روزچين/ زنان موفق جهان محدود به چند رشته خاص علمي نميشود و در همه زمينههاي علمي مشغول فعاليت تخصصي هستند و يکي از مهمترين آنها پزشکي است. زنان موفق جهان در بعضي از رشتههاي علمي اشتهار کمتري دارند و صرفا نزد شاغلان آن رشته شناخته شدهاند. در اين مقاله قصد داريم تا زنان موفق جهان و بطور خاص آنهايي که برندگان جايزه نوبل پزشکي هستند بپردازيم.
به جز ماري کوري چند زن دانشمند ديگر را ميشناسيد؟ آيا تا به حال به دنبال شناخت زنان موفق جهان در زمينه علم و دانش بخصوص پزشکي رفتهايد؟ اگر اطلاع چنداني از اين ستارگان دنياي پزشکي نداريد، پس حتما اين مقاله را بخوانيد.
نقش مهم زنان در پيشرفت پزشکي
در قرن حاضر علم و فناوري به طور روزافزون در تمام ابعاد زندگي تجلي يافته است. دانشمندان معتقدند علم و تکنولوژي پاسخگوي بسياري از مشکلات جهاني است. اين دو تاثير بسياري بر افزايش رفاه در زندگي دارند. اما متاسفانه نقش نيمي از جمعيت جهان، يعني زنان، در اين فرآيند چندان روشن نيست. اميدواريم تکنولوژي ابزاري براي افزايش و تقويت مشارکت اجتماعي زنان شود.
مشارکت زنان در علم و فناوري از طريق فرصتهاي اشتغال در صنايعي که توليدات آنها عمدتاً مستلزم به کارگيري دانش هستند بيشتر ديده ميشود. ورود زنان به توليدات مبتني بر دانش، عمدتا از طريق مشارکت آنها در فعاليتهاي علمي و دانشگاهي است. اين امر مستلزم تحصيل و در نتيجه اشتغال زنان است.
ماري کوري فيزيکدان و شيميدان لهستاني- اولين زن برنده جايزه نوبل
ماريا اسکلودوسکا کوري (ماري کوري) که به لهستاني Marie Skłodowska-Curie ميشود، متولد نوامبر ۱۸۶۷ در ورشو لهستان و درگذشته ۵ ژوئيه ۱۹۳۴ است. خانم ماري کوري هم فيزيکدان و هم شيميدان بود. وي اولين زن برنده جايزه بزرگ و با ارزش علمي نوبل است. به علاوه اولين زني است که اين جايزه را دوبار و در رشتههاي مختلف به دست آورده است.
خانم کوري بار اول اين جايزه را در سال ۱۹۰۳ و در رشتهٔ فيزيک و سپس در سال ۱۹۱۱ در رشته شيمي دريافت کرد. موفقيتهاي وي شامل نظريه راديواکتيويته است – اصطلاحي که خودش ابداع کرد. او روشهايي براي جداسازي ايزوتوپ ابداع کرد که منجر به کشف دو عنصر پولونيُم و راديُم شد.
در پي پژوهشها و تحقيقات وي، اولين مطالعات پرتوزايي براي از بين بردن تومورها از طريق ايزوتوپهاي راديواکتيو صورت گرفت. وي دو مرکز کوري يکي در پاريس و ديگري در ورشو راهاندازي کرد که امروز از مراکز بزرگ پزشکي هستند.
جين گودال – رهبر جهاني حمايت از حيوانات به ويژه شامپانزه
جين موريس گودال به انگليسي Dame Jane Morris Goodall در آوريل ۱۹۳۴ در لندن به دنيا آمد و در زمينههاي رفتارشناسي جانوران و مردمشناسي مطالعه ميکند. بانو گودال از سال ۲۰۰۲ سفير صلح سازمان ملل در موضوع حفاظت از طبيعت است. او دربارهٔ شامپانزهها و حفاظت از آنها مطالعه ميکرد. وي رهبر جهاني براي حفاظت از شامپانزهها و زيستگاههاي آنها است.
گودال با ۱۹ دفتر JGI (موسسه مشترک ژنوم) در سراسر جهان و برنامههاي حفاظت و توسعه محور گسترده، در آفريقا شناخته شده است. او همچنين رئيس پيشين موسسه حمايت از حيوانات است. يک سازمان مستقر در ادينبورو در اسکاتلند، که عليه استفاده از حيوانات در تحقيقات پزشکي، باغ وحش، کشاورزي و ورزش مبارزه ميکند.
خانم جين گودال يک گياهخوار است و از اين رژيم غذايي براي دلايل اخلاقي، زيست-محيطي و سلامت حمايت ميکند. اين فعال محيط زيست و حيوانات يک جمله معروف و زيبا دارد. او ميگويد: هزاران نفر از افرادي که ميگويند حيوانات را «دوست» دارند، يک يا دو بار در روز سر ميز غذا مينشينند تا از گوشت حيوانات لذت ببرند.
ماريا ژئوپرت ماير محقق ساختار پوستهاي هسته
ماريا ژئوپرت ماير که به آلماني Maria Goeppert-Mayer نوشته ميشود، زاده ژوئن ۱۹۰۶ و درگذشته فوريه ۱۹۷۲ است. او يک فيزيکدان آمريکايي آلمانيتبار است که در سال ۱۹۶۳ براي تحقيق بر روي ساختار پوستهاي هسته برنده جايزه علمي نوبل در فيزيک شد.
جالب است بدانيد او بعد از ماري کوري دومين زني بود که موفق به دريافت اين جايزه شد. خانم ماير دکتراي خود را در نظريه جذب دو فوتون توسط اتمها گرفت. به احترام تلاشهاي او امروز واحدي براي مقطع جذب دو فوتون به نام (GM) نامگذاري شده است.
در طول جنگ جهاني دوم، او براي پروژه منهتن در کلمبيا بر روي جداسازي ايزوتوپ کار ميکرد. بعد از جنگ جهاني دوم نيز به صورت داوطلبانه به عنوان دانشيار فيزيک در دانشگاه شيکاگو مشغول به کار شد.
راشل کارسون نويسنده کتاب معروف بهار خاموش
راشل لوئيز کارسون به انگليسي Rachel Louise Carson متولد ۲۷ مه ۱۹۰۷ و متوفي ۱۴ آوريل۱۹۶۴ و نويسنده زيستشناسيِ دريايي و محيط زيست آمريکايي بود. راشل کارسون يکي ديگر از زنان موفق جهان است که در سال ۱۹۰۷ در منطقه روستايي اسپرينگديل در ايالت پنسيلوانياي آمريکا متولد و بزرگ شد.
وي در دهه ۱۹۵۰ يک نويسنده طبيعت حرفهاي بود که به عنوان يک نويسنده با استعداد که پرفروشترين کتاب سال ۱۹۵۱ را نوشت را نيز شناخته شد؛ کتابي با عنوان «درياي پيرامون ما» که جايزه کتاب ملي ايالات متحده را براي او به ارمغان آورد.
کتاب بعدي او «The Edge of the Sea» (ساحل دريا) نسخه جديدي از اولين کتابش است. يکي از معروفترين و پرفروشترين کتابهاي راشل بهار خاموش است. اين کتاب برندهٔ ۸ جايزه معروف و از پرفروشترين کتابهايي است که دنيا را در مورد آلودگيهاي کره زمين به تامل جدي واداشته است. بهار خاموش گفتاري است درباره آلايندههاي ساخته دست بشر که حيات روي زمين را تهديد به نابودي ميکنند.
روزاليند فرانکلين شکافنده اشعه ايکس
روزاليند السي فرانکلين دانشمند بريتانيايي به انگليسي (Rosalind Elsie Franklin) متولد ۲۵ ژوئيه ۱۹۲۰ و درگذشت ۱۶ آوريل ۱۹۵۸ يکي ديگر از زنان موفق جهان است. وي شيميدان و بلورشناس پرتو ايکس بود. خانم فرانکلين به درک ساختار مولکولي DNA (دئوکسي ريبونوکليک اسيد)، RNA (ريبونوکليک اسيد)، ويروس، زغالسنگ و گرانيت کمک بسياري کرده است.
اگر چه از تلاشها و تحقيقات او در مورد زغال سنگ و ويروسها در طول عمرش قدرداني شد، اما مشارکتش در کشف ساختار DNA عمدتا پس از مرگ به رسميت شناخته شد. او سال ۱۹۵۱ فعاليتش را در کالج کينگز لندن شروع کرد. وي در تحقيقاتش تا آستانه جداسازي پرتو ايکس در برخورد با ملکول DNA پيش رفت ولي سرطان به او اجازه نشر تحقيقاتش را نداد و در سال ۱۹۵۸ در ۳۸ سالگي بدرود حيات گفت.
چهار سال بعد افرادي بنامهاي کريک، واتسون و ويلکينز با انتحال کارهاي اين دانشمند موفق به کسب جايزه نوبل شدند ولي آفتاب حقيقت پشت ابر نماند و تاريخ علم به مظالمي که بر تحقيقات ايشان رفته بود اذعان کرده و نام ايشان جاودانه و ماندگار شد.
باربارا مککلينتاک برنده نوبل فيزيولوژي
باربارا مککلينتاک در ۱۹۰۲ در هاتفورد آمريکا متولد شد و در ۱۹۱۹ مقطع دبيرستان را به پايان رساند. برغم مخالفت مادر براي ادامه تحصيل در رشته کشاورزي با گرايش گياهشناسي، با ميانجيگري پدر توانست در دانشگاه کورنل ثبت نام کند و پس از چهار سال مقطع کارشناسي را به اتمام برساند و در اين دوران چهارساله با مقدمات علم ژنتيک هم آشنا شد. اين آشنايي زمينهساز علاقهمندي وي به ژنتيک شده و ستون اصلي دستاوردهاي علمي ايشان را پيريزي کرد.
ايشان در سال ۱۹۶۷ رسما بازنشسته شدند ولي تحقيقات وي در زمينه ژنتيک بخصوص مطالعه DNA منجر به کشف سازه جابجاشدني شد و به پاس اين زحمات و اکتشافات جايزه نوبل فيزيولوژي سال ۱۹۸۳ را دريافت کرد.
ايشان در ۹۰ سالگي يعني سال ۱۹۹۲ چشم از جهان فروبست.
ريتا لوي مونتالچيني از زنان موفق جهان و برنده جايزه نوبل فيزيولوژي و پزشکي و نشان ملي علوم
ريتا لوي مونتالچيني به ايتاليايي Rita Levi-Montalcini متولد ۲۲ آوريل ۱۹۰۹ و درگذشته ۳۰ دسامبر ۲۰۱۲ عصبشناسي اهل ايتاليايي بود. ريتا لوي مونتالچيني يکي از زنان موفق جهان و برنده جوايز زياد از جمله جايزه نوبل فيزيولوژي و پزشکي و نشان ملي علوم شده است. لوي مونتالچيني در سن ۱۰۳ سالگي درگذشت.
او در ابتدا يک نويسنده خارقالعاده بود. اما با از دست دادن يکي از دوستان خانوادگياش بر اثر سرطان، تصميم گرفت که در دانشکده پزشکي دانشگاه تورين شرکت کند. موضوع جالب در مورد خانم مونتالچيني اين است که پدرش با توجه به جامعه و افکار آن زمان، ميترسيد دخترانش با اشتغال به تحصيل از الگوي تعريف شده مادرانگي و زنانگي دور شوند. براي همين مخالف درس خواندن دخترانش بود و آنها را از کالج دور نگه ميداشت. اما در نهايت او از آرزوهاي لوي مونتاليني براي تبديل شدن به يک دکتر حمايت کرد تا سرانجام اين خانم عصبشناس برنده جايزه نوبل فيزيولوژي شدند.
گرترود بل اليون محقق اصول جديد درمان دارويي
گرترود بل اليون که به انگليسي Gertrude Belle Elion نوشته ميشود در ۲۳ ژانويهٔ ۱۹۱۸ متولد و در ۲۱ فوريه ۱۹۹۹ درگذشت. وي دانشمند اهل ايالات متحده آمريکا بود. خانم بل اليون برنده جوايز مهمي از جمله جايزه علمي نوبل فيزيولوژي و پزشکي را براي تحقيقات خود در زمينه «اصول جديد مهم درمان دارويي» دريافت کرد.
از مهمترين کارهاي وي ميتوان به توسعه داروهاي جديد به خصوص داروهاي بيماري ايدز اشاره کرد. او با استفاده از روشهاي تحقيق نوآورانه توانست داروهاي AZT يا دارو ضد رتروويروسي که براي درمان HIV/AIDS استفاده مي شود را توسعه دهد.
اين دانشمند از اولين توسعه دهندگان داروهاي تحريک کننده سيستم ايمني (آزاتيوپرين) است. اين داروها براي پيوند عضو استفاده ميشوند. از مهمترين جوايزي که اين دانشمند دريافت کرده مي توان به عضويت در سالن مشاهير مهندسي و علمي و انتخاب به عنوان عضو خارجي انجمن سلطنتي (ForMemRS) نام برد.
اليزابت بلکول اولين زن فارغالتحصيل پزشکيَ
اليزابت بلکوِل به انگليسي Elizabeth Blackwell متولد ۱۸۲۱ و متوفي ۱۹۱۰ يک پزشک بريتانيايي تبار اهل آمريکا بود. خانم بلکول يکي ديگر از زنان موفق جهان در زمينه پزشکي است. او در سال ۱۸۴۹ در آمريکا دکتراي پزشکي گرفت و اولين زني بود که در تاريخ آمريکا به چنين امري نايل آمد.
وي همچنين فعال حقوق زنان و مخالف بردهداري بود. در دوران نوجواني پدرش فوت کرد و مسئوليت خانواده بر دوش او بود. اما اين مصائب، وي را از تحصيل باز نداشت. او در دانشگاه ژنو سوئيس پزشکي خواند و از آنجاييکه هيچکدام از بيمارستانها او را به عنوان پزشک نپذيرفتند، يک مرکز کمک آموزشي پزشکي در نيويورک تأسيس کرد.
رساله دکتراي خانم بلکول دربارهٔ درمان تيفوس بود. در سال ۱۸۵۲ مقاله و بروشورهايي با عنوان «قوانين زندگي با رويکرد تربيت بدني دختران» منتشر کرد. همچنين وي موفق شد درمانگاهي در نيويورک براي زنان تأسيس نمايد.
کريستيانه نوسلاين فولهارت زيستشناس مطرح جهان
کريستيانه نوسلاين-فولهارت که به آلماني Christiane Nüsslein-Volhard ميشود، در تاريخ ۲۰ اکتبر ۱۹۴۲ درآلمان به دنيا آمد. وي يک زيستشناس مطرح در جهان است. خانم کريستيانه نوسلاين يکي ديگر از زنان برنده جايزه نوبل فيزيولوژي و پزشکي است.
نيسلين فولهارت در سال ۱۹۷۴ از دانشگاه توبينگن، دکترا گرفت. او دکتراي خود را براي تحقيق در فعل و انفعالات پروتئين، DNA و اتصال RNA پليمراز در E.coli کسب کرد. همچنين در مورد کنترل ژنتيکي رشد جنين تحقيقات زيادي انجام داد.
بازار