اهمیت و راهکارهای بروز هیجانات در دوره نوجوانی

خراسان/ خجالت کشيدن، عصبانيت، خوشحالي، عشق، ناراحتي، اضطراب و ... . گوشه اي از احساسات و هيجاناتي است که هر فردي در زندگي اش، بارها و بارها تجربه خواهد کرد. شناسايي و مديريت اين هيجان ها به خصوص در دوره نوجواني از اهميت ويژه اي برخوردار است. در ادامه اين مطلب راهکارهايي براي شناخت و مديريت اين هيجان ها و احساسات و نقش آن ها در روابط با ديگران ارائه خواهد شد. 1-مراحل شناسايي احساسات و هيجانات شناسايي احساسات و هيجانات، گام اول و بسيار مهم در مديريت احساسات و هيجانات است. تا زماني که نسبت به هيجانات خود آگاهي نداشته باشيد، نمي توانيد راهکار مناسب براي مديريت آن ها بيابيد. شما قادر نيستيد ميزان خشم و استرس خود را به صفر برسانيد بلکه بايد توانايي مديريت آن ها را در خود ايجاد کنيد و اين مهم جز با شناسايي احساسات در لحظه امکان ندارد. براي شناسايي احساسات خود بايد مراحلي را که در ادامه مطرح مي شود، طي کنيد. الف) شناسايي احساسات در لحظه ساده ترين و اولين مرحله براي شناسايي احساسات تان اين است که بدانيد در لحظه چه احساسي داريد. آيا شاد هستيد، يا ناراحت يا عصباني؟ براي مثال بايد بدانيد که آيا امر و نهي پدرتان درباره درس خواندن شما را ناراحت کرده است يا عصباني؟ جالب است که بعضي نوجوان ها با خودشان رو راست نيستند و حاضر نيستند که احساسات شان را درباره هر اتفاق مشخص کنند. ب) شناسايي ريشه هاي به وجود آمدن احساس فعلي در سلسله مطالب قبلي ياد گرفتيد که چگونه افکار و باورهاي خود را شناسايي کنيد. در آن جا از شما خواسته شد که بدون قضاوت فقط تلاش کنيد باورهاي تان را درباره مسائل مختلف شناسايي کنيد؛ براي مثال باورتان را درباره درس خواندن يا شرايط خانوادگي تان فقط و فقط مطرح کنيد. در ادامه به بررسي اين مسئله بپردازيد که احساس فعلي شما به چه دليل ايجاد شده است؟ به عبارت ديگر کدام باورها و افکار موجب شده است که شما احساسات کنوني را تجربه کنيد؛ مثلا ممکن است عصبانيت شما از امر و نهي پدرتان درباره وضعيت درسي به خاطر وجود اين باور در شما باشد که از نصيحت شدن و توصيه شنيدن ناراحت مي شويد و دوست نداريد فردي شما را نصيحت کند. ج) ميزان تاثيرگذاري باورهاي تان براي ديگران بررسي کنيد تا چه اندازه اين باور شما به اعضاي خانواده و ديگران کمک کرده يا موجب رنجش خاطر آن ها شده است. وقتي يکي از اعضاي خانواده در جهت هدف هاي مشخص شده براي خانواده حرکت کند و موجب آرامش اعضاي خانواده شود، مي توان گفت فرد داراي باورهاي کارآمد و سالمي است. در حالت عکس، اگر شما با رفتارها، باورها و گفتار خود موجب رنجش ديگران مي شويد، بايد نسبت به باورهاي خود تجديدنظر کنيد؛ به عنوان مثال باور شما مبني بر گريز از نصيحت شدن موجب رنجش خاطر والدينتان مي شود، زيرا آن ها اين مسئله را وظيفه خود مي دانند که پيگير وضعيت درسي شما باشند و کوتاهي درباره اين مسئله را نمي پذيرند. 2-راه هاي مديريت هيجانات به نظر شما آيا سيل هميشه مخرب است؟ آيا ما نمي توانيم سيل و قدرت مخرب آن را کنترل و حتي از آن استفاده کنيم. هيجانات منفي همواره در ارتباط هاي بين فردي ما تأثير منفي دارند. شما نمي توانيد فردي را پيدا کنيد که در عين نشان دادن بدترين و ناکارآمدترين هيجانات، ارتباط هاي خوب و سالمي هم داشته باشد. پس براي بهبود سطح ارتباطات خودتان هم که شده، تلاش کنيد هيجانات را به خوبي مديريت کنيد. به جاي حذف دنبال مديريت باشيد اين نکته را در نظر داشته باشيد که تمامي هيجانات ما از جمله خشم براي ما مفيد است. اگر اين طور نبود، خداوند هيچ گاه آن ها را در درون ما قرار نمي داد. پس به جاي حذف هيجانات منفي (که غيرممکن است) سعي کنيد آن ها را کنترل و مديريت کنيد. همان طور که گفته شد گام اول در مديريت هيجانات شناسايي آن هاست که راهکارهاي مربوط به شناسايي هيجانات بيان شد. گام دوم عبارت است از کنترل هيجانات منفي که بايد براي رسيدن به اين هدف، تلاش جدي داشته باشيد. راهکارهاي کنترل هيجانات منفي در اين شماره به راهکارهايي براي کنترل عصبانيت که رايج ترين هيجان منفي است، مي پردازيم و در شماره هاي بعدي، هيجانات ديگر بررسي خواهد شد. الف) در هنگام عصبانيت تصميم گيري نکنيد بهترين اقدام در هنگام عصبانيت، اين است که تصميمي در آن لحظه گرفته نشود. به دليل برخي رخدادهاي درون بدني و هورموني، مغز شما نمي تواند تحليل صحيحي از شرايط داشته باشد و بنابراين قدرت تصميم گيري تان کاهش مي يابد. ب) اگر مي توانيد محل را ترک کنيد اگر طرف مقابل شما فردي مانند معلم يا والدينتان است اين کار شايد چندان مؤدبانه به نظر نرسد؛ اما در برابر افرادي مانند دوستان، ترک محل بهترين و سريع ترين راه براي کنترل هيجانات منفي است. ج) شما حق داريد عصباني شويد اما... متأسفانه در باورهاي سنتي ما برخي اعتقادات وجود دارد که افراد را از ابراز هيجانات خود منع مي کند. گفته شد که وجود اين هيجانات نه تنها اشتباه نيست بلکه حتي گاهي اوقات مفيد هم هستند. بنابراين تلاش کنيد هيجانات خود را به شيوه صحيح ابراز کنيد. در اين شرايط حق داريد که ناراحت يا عصباني شويد؛ اما ادامه دادن آن منطقي نيست و بايد هرچه زودتر براي پيدا کردن راه حل، شرايط و ارتباط تان را بهبود ببخشيد. با کانال تلگرامي آخرين خبر همراه شويد telegram.me/akharinkhabar