا چه رفتاری هست.
 
تشویق رفتارهای مثبت:
 وقتی کودک رفتار درست داره، تشویقش کنین تا بفهمه این رفتارها ارزش داره. مثلاً وقتی خودش اسباب‌بازی ها رو جمع می‌کنه، حتما بهش بگین «آفرین که کمک کردی!».
 
مدیریت هیجان‌ها:
 بچه‌ها هنوز یاد نگرفتن چطور احساسات‌ خودشون رو کنترل کنن. وقتی کودک جیغ می‌زنه یا گریه می‌کنه، به جای تسلیم شدن، بهش یاد بدین چطور احساساتش رو بیان کنه. مثلاً بگین «می‌دونم ناراحتی، بیا با هم درباره‌اش حرف بزنیم».

حرف آخر
محبت به کودک یک نیاز روانی اساسی است که ریشه در ایمنی دلبستگی داره، اما وقتی این محبت تبدیل به تسلیم دائمی و پاسخ‌ دادن بی‌منطق به خواسته‌ها بشه، از مرز سلامت می‌گذره و وارد حوزه‌ی لوس‌کردن کودک می‌شه. ایجاد مرزهای مشخص، احترام به احساسات کودک و در عین حال قاطعیت در تصمیم‌گیری، کمک می‌کنه تا کودک سالم، شاد، مستقل و توانمند بزرگ بشه.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar