بیشتر کارهای ما از روی عادت است یا آگاهی؟

خراسان/ بسیاری از کارهای روزمره ما مثل برداشتن گوشی بعد از بیدار شدن، ایستادن در جای همیشگی روی سکوی قطار یا خوردن شیرینی بعد از شام، توسط عادتها شکل میگیرند. اما ما ممکن است قدرت عادتها در زندگی خود را دست کم بگیریم. مطالعهای جدید نشان میدهد بیشتر کارهایی که در طول روز انجام میدهیم، به صورت خودکار و بدون فکر کردن انجام میشوند. عادتها کارهایی هستند که بدون فکر کردن انجام میدهیم و معمولاً به دلیل تکرار زیاد و تأثیر محیط شکل گرفتهاند. وقتی با چیزی آشنا مثل صدای زنگ ساعت، مکان یا فردی خاص روبهرو میشویم، مغز ما بهطور خودکار رفتاری را که قبلاً یاد گرفتهایم، فعال میکند. برای مثال، صدای ساعت زنگدار ممکن است باعث شود بدون فکر کردن، گوشی خود را برداریم. عادتها میتوانند رفتار ما را به دو شکل تحت تأثیر قرار دهند. اول، شروع خودکار کارها: یعنی کاری را بدون فکر زیاد یا تصمیم آگاهانه آغاز میکنیم، مثل برداشتن گوشی هنگام شنیدن زنگ ساعت. دوم، انجام خودکار مراحل کارها: یعنی وقتی کاری را شروع کردهایم، بخشهایی از آن را بدون توجه کامل یا بدون فکرکردن انجام میدهیم، مثل مرتب کردن میز کار یا شستن ظروف به همان روال همیشگی. به این ترتیب، بسیاری از رفتارهای روزمره ما به طور طبیعی و بدون صرف انرژی ذهنی زیاد انجام میشوند. در مطالعه جدید، ۱۰۵ فرد ۱۸ تا ۷۳ ساله شرکت کردند و طی یک هفته، شش بار در روز پیامهایی دریافت کردند که حاوی چهار سوال بودند: چه کار میکردند؟ تا چه اندازه آن کار بدون فکر آگاهانه انجام شد؟ تا چه حد به صورت خودکار انجام شد؟ چقدر میخواستند آن کار را انجام دهند؟ نتایج نشان داد ۶۵ درصد از تمام کارها براساس عادت شروع شدهاند و ۸۸ درصد از کارها به صورت خودکار انجام شدهاند. یعنی تقریباً دو سوم تصمیماتی که در طول روز میگیریم، خودکار هستند و نیاز به فکر کردن ندارند. گرچه، نتایج به این معنا نیست که همه کارها بدون فکر انجام میشوند. تقریباً یک سوم از اقدامات آگاهانه و عمدی بودند؛ بهویژه زمانی که کار یا موقعیت جدید بود یا عادتها هنوز به اندازه کافی قوی نشده بودند. نکته مهم این است که بیشتر کارهایی که انجام میدهیم، نه تنها به صورت عادت هستند، بلکه واقعاً میخواهیم آنها را انجام دهیم. در مطالعه مشخص شد که ۷۶ درصد از تمام کارها، شامل ۶۷ درصد از کارهایی که به صورت عادت انجام میشدند، کارهایی بودند که افراد واقعاً قصد انجامشان را داشتند. در مطالعه، فقط دو درصد افراد گفتند همیشه آگاهانه عمل میکنند و هیچوقت از عادت پیروی نمیکنند. سایر افراد ترکیبی از عادت و تصمیم آگاهانه داشتند.