تفاهم؛ توان تحمل تفاوت‌های زن و مرد است

طنين ياس/ کم‌تر رابطه‌اي را مي‌توان يافت که به اندازه روابط زن و شوهر داراي اهميت و حساسيت باشد اگر رابطه زوج بر پايه کنش‌ها و واکنش‌هاي مثبت و سازنده متقابل استوار گردد، صميميت و دوستي بين آنها روز به روز پايدارتر و مستحکم‌تر مي‌شود. اگر زندگي مشترک از صلح و صفا، محبت و احترام، قدرشناسي و همکاري، حق‌شناسي و مراعات ادب و آداب شايسته برخوردر باشد، خانواده دوست داشتني مي‌شود. اما اگر کانون خانواده از روح تفاهم و صفا تهي باشد و نزاع و کشمکش، کينه و کدورت، خودخواهي و خودمحوري بر آن سايه افکند، خانواده همچون جهنمي مي شود که فرساينده روح و کشننده توان‌هاي آدمي خواهد بود. تفاهم و همدلي، مهمترين عامل خوشبختي و پايداري زندگي مشترک تفاهم و همدلي از عوامل مؤثر در خوشبختي و پايداري زندگي مشترک به شمار مي‌رود به طوري که شمار فراواني از خانواده‌هايي که به مراکز مشاوره و خانواده درماني مراجعه مي‌کنند، مشکل خود را اينگونه مطرح مي‌کنند که « ما تفاهم نداريم و مي‌خواهيم بدانيم که چگونه بايد به تفاهم برسيم.؟» منصوره فتحي‌زاده روانشناس و کارشناس مسائل خانواده در گفت وگو با خبرنگار طنين ياس با اشاره به اينکه تفاهم کالايي خريدني يا امري ذاتي نيست که از ابتداي زندگي بين زن و شوهر وجود داشته باشد،گفت: تفاهم امري اکتسابي است و براي به دست آوردن آن بايد براي شناخت خصوصيات همسر، شناخت خصوصيات فردي زوج و همچنين گذشت و ايثار، تلاش کرد. وي معني تفاهم را «توان تحمل تفاوت‌« دانست و افزود: تفاهم يعني سخن يا مطلب و مقصود يکديگر را نيک فهميدن و خوب درک کردن که در سايه سار خودگشودگي، همدلي، حمايت‌گري، مثب‌گرايي و احترام به وجود مي‌آيد. فرياد زن به هوا رفته است! چرا ساکتي بگو بدانم دردت چيست؟ از سکوتت وحشت دارم و اين اعتراض سرآغاز اختلافات و کشمکش هاي بسياري است... اين مشکل بيشتر زنان است که همسرانشان در حل مشکلات با آنها مشورت نمي کنند و سکوت ديوانه کننده مردان توهيني به آنها محسوب مي شود گويي زن خود را محرم ندانسته و يا مشکلات خارج از خانه را به خانه مي آورند. لزوم توجه به تفاوت هاي ساختار فکري زن و مرد حامد قرباني روانشناس با اشاره به تفاوت‌هاي ساختاري روانشناسي بين زن و مرد مي‌گويد: استفاده از واژه (جنس مخالف)، (اختلاف فرهنگي) و (اختلاف عقيده) در ادبيات زندگي مشترک اشتباهي است که پايه‌هاي اختلاف خانوادگي را به وجود مي‌آورد در حاليکه بستر بروز بيشتر مشکلات زن و شوهرها به خاطر عدم درک (تفاوت) هاست زيرا واژه تفاوت و قبول آن است که زندگي مشترک را با گذشت طرفين مي‌سازد. وي گفت: زنان در هنگام مواجه با مشکلات بيشتر سعي دارند با گفت وگو، درد و دل کردن و حتي گريه کردن براي ساعتي هم شده به آرامش نسبي دست يابند و اين امر را نوعي همدلي و صميميت با شوهر يا دوست نزديک خود مي‌دانند. اين روانشناس ادامه داد: اما مردان در اين زمينه متفاوت با زنان برخورد مي کنند، آنها گفت وگو کردن در اين زمينه را راه حل شدن مشکل نمي‌دانند بلکه در سکوت و انديشه به دنبال حل آن هستند و همين امر زن را ناراحت مي کند که همسرش او را امين ندانسته و يا صميميتي بين آنها نيست! زنان مرورگر و مردان فراموش کار قرباني ادامه مي‌دهد: معمولا زنان از بي توجهي مردان به مشکلات و ناراحتي آنها گلايه دارند و مردان نيز از دخالت‌ها و پرس‌وجوهاي زنانه معترضند و همين امر باعث ايجاد اختلاف خانوادگي با برجسب‌هايي مانند بي توجهي مرد به همسر و کم رنگ شدن عشقش نسبت به وي و پرحرفي و دخالت و خراب کردن کارها توسط زن مي شود. محققان درباره مهارت‌‌هاي ارتباطي سالم و موفق ميان زن و شوهر مي گويند: خود را به جاي طرف مقابل بگذاريد، نظرات او را درک کنيد و به عقايد او احترام بگذاريد، به حرف‌هاي همسرتان فعال و با علاقه گوش دهيد و سعي کنيد معناي سخن همسرتان را درک کنيد و به خواسته هاي واقعي او پي‌ببرد، براي حساسيت‌هاي همسر خود اهميت قائل شويد. توجه به اخلاقيات مهم ترين عامل به وجودآوردنده صميميت در زندگي از بعد روانشناسي خانواده در بحث و گفت وگو به دنبال نقاط مشترک بودن به جاي پر رنگ کردن اختلافات يا بازگشت نکردن به اشباهات يا خاطرات تلخ گذشته در اصلاح امور زن و شوهر بسيار مؤثر است، کاري که زنان از آن غافل اند و همين ويژگي مثبت مردان را بر پايه بي تفاوت بودن آنها نسبت به گذشته مي‌گذارند و متأسفانه اختلافات و درگيري‌هاي لفظي بينشان شدت مي‌گيرد!. بديهي است که کم‌تر رابطه‌اي را مي‌توان يافت که به اندازه روابط زن و شوهر داراي اهميت و حساسيت باشد اگر رابطه زن و شوهر بر پايه کنش‌ها و واکنش‌هاي مثبت و سازنده متقابل استوار گردد، صميميت و دوستي بين آنها روز به روز پايدارتر و مستحکم‌تر مي‌شود. زهرا لطيفي کارشناس ارشد مشاوره خانواده راهکارهاي مؤثر در ايجاد صميميت بين زوج را توجه به اصول اخلاقي در گفت وگوها و مراودات دانست و افزود: مطلق‌گرايي نکردن، برجسب نزدن، تدافعي رفتار نکردن، بهانه‌سازي يا دليل تراشي نکردن و از بين نبردن انگيزه‌هاي همسر از مهم‌ترين مواردي است که بايد زوج به آن توجه کنند. وي در خصوص علائم و نشانه‌هاي روابط صميمانه بين زن و شوهر گفت: متأسفانه برخي از زوج‌ها شما –ي – مؤدبانه را با تو –ي- به نادرست در گفتمان‌‌هاي خود تغيير مي‌دهند که در دراز مدت مي‌تواند با از بين بردن احترامات لفظي کار را به بي احترامي حتي فيزيکي بکشاند. اين مشاوره خانواده ادب‌ورزي، عشق‌ورزي، ايثار، کاهش سطح توقعات و حق‌شناسي را از مهم‌ترين نشانه‌هاي صميميت بين زوج‌ها دانست. لطيفي گفت: گذشت متقابل، رعايت خواسته‌ها و نيازهاي يکديگر، کتنرل رفتارهاي توأم با عصبانيت و پرخاشگري، وفاداري و مسئوليت‌پذيري متقابل، خودداري از رفتار و گفتارهاي ملامت‌آميز و يا تمسخرانگيز، تعديل در توقعات و انتظارات، افزايش حس قدرشناسي و ابزار سپاس‌گزاري از يکديگر، ..... بنابر آمار سازمان جهاني بهداشت در سال 1993 حدود 500 ميليون نفر در دنيا به يکي از اختلالات رواني مبتلا هستند که از اين عدد 50 ميليون نفر مبتلا به اختلالات شديد رواني و 250 نفر مبتلا به اختلالات خفيف رواني مي‌باشند. خانواده‌هاي گسيخته و متزلزل، جامعه متزلزل با افرادي مستعد اختلالات رواني پديد مي‌‌آورد چرا که اصولا ريشه بسياري از کج‌روي هاي اجتماعي را بايد در خانواده جست وجو کرد.