چالشهای زندگی با والدین بیمار روانپزشکی

خراسان/ بزرگشدن در خانوادههایی که یک یا هر دو والد به اختلالهایروانی مبتلا هستند، چه مشکلاتی ایجاد میکند و فرزندان باید چه کنند؟
زندگی در هر خانوادهای، در بعضی مواقع ممکن است چالشانگیز باشد؛ اما در خانوادههایی که یکی از والدین یا هر دو دچار بیماریهای روانپزشکی هستند، مشکلات و چالشهای ویژهای وجود دارد. کودکان در چنین خانوادههایی با بیثباتی و پیشبینی ناپذیری مواجه هستند. معمولا در مورد نقشهای خانوادگی سردرگمی وجود دارد و کودکان بخش زیادی از مسئولیتهای والدین از قبیل مراقبت از خواهر یا برادر کوچکتر و انجام تکالیف خانگی را به عهده میگیرند. معمولا آنها از صحبت درباره وضعیتشان با دیگران دچار شرم میشوند و در نهایت از بستگان و دوستانی که میتوانستند برای آنها حمایتکننده باشند، دوری میجویند. در ادامه از مشکلات چنین فرزندانی خواهیم گفت و چند توصیه به آنها خواهیم داشت.
مشکلات بزرگشدن در کنار چنین والدینی
فرزندان والدین مبتلا به اختلالهای روانی ممکن است مشکلات اضافی هم به مانند والدینشان داشته باشند از قبیل:
مشکلات ارتباطی| اشکال در آغاز ارتباط و تجربه احساس تنهایی، ناتوانی در حفظ دوستان و اعتماد به خود و دیگران، اشکال در متعادل کردن روابط صمیمی( وابستگی افراطی یا اجتناب افراطی) و همچنین اشکال در ایجاد تعادل بین مراقبت از خود و مراقبت از دیگران.
مشکلات عاطفی| احساس گناه، رنجش، شرم و خجالت، افسردگی، ترس از به ارث بردن بیماری روانی والد، ترس از رو شدن اسرار توسط دوستان، ناتوانی در ابراز سازنده خشم، انفجار خشم یا سرکوب خشم، سردرگمی درباره هویت خویش، مسئولیتپذیری افراطی یا بیمسئولیتی در بسیاری از مسائل زندگی از قبیل تعهدات، هزینه، روابط و ... .
چطور میتوانید به خودتان کمک کنید؟
۱ این موضوع را که شما یک والد دچار بیماری روانی دارید، به رسمیت بشناسید و از تاثیرات آن بر خودتان آگاه باشید.
۲ اطلاعاتتان را درباره احساسهای غیرقابل قبول قبلی از قبیل خشم، شرم، گناه و ... و ریشهشان افزایش دهید. همچنین حالت سوگ ناشی از دریافتنکردن حمایت والدین را درک کنید و بهخاطر داشته باشید که شما مسئول ایجاد مشکلات والدتان یا تثبیت وضعیت او نیستید.
۳ راههایی جدید برای مراقبت از خود ایجاد کنید. نیازهای قانونی خود را بشناسید و از آن ها محافظت کنید. فشارزاهای زندگی خود را بشناسید و راههای اداره کردن آن را یاد بگیرید.
۴ افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنید. از قبیل: «من آدم ارزشمندی هستم و این حقیقت ربطی به موفقیتها و ناکامیهای من ندارد. زندگی من بالا و پایین دارد اما ارزش من تغییر نمیکند».
۵ الگوهای ارتباطی قدیم و ناسالم خانوادگی را بشناسید و روشهایی جدید در ارتباط با والدین و سایر اعضای خانواده را تمرین کنید. مشکلات ارتباطی موجود خود را بشناسید و شیوههای جدید ایجاد رابطه با دیگران را یاد بگیرید.
۶ در مورد بیماری والدینتان به خود آموزش دهید. این موضوع در فهم این که والدینتان با چه مشکلاتی مواجه هستند و چه چیزی باعث آن مشکلات شده است، به شما کمک خواهد کرد. این امر همچنین به شما در تسکین احساساتی از قبیل گناه، رنجش، شرم و خجالت کمک خواهد کرد.
۷ با یک متخصص بهداشت روانی مشورت کنید. یک مشاور به شما کمک می کند تا بفهمید که بیماری والدتان چه تاثیری بر زندگی شما دارد. همچنین مشاور به شما در یادگیری روش های سالم ارتباط با دیگران و برآوردن نیازهایتان کمک میکند.
نویسنده: زهرا متقیشکیب | روان شناس و مدرس دانشگاه