آیین تولد فرزند در میان مردم کرد

بيتوته/ آيين تولد فرزندآوري در ميان مردم کردستان,آيين گويزه وانه نخستين آيين شادي مربوط به ميلاد فرزند ، " گويزه وانه " نام دارد‎. تولد فرزند در ميان مردم کرد رويدادي شيرين و مبارک است و به شيوه هاي مختلف اين رويداد را جشن مي گيرند. نخستين آيين شادي مربوط به ميلاد فرزند ، " گويزه وانه " نام دارد. در روزگار کنوني ما به يمن پيشرفت چشمگير فن آوري طب پزشکي از مدتها قبل از به دنيا آمدن فرزند جنسيت جنين کشف شده و پدر و مادر روند بارداري و تولد را به دقت پيگيري مي کنند اما طبيعتا در گذشته چنين نبوده و در جامعه روستايي و شهري دورانهاي پيشين مرد خانه معمولا از روز و ساعت به دنيا آمدن فرزند اطلاع چنداني نداشت و کودکان و يا زنان، شاد و خندان خبر ميلاد فرزند و به دنيا آمدنش را به اطلاع او مي رساندند و پدر نيز شاد و شاکر به رسم تشکر و مشتلق چند گردو و يا نقل و شيريني و يا بعدا هديه اي نفيس به آن پيک مي داد . البته بعد ها اين رسم متحول شده و حتي پس از تولد کودک نورسيده مردان و جوانان طلب گويزه وانه مي کردند و مي کنند. طبيعي است که در جوامع روستايي تبعيض جنسيتي رواج داشته و به همين خاطر در صورتي که نوزاد به دنيا آمده پسر بود ، پدر مشتلق و گويزه وانه ي بيشتري به کودکان مي داد و گاه در همان روز نخست پدر وليمه اي به همه ي مردان روستا مي داد و ميلاد پسر نوقدم خود را جشن مي گرفت و البته موسيقي در اين جشنها جاي ويژه ي خود را داشت و در جاي خود در اين تحقيق به آن اشاره شده است . وقتي که نخستين فرزند خانواده به دنيا ميآيد خانواده ي مادر نقش ويژه اي دارند . معمولا خانواده زوجه چند ماه پيش از ميلاد نوزاد، گهواره، لباس و هدايايي براي نوزاد تهيه مي کنند و در ماه هفتم و قبل از به دنيا آمدن فرزند به خانه ي دختر خود مي برند. در کنار هدايايي که براي نوزاد تهيه مي کنند به شکلهاي مختلف جعبه يا کيسه هايي تزييني درست کرده و در آن قاووت مي ريزند. اين بسته هاي تزييني را در هنگام آمدن ميهماناني که به قصد عيادت و يا ديدن از زن زائو مي آيند ، هديه مي دهند. اين سنت زيبا هنوز هم در شهر ها و روستاهاي کردستان به قوت خود باقي است و کيسه هاي کوچک قاووت به شکل هنرمندانه و زيبا و گاه به شکل عروسکهاي کوچک توسط کدبانوهاي خوش سليقه توليد شده و در بازار به فروش مي رسد. لازم به ياد آوري است که رسم است بانوان و يا افراد نزديک فاميل به مدت يک هفته خود را ملزم مي دانند تا به ديدن زن زائو و نوزاد تازه متولد شده بروند. اين ميهماني و ديدن را در اصطلاح محلي " کورانه" مي گويند. کور به معني پسر است . متاسفانه اين جشن و ميهماني به نوعي حامل انديشه ي تبعيض جنسي بين دختر و پسر بوده و در گذشته بسيار به ندرت پيش مي آمده است که براي تولد نوزاد دختر جشني برگزار شود. اين لفظ کورانه را براي تولد نوزاد دختر نيز به کار مي برند . آيين ويژه نامگذاري (در اصطلاح محلي بانگ دادن ) آداب شادي در کردستان مي باشد‎ برگزاري جشن کورانه بي شباهت به يک عروسي کوچک نيست چراکه در اين جشن هم چون عروسي و اغلب چند شب و چند روز طول مي کشد و طي آن ميمانان ضمن صرف شام و يا نهار به پايکوبي مي پردازند. رسم است که در صورت برگزاري چنين مراسمي خانواده ها و مهماناني که به کورانه آمده اند در شب هفتم تولد به جشن نامگذاري نوزاد دعوت شده و با دادن هديه اي مناسب قدرداني و سپاسگزاري خود را نشان مي دهند. برخي از خانواده ها براي ميلاد فرزند جديد خود جشني مولودي برگزار مي کنند. نامگذاري فرزندان آيين ويژه نامگذاري (در اصطلاح محلي به آن بانگ دادن مي گويند) که خوشبختانه هنوز هم به قوت خود باقي است يکي ديگر از آداب شادي در کردستان به شمار مي آيد. اين جشن گاه به شکل خانوادگي و محدود و گاه در مقياسي وسيع برگزار مي شود. به طور معمول اين جشن در خانه ي پدر يا پدر بزرگ نوزاد برگزار مي شود. ميهمانان بعد از صرف شام آماده مي شوند تا مادر نوزاد فرزند خود را که با شکلي زيبا آراسته است، قنداق پيچ نموده به همسرش تسليم کند، تا او نيز نوزاد را نزد روحاني يا فرد مومني ببرد که براي نامگذاري به اين مجلس دعوت شده است. البته فرد نامگذار بنا به برخي اظهارات گاهي بانوان مسن خانواده بوده اند نوزاد به فرد نامگذار سپرده مي شود . وي در گوش نوزاد به آرامي اذان مي گويد و پس از آن سه بار اين جمله را تکرار مي کند: " به اذن خدا و رسول خدا از اين پس تو را با نام ......... صدا مي زنيم " اين جملات گاهي به زبان عربي در گوش نوزاد زمزمه مي شود. سپس اقامه در گوش کودک زمزمه مي گردد. بعد نوزاد به مادر داده مي شود و ميهمانان ضمن شادباش و مبارک گفتن قدوم فرزند تازه متولد شده، هدايايي نيز به او مي دهند. که اغلب هدايا مبلغي پول است که خانواده ها معمولا اين مبلغ را مانند پس اندازي براي نوزاد و فرزند نگه مي دارند.