کودکت/ آب سالمترين نوشيدني براي کودکان و بزرگسالان است اما در ابتداي زندگي يعني دوران نوزادي توصيه ميشود آب به نوزاد خورانده نشود. بسياري از مادران دغدغه اين را دارند که آب دادن به نوزاد بايد از چند ماهگي يا چند هفتگي شروع شود. در ادامه اين مطلب اين موضوع را به طور کامل بررسي ميکنيم.
شايد در يک روز گرم تابستاني وقتي مادري آب ميخورد اين فکر را کند که بايد کمي آب به نوزاد چهار ماهه خود دهد تا خنک شود اما آيا اين کار بدون ضرر خواهد بود؟ نوشيدن مقدار کمي از آب بدون هيچ افزودني تاثيري در سلامت کودک در ماههاي اوليه خواهد داشت؟ در اين رابطه بسياري از محققان و پزشکان توصيه ميکنند آب دادن به نوزاد از ۶ ماهگي شروع شود. کاترين پوند (Catherine Pound) متخصص اطفال و رئيس کميته تغذيه انجمن نوزادان کانادا است، در اين رابطه ميگويد:
آب دادن به نوزاد در کمتر از شش ماهگي ميتواند باعث اختلال در تغذيه نوزاد و رشد وزني شود.
با شير مادر يا غذاهاي اوليه که نوزاد ميخورد، کالري و مواد مغذي مورد نيازش را به دست ميآورد اما اگر معده کوچک نوزاد را با آب پر کنيد مشخص است که جايي براي تغذيه درست نميماند. نوزادان آب مورد نيازشان را از طريق شير و غذاهاي آبدار اوليه که ميخورند جذب ميکنند.
بدون آب دادن به نوزاد چگونه او را هيدارته (سيراب) کنيم؟
با اين که آب دادن به نوزاد در کمتر از شش ماهگي توصيه نميشود اما هيدراته بودن نوزاد يعني تامين آب کافي هم اهميت زيادي دارد، به خصوص در شرايطي که هوا گرم و شرجي است. اگر در کمتر از شش ماهگي متوجه شديد که نوزاد آب کافي دريافت نميکند ميتوانيد با پزشک نوزاد مشورت کنيد، کافي نبودن تامين آب را ميتوان از تعداد دفعات تعويض پوشک متوجه شد.
بين ۶ روزگي تا ۶ ماهگي نوزاد به طور متوسط ۶ بار در روز پوشکش را خيس يا کثيف خواهد کرد و در صورتي که اين تعداد خيلي کم شود نشانه کم آبي است. بعضي وقتها کم آبي نشانههاي ديگري دارد، کم شدن حرکات روده، بيتابي کردن مکرر، خوابآلود بودن دائم، خشکي چشم، بيرنگ و سرد شدن دست و پاها و چروک شدن پوست از مواردي هستند که ميتوانند کم آب بودن نوزاد را مشخص کنند.
اگر بعد از شش ماهگي يعني زماني که خوردن غذا آغاز شده نوزاد شما مقدار خيلي کمي آب ميخورد نگران نباشيد و با اجبار به او آب ندهيد. اين رفتار کاملاً طبيعي است چون نوزاد تازه با مزه آب آشنا شده است. حتي تا يک سالگي هم بخش بيشتر آب مورد نياز از شير و غذاي آب دار تامين ميشود و مقدار آب خالص مصرفي نقش زيادي ندارد.
آب دادن به نوزاد بهتر است چگونه و با چه ظرفي باشد؟
متخصصان توصيه ميکنند آب دادن به نوزاد با فنجان دهن گشاد که در هر خانهاي پيدا ميشود انجام شود چون با اين کار او نوشيدن را هم ياد ميگيرد. استفاده از ليوانهاي مخصوص کودک که داراي درپوش مخصوص يا ني هستند توصيه نميشود چون اين نوع ظروف از ماهر شدن نوزاد در قورت دادن و کنترل تنفس ميکاهد، البته اين ظروف خاص به خاطر داشتن درپوش که آب را تميز نگه ميدارد يا از ريخته شدن آب جلوگيري ميکند براي استفاده در هنگام بيرون رفتن مشکلي ندارد.
نوزاد به چه مقدار آب نياز دارد؟
هيچ راهنما و دستورالعملي براي مقدار آبي که نوزاد بايد بنوشد وجود ندارد اما در کل گفته ميشود با چند قاشق غذاخوري در روز شروع شود و در حدود يک سالگي به يک چهارم تا نصف فنجان برسد. اگر نوزاد شما کمي بيشتر يا کمتر هم آب بخورد جاي نگراني نيست. آب پاکيزه شهري يا آب معدني بدون افزودني براي نوزاد کافي است و نيازي به تصفيه کردن يا خالص کردن آن نيست. هيچ وقت آب مقطر يا آب نرم شده (يعني حذف کلسيم با روشهاي مختلف) به نوزاد ندهيد چون مضر هستند. هرگز از آبهاي گازدار يا کربناته به نوزاد ندهيد چون گازدار شدن معده مضر است. حتي در فروشگاهها آب مخصوص نوزاد عرضه ميشود که مفيد بودن آنها بياساس است.
چه زماني نوزاد ميتواند آب ميوه يا آب طعم دار مصرف کند؟
اين که شما از شش ماهگي به بعد ميتوانيد به نوزاد آب دهيد به اين معني نيست که دادن هر نوشيدني ديگر هم مشکلي ندارد. آب ميوه در کل ضروري نيست چون داراي شکر ميوه است و اگر هم قرار است آب ميوه داده شود مطمئن شويد که آب ميوه طبيعي و تازه باشد نه آب ميوه داراي مواد نگهدارنده. مقدار آب ميوه هم بهتر است از ۱۰۰ گرم در روز بيشتر نشود. در ۶ ماهگي که آب دادن به نوزاد را شروع ميکنيد فقط آب بدهيد نه آب طعمدار يا شيرين شده با شکر، بعد از گذشت چند ماه ديگر ميتوانيد آب ميوه را شروع کنيد.
بازار